Historia Japonii

obowiązkowe

Poziom wiedzy i umiejętności, wyniesiony z kursu historii powszechnej w szkole średniej (liceum).

Wykład dotyczy historii politycznej Japonii, obejmuje czas od prehistorii do końca wojny w Azji i na Pacyfiku w 1945.

Podstawowym wątkiem wykładów są dzieje polityczne Japonii. Przedstawione zostaną kulturowe przyczyny powstawania systemów władzy i ich upadku, zasadnicze cechy ich funkcjonowania oraz ich wpływ na kształtowanie się Japonii. Wykład podzielony jest na cztery części. Prowadzony jest w porządku chronologicznym.

Część I, Powstawanie zjednoczonego państwa, pod władzą cesarza i arystokracji obejmuje czasy najdawniejsze, czyli japoński neolit (okres jōmon 11 tys. lat temu – IV w. p.n.e) i eneolit (okres yayoi IV w.p.n.e – III w. n.e), a także okres kurhanów (kofun III-VIII w.) zaliczany częściowo (od połowy VI w.) do japońskiej starożytności, do której włącza się przede wszystkim okresy Nara (710-794) i Heian (794-1192).

Najważniejsze problemy to: droga do centralizacji władzy i powstawania państwa japońskiego; wykształcanie się systemu cesarskiego, przyczyny jego upadku; funkcjonowanie państwa opartego na prawie; rola arystokracji w państwie;

Część II, Pod władzą wojowników dotyczy epoki rządów samurajów, czyli japoński feudalizm, średniowiecze (okresy: Kamakura 1192-1333; Muromachi 1333-1573) oraz japońską nowożytność (okresy: Azuchi-Momoyama 1573-1603; Edo 1603-1868).

Najważniejsze problemy to: wykształcanie się warstwy wojowników, powstawanie i umacnianie się porządku feudalnego; rządy samurajów: geneza, władza i upadek; kontakty międzykulturowe a tożsamość narodowa Japończyków.

Część III, Pod władzą cesarzy i oligarchii Meiji, obejmuje schyłek okresu Edo, czyli od przełomu XVIII i XIX w. oraz część epoki nowoczesnej (kindai), okres Meiji (1868-1912).

Najważniejsze problemy to: restauracja władzy cesarskiej; cesarz Mutsuhito – symbol nowoczesnej Japonii; obalanie feudalizmu; nowoczesna monarchia konstytucyjna; powstawanie mocarstwa światowego

Część IV, Pod władzą partii politycznych. Pod władzą wojskowych dotyczy kolejnych okresów epoki nowoczesnej, czyli Taishō (1912-1926) i część Shōwa (1926-1989) do końca wojny w Azji i na Pacyfiku (1945)

Najważniejsze problemy to: „demokracja” okresu Taishō; źródła i cechy charakterystyczne japońskiego nacjonalizmu; polityka zagraniczna Japonii; przyczyny, przebieg i skutki wojny w Azji i na Pacyfiku.

The Cambridge History of Japan, t. I-VII, Cambridge 1988-1999

J. W. Hall, Japonia (Japan), Warszawa 1979

E. Pałasz-Rutkowska, K. Starecka, Japonia, Warszawa 2004

C. Totman, Historia Japonii (History of Japan), Krakow 2010

J. Tubielewicz, Historia Japonii, Wrocław 1984

P. Varley, Kultura japońska (Japanese Culture), Kraków 2006

oraz kilkanaście pozycji w języku polskim i angielskim do wyboru

Student po ukończeniu kursu przewidzianego programem:

Wiedza:

- ma podstawową wiedzę w zakresie teorii nauk humanistycznych niezbędnych do rozumienia wybranych aspektów kultury w dziedzinie historii Japonii [K_W04];

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o historii Japonii [K_W06];

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o zagadnieniach społeczno-kulturowych Japonii w zakresie środowiska naturalnego sytuacji etnicznej, demograficznej i politycznej [K_W09];

- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe Japonii [K_W10];

- ma uporządkowaną wiedzę na temat uwarunkowań środowiska geopolitycznego i gospodarczego oraz ich znaczenia dla historycznej sytuacji Japonii [K_W11];

- ma świadomość różnorodności językowej japońskiego obszaru kulturowego i jej wpływu na sytuację kulturową i polityczną świata [K_W14];

- zna i rozumie podstawowe metody interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie studiów nad historią Japonii [K_W18];

Umiejętności:

- potrafi wskazać źródła różnic kulturowych krajów Orientu [K_U02];

- potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii Japonii do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnego świata [K_U04];

- potrafi prawidłowo usytuować Japonię w kontekście uwarunkowań środowiska geopolitycznego i gospodarczego [K_U05];

- potrafi zastosować wiedzę z zakresu problematyki społeczno-kulturowej w typowych sytuacjach profesjonalnych [K_U09];

- posiada umiejętność prezentacji zagadnień szczegółowych z zakresu problematyki historycznej Japonii w języku polskim lub obcym z uwzględnieniem tradycji intelektualnej [K_U21].

Kompetencje społeczne:

- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie [K_K01];

- potrafi odpowiednio określić cele i sposoby ich osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, zawodowej i społecznej [K_K04];

- ma świadomość odmienności kulturowej i jej źródeł religijnych, filozoficznych i historycznych oraz jej znaczenia dla rozumienia współczesnego świata [K_K05];

- widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego [K_K06];

- ma świadomość znaczenia historii Japonii w kulturze światowej [K_K07];

- działa na rzecz udostępniania i promowania spuścizny cywilizacyjnej Japonii [K_K08];

- dostrzega pozytywne wartości społeczno-kulturowe Japonii, z których może czerpać dla osobistego rozwoju i efektywnej komunikacji międzykulturowej [K_K09]

Ocena z egzaminu na podstawie wiedzy zdobytej przede wszystkim podczas wykładów, (konspekty) i zalecanych lektur.

W ocenie będą stosowane następujące kryteria:

- udział w zajęciach

- wiedza, umiejętności i komptencje wykazane na egzaminie

Egzamin na ocenę w cyklu rocznym