Przetwarzanie danych: wykorzystanie programu Atlas.ti w jakościowej i ilościowej analizie danych jakościowych

fakultatywne

w sali

Celem zajęć jest przybliżenie studentom jakościowej i ilościowej analizy treści z wykorzystaniem do tego celu programu Atlas.ti. Kurs składa się z trzech części: w pierwszej części (teoretycznej) zostaną przedstawione założenia teoretyczne leżące u podłoża analizy treści oraz zróżnicowanie typów analizy treści. W drugiej części zajęć omówione zostaną podstawowe elementy metodologii analizy treści z naciskiem na pytania o to, kiedy można ją stosować, jak dobierać dane do analizy, co jest jednostką analizy. Dodatkowo, przyjrzymy się różnym strategiom prowadzenia analizy treści. W części trzeciej uczestnicy zajęć przejdą kolejne kroki procesu analizy z wykorzystaniem programu Atlas.ti: 1) przygotowanie planu badania; 2) sprecyzowanie pytań badawczych; 3) przygotowanie klucza kodowego; 4) proces kodowania w Atlas.ti; 5) analiza zakodowanego materiału; 6) prezentacja wyników i opracowanie raportu.

Zajęcia adresowane są do osób chcących nabyć umiejętności systematycznej analizy jakościowej i ilościowej dużych partii danych tekstowych (o zróżnicowanym charakterze – od „klasycznych” tekstów prasowych po wypowiedzi użytkowników forów internetowych lub tweety opatrzone wybranym hashtagiem). Zajęcia składają się z części teoretycznej – wprowadzającej w założenia i metodologię analizy treści oraz warsztatowej – w ramach której każdy uczestnik przeprowadzi analizę, pracując z programem Atlas.ti w kilkuosobowym zespole i uwzględniając przy prowadzonych analizach założenia metodologiczne poznane w pierwszej części zajęć.

W części teoretycznej przedyskutujemy podstawowe założenia analizy treści i przyjrzymy się jej dwóm podstawowym typom: analizie jakościowej i ilościowej. Dowiemy się również, jak można połączyć w procesie badawczym podejście jakościowe i ilościowe. Główna część zajęć będzie poświęcona na omówienie metodologii wspomaganej komputerowo analizy treści tj.: wybór tematów badawczych, dobór danych do analizy i problem reprezentatywności, tworzenie klucza kodowego oraz praca z kodami.

W części warsztatowej uczestnicy zajęć przejdą przez kolejne kroki procesu analizy przy użyciu programu Atlas.ti, realizując wybrany projekt badawczy: 1) przygotowanie planu badania; 2) sprecyzowanie pytań badawczych; 3) przygotowanie biblioteki projektu, kodowanie otwarte, opracowanie klucza kodowego; 4) proces kodowania w Atlas.ti i praca z kodami; 5) analiza i wizualizowanie zakodowanego materiału; 6) opracowanie raportu i prezentacji wyników. Zajęcia zamknie spotkanie, na którym uczestnicy zaprezentują wyniki swoich analiz i poddadzą je dyskusji.

Braun, V, and V. Clarke. 2006. Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology (3), 77-101.

Friese, S. 2016. CAQDAS and Grounded Theory Analysis, MMG Working Paper 16/07.

Friese, S. 2019. Qualitative Data Analysis with Atlas.ti, Third Edition. Wyd. Sage, London.

Friese, S., J. Soratto, and D. Pires. 2018 Carrying out a computer-aided thematic content analysis with Atlas.ti, MMG Working Paper 18/02.

Palska H. 1999. Badacz społeczny wobec tekstu. Niektóre problemy analizy jakościowej w socjologii i teorii literatury, w: Domański H., Lutyńska K., Rostocki W., Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Rapley T. 2010, Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Silverman D. 2008, Interpretacja danych jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

K_W01 zna i rozumie pojęcia socjologii cyfrowej

K_W05 rozumie funkcjonujące w świecie cyfrowym mechanizmy i źródła danych, jakie można wykorzystywać albo wygenerować

K_W12 rozumie założenia metodologiczne stojące za wybranymi metodami zbierania i analizy danych cyfrowych

K_U01 potrafi samodzielnie zaplanować i prowadzić badania społeczne z zastosowaniem nowoczesnych narzędzi przystosowanych lub stworzonych specjalnie na potrzeby świata cyfrowego

K_U02 potrafi analizować dane ilościowe i jakościowe o charakterze cyfrowym

K_U03 ma podstawowe umiejętności informatyczne pozwalające na poruszanie się w świecie cyfrowym i ułatwiające komunikację międzydziedzinową

K_U04 ma zaawansowane umiejętności komunikacyjne obejmujące komunikację międzydziedzinową (nauki społeczne/IT)

K_U05 potrafi przygotować prezentację wybranego zagadnienia lub badania w języku polskim i w języku obcym

K_U06 potrafi posługiwać się kategoriami teoretycznymi do opisu i analizy procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach

K_U07 potrafi wyszukiwać, gromadzić i przygotować do analizy za pomocą wybranych narzędzi dane dotyczące określonych zjawisk społecznych

K_U09 ma motywację do ciągłego doskonalenia własnych umiejętności dzięki postawie otwartej na konieczność uczenia się przez całe życie

K_U11 samodzielnie wyszukuje informacje o narzędziach służących analizie danych cyfrowych i dokształca się w zakresie korzystania z nich

K_U12 potrafi posługiwać się danym programem komputerowym do analizy danych cyfrowych korzystając z jego zaawansowanych funkcji

K_K01 jest świadom dylematów etycznych związanych z wykorzystaniem danych cyfrowych

K_K03 potrafi krytycznie selekcjonować dane cyfrowe umożliwiające opracowanie wybranego problemu badawczego

Opracowanie raportu z przeprowadzonej analizy (w grupach)

Przygotowanie i przedstawienie prezentacji z wykonanej analizy (w grupach)