Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Logika III

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3501-L320-F
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Logika III
Jednostka: Wydział Filozofii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Zaliczenie kursu Logika II dla kierunku filozofia lub kursu równoważnego.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Głównym celem wykładu jest szczegółowe przedstawienie klasycznych twierdzeń limitacyjnych dla logiki pierwszego rzędu, w szczególności obu twierdzeń Godla i twierdzenia Tarskiego o niedefiniowalności prawdy, wraz z ich najważniejszymi konsekwencjami. Żeby lepiej zrozumieć filozoficzną wartość twierdzeń limitacyjncyh zostaną wprowadzone maszyny Turinga i teza Churcha-Turinga. Ostatnia część wykładu poświęcona będzie strukturze modeli niestandardowych arytmetyki i teorii mnogości. Jako uzupełnienie kursu Logika II zostanie przedstawiony dowód twierdzenia o pełności (metodą Henkina).

Pełny opis:

W trakcie wykładu zostaną omówione następujące zagadnienia. Każde z poniżej wymienianych twierdzeń zostaje przedstawione z dowodu.

-0 Informacje o programie Hilberta i tle filozoficznym Twierdzenia Godla.

-1 Arytmetyka I-ego rzędu vs. teoria mnogości zbiorów skończonych.

– kodowanie zbiorów skończonych w liczbach naturalnych.

– interpretacja teorii ZFC_fin w arytmetyce Peana.

– Definicje rekurencyjne w arytmetyce.

-2 Reprezentowalność zbiorów rekurencyjnych w arytmetyce Robinsona

- zbiory Delta_0-, Sigma_1- i Pi_1-definiowalne. Intuicje obliczeniowe.

- pojęcie reprezentowalności i silnej reprezentowalności w teorii aksjomatycznej. Charakteryzacja zbiorów Delta_1 jako zbiorów silnie reprezentowalnych w arytmetyce Robinsona.

-3 Twierdzenia Godlowskie

– Lemat przekątniowy.

– Twierdzenie Tarskiego o niedefiniowalności prawdy.

– I i II twierdzenie Godla.

– Warunki dowodliwości Godla-Loba. Twierdzenie Loba. Twierdzenie Rossera.

-4 Informacje o maszynach Turinga. Problemy rekurencyjnie przeliczalne i rekurencyjne. Związki z definiowalnością w modelu standardowym. Funkcje rekurencyjne i pierwotnie rekurencyjne.

-5 Twierdzenie o pełności dla logiki pierwszego rzędu (metodą Henkina).

-6 Modele niestandardowe arytmetyki i teorii mnogości.

Literatura:

P. Hajek, P. Pudlak – Metamathematics of First-order Arithmetic, Cambridge University Press, 2017

R. Kaye – Models of Peano Arithmetic, 1991, Oxford

R. I. Soare -Turing Computability, Springer 2016

Efekty uczenia się:

Nabyta wiedza:

- Zna filozoficzne motywacje twierdzeń limitacyjnych.

- Zna podstawowe fakty dotyczące siły wyrażalności arytmetyki pierwszego rzędu.

- Zna strukturę dowodu twierdzeń limitacyjnych (wymienionych w punkcie 3 pełnego opisu).

- Zna definicje: maszyny Turinga, zbioru rekurencyjnego i rekurencyjnie przeliczalnego. Zna związki zbiorów rekurencyjnie przeliczalnych/ rekurencyjnych i zbiorów Sigma_1 definiowalnych. Rozumie różnicę pomiędzy funkcjami rekurencyjnymi i funkcjami pierwotnie rekurencyjnymi.

- Zna strukturę dowodu twierdzenia o pełności.

- Rozumie strukturę porządkową przeliczalnych niestandardowych modeli arytmetyki Peana.

- Wie co to są elementy niestandardowe w niestandardowych modelach arytmetyki i teorii mnogości.

Nabyte umiejętności:

- Umie kodować zbiory skończone w liczbach naturalnych.

- Umie definiować arytmetycznie podstawowe zbiory i relacje w modelu standardowym.

- Umie udowodnić istnienie modeli niestandardowych arytmetyki i teorii mnogości.

- Umie przedstawić strukturę dowodu twierdzeń limitacyjnych omawianych na wykładzie.

- Umie wykazywać nadużycia w filozoficznych argumentacjach wykorzystujących twierdzenia limitacyjne.

Nabyte kompetencje społeczne:

- Umie precyzyjnie przedstawiać swoje argumenty.

- Umie analizować argumentację innych osób.

- Umie uważnie słuchać innych.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład: egzamin ustny, ćwiczenia: 4 krótkie kolokwia organizowane w trakcie semestru. Podejście do egzaminu z wykładu jest możliwe dopiero po zaliczeniu ćwiczeń.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: wykład 3, ćwiczenia 3

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)