Pamięć i władza. Studia nad pamięcią i polityka historyczna

fakultatywne

Bierna znajomość języka angielskiego

Celem seminarium jest przenalizowanie złożonych zależności między pamięcią (indywidualną i zbiorową) oraz różnymi formami władzy (począwszy od XIX wieku). Oprócz kwestii ogólnych, należących do klasycznych zagadnień studiów nad pamięcią (memory studies) omówione zostaną wybrane studia przypadków. Wyróżnionym obszarem badawczym będzie polityka pamięci (polityka historyczna).

Celem seminarium jest przenalizowanie złożonych zależności między pamięcią (indywidualną i zbiorową) oraz różnymi formami władzy (począwszy od XIX wieku). Oprócz kwestii ogólnych, należących do klasycznych zagadnień studiów nad pamięcią (memory studies) omówione zostaną wybrane studia przypadków. Wyróżnionym obszarem badawczym będzie polityka pamięci (polityka historyczna).

Zostaną omówione m.in. następujące pojęcia i towarzyszące im koncepcje: pamięć zbiorowa, pamięć indywidualna, pamięć utajona, kultura pamięci, miejsca pamięci, wspólnota pamięci, białe plamy, konflikt pamięci, media pamięci, polityka pamięci (historyczna), postpamięć, praca pamięci, przeciw-pamięć.

Zostaną omówione przede wszystkim następujące studia przypadków:

1. Tradycje wynalezione: Niemcy 1871-1914

2. Pamięć kolonialna: Wolne Państwo Kongo i Belgia

3. Z dziejów negacjonizmu: Turcy o ludobójstwie Ormian

4. Pamięć nieprzyswojona: Polacy i Żydzi 1939-1948

5. Pamięć eksplodująca: Polacy, Ślązacy i Niemcy

6. Wojny o pamięć – rzeź wołyńska

7. Wymyślanie się na nowo: Serbia i Chorwacja

8. Pamięć i sprawiedliwość transformacyjna: Rwanda po ludobójstwie

E. Barkan, The Guilt of Nation. Restitution and Negotiating Historical Injusties; J. Assmann, Pamięć kulturowa…; E. Cairns, M.D. Roe (red.), The Role of Memory in the Ethnic Conflict; E. Langenbacher, Y. Shain (red.), Power and the Past. Collective Memory and International Relations; J.K. Olick, The Politics of Regret. On Collective Memory and Historical Responsibility; E. Domańska (red.), Pamięć, etyka i historia…; M. Kucia, Auschwitz jako fakt społeczny…; A. Hochschild, Duch króla Leopolda…; B. Engelking, J. Grabowski (red.), Zarys krajobrazu…; Y. Ternon, Ormianie. Historia zapomnianego ludobójstwa; M. Waldenberg, Rozbicie Jugosławii…; B. Popławski, T. Sawczuk, Itsembabwoko oznacza genocyd. Sprawiedliwość transformacyjna i pamięć o ludobójstwie w Rwandzie; G. Motyka i D. Libionka (red.), Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje; D. Berlińska, Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim w poszukiwaniu tożsamości; Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci; M. Czyżewski, Polski spór o Strach Jana Tomasza Grossa w perspektywie „pośredniczącej” analizy dyskursu; M. Nowicka, Spory wokół książek Jana Tomasza Grossa w świetle postfoucaultowskiej analizy dyskursu; K. Woniak, The German Occupation of Poland in German and Polish History Schoolbooks; P. Forecki, „Pokłosie”, poGrossie i kibice polskości; G. Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943–1947.

K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne

K_W05 posiada podstawową wiedzę strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach

K_W08 jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych

K_W11 rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne

K_W22 posiada podstawową wiedzę na temat najważniejszych zagranicznych, międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych

K_W23 posiada podstawową wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne

K_W28 posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy

K_W29 jest świadom procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych

K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i dostrzega konsekwencje tego wyboru

K_U02 potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych

K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych

K_U07 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach

K_U15 potrafi na podstawie posiadanej wiedzy omówić działania prezentowane jako rozwiązania konkretnych problemów społecznych (w skali mikro i makro)

K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji

K_K03 potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną

K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji

K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy

K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł

K_K14 szanuje opinie innych osób (np. te wyrażane w trakcie dyskusji grupowej)

Warunek konieczny zaliczenia: obecność na zajęciach (do dwóch nieobecności w semestrze – w tym zwolnienia lekarskie; nadliczbowe nieobecności należy zaliczyć na dyżurze). Siódma nieobecność oznacza nieodwołalne skreślenie z listy.

Składowe oceny końcowej:

• Wygłoszenie referatu na podstawie wskazanej lektury – 25%

• Aktywność na zajęciach (merytoryczny udział w dyskusji) – 25%

• Egzamin ustny – 50%