Tożsamość i budowanie więzi społecznych - perspektywa lingwistyczna

obowiązkowe

ogólna wiedza z zakresu analizy dyskursu uzyskana na poprzednich etapach realizowanego kierunku studiów.

zdalnie

Wykład omawia środki i strategie językowe używane w celu konstruowania tożsamości społecznej w procesie interakcji językowej. Budowanie tożsamości społecznej w procesie komunikacji przedstawione zostaje z różnych perspektyw: z perspektywy ról i tożsamości kształtowanych w społecznościach dyskursywnych, z perspektywy budowania relacji uprzejmościowych z uwzględnieniem zmiennych takich, jak niesymetryczne relacje siły i dystansu społecznego, czy też z perspektywy dyskursów instytucjonalnych i profesjonalnych. Środki językowe stosowane w budowaniu tożsamości społecznej omówione zostają z perspektywy semantyki i pragmatyki językowej (akty mowy, implikatury, językowe strategie uprzejmościowe). Omówione zostaną również niepowodzenia dotyczące budowania tożsamości społecznej w kontekście różnic międzykulturowych.

Język jest środkiem wyrazu służącym nie tylko komunikacji rozumianej jako przekazywanie treści, ale również komunikacji jako procesowi budowania relacji i tożsamości dyskursywnych. Wykład omawia środki i strategie językowe używane w celu konstruowania tożsamości społecznej w procesie interakcji językowej. Budowanie tożsamości społecznej w procesie komunikacji przedstawione zostaje z różnych perspektyw: z perspektywy ról i tożsamości kształtowanych w społecznościach dyskursywnych, z perspektywy budowania relacji uprzejmościowych z uwzględnieniem zmiennych takich, jak niesymetryczne relacje siły i dystansu społecznego, czy też z perspektywy dyskursów instytucjonalnych i profesjonalnych. Środki językowe stosowane w budowaniu tożsamości społecznej omówione zostają z perspektywy semantyki i pragmatyki językowej oraz teorii uprzejmości językowej. Akty mowy, implikatury, językowe strategie uprzejmościowe zostaną poddane analizie pod kątem ich znaczeń dosłownych i figuratywnych oraz ich roli w kształtowaniu obrazu siebie w interakcji. Tożsamość społeczną i językowe środki jej kształtowania rozważymy także z perspektywy czynników takich jak płeć kulturowa, Internet czy dyskurs profesjonalny. Omówione zostaną również niepowodzenia dotyczące budowania tożsamości społecznej w kontekście różnic międzykulturowych.

Benwell, Bethan, Elizabeth Stokoe, 2006. Discourse and Identity. Edinburgh University Press. (chapter 1. Theorising Discourse and Identity); (chapter 3. Institutional Identities 86-128); (chapter 5. Commodified Identities 165-203).

Duszak, Anna. 2001. „Języki, kultury, wspólnoty”, w: Andrzej Kopczyński i Urszula Zaliwska-Okrutna (red.) Język rodzimy a język obcy - komunikacja, przekład, dydaktyka, Warszawa: WUW, 7-22.

Duszak, Anna. 2002. “Us and others: An introduction”. In: Duszak A. (ed), US and Others, Social Identities across Languages, Discourses and Cultures. John Benjamins.

Goffman, Erving. 1959. The Presentation of Self in Everyday Life. New York: Doubleday Anchor Books.

Harré, Rom / Luk van Langenhove (red.) 1999. Positioning Theory. Moral Contexts of Intentional Action. Oxford: Blackwell.

Ricoeur, Paul. 1992. Oneself as Another. Chicago and London: The University of Chicago Press (5th and 6th studies 113-168).

Tabouret-Keller, Andree. 1997. “Language and identity’. In: Coulmas Florian (ed.), The Handbook of Sociolinguistics. Blackwell.

K_W14 Ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi a językowymi oraz społecznymi aspektami budowania tożsamości indywidualnej i grupowej.

K_W15 Ma pogłębioną wiedzę o komunikacyjnych i dyskursywnych aspektach powstawania więzi społecznych oraz o konsekwencjach zakłóceń w komunikacji dla trwałości więzi społecznych.

K_W16 Ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy i uczestniku dyskursów społecznych i kulturowych

K_U08 Potrafi krytycznie analizować język debat publicznych (np. politycznych i publicystycznych) pod kątem stosowanych w nich strategii perswazyjnych i manipulacyjnych.

K_U11 Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg procesów komunikacyjnych i dyskursywnych, formułować własne opinie na ten temat oraz stawiać i weryfikować proste hipotezy badawcze.

K_U15 Umie identyfikować i analizować dyskursy, których funkcją jest kreowanie oraz neutralizacja konfliktów

K_K09 Jest gotowy samodzielnie i krytycznie uzupełniać swą wiedzę i umiejętności, łącząc perspektywę socjologiczną i lingwistyczną.

obecność, aktywne uczestnictwo, egzamin pisemny