Przedmiot metodologiczny (językoznawczy) 1

obowiązkowe

Zajęcia mają na celu omówienie różnych metodologii i teorii językoznawczych.

w sali

Zajęcia mają na celu omówienie różnych metodologii i teorii językoznawczych. Ważnym aspektem zajęć będzie porównywanie alternatywnych metodologii w zakresie przedmiotu i celu badań, wstępnych założeń, źródeł i sposobu zbierania danych językowych, formułowania hipotez i wniosków.

Zajęcia mają na celu omówienie różnych metodologii i teorii językoznawczych. Ważnym aspektem zajęć będzie porównywanie alternatywnych metodologii w zakresie przedmiotu i celu badań, wstępnych założeń, źródeł i sposobu zbierania danych językowych, formułowania hipotez i wniosków, co ilustrowane będzie przykładami analiz wybranych problemów badawczych. Studenci zostaną uwrażliwieni na rozróżnianie faktów językowych od ich interpretacji w zależności od metajęzyka danego ujęcia teoretycznego oraz przyjęcia wyjściowych założeń co do zasobu stosowanych pojęć i sposobu kategoryzacji, a także w zależności od podstawowego założenia, czym jest język i jakie są cele językoznawstwa.

Zakres tematów:

Przedmiot badań językoznawstwa: różne podejścia i metodologie

Badania diachroniczne (hipoteza o regularności praw głosowych i jej krytyka; rozwój analogiczny)

Przyczyny zmian fonetycznych (synchroniczna wariantywność; czynniki społeczne)

Metody badania pokrewieństwa językowego

Zmiana składniowa i semantyczna (leksykalizacja, gramatykalizacja)

Założenia metodologiczne wczesnego generatywizmu i Teorii Optymalności

Modele funkcjonalne

Modele kognitywne; rola frekwencji i analogii dla reprezentacji mentalnej; stopniowalność fonetyczna i leksykalna

Uniwersalia językowe (różne podejścia)

Kulturowe uwarunkowania języka

Kategoryzacja w języku

Zróżnicowanie języka

Kontakty między językami

Językowe badania terenowe

Językoznawstwo korpusowe

Wybrane rozdziały w książkach:

Wybrane rozdziały w książkach:

Bybee, J. 1985. Morphology: a study of the relation between meaning and form. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins

Bybee, J. 2001. Phonology and Language Use. Cambridge: Cambridge University Press

Goldsmith, J. 1990. Autosegmental and Metrical Phonology. Oxford/Cambridge.

Greenberg, J. H. 1966. Language Universals. The Hague/Paris: Mouton

Heine, B. 1997. Cognitive Foundations of Grammar. New York, Oxford: Oxford University Press

Hock, H. H. 1991. Principles of Historical Linguistics. Berlin/NY/Amsterdam: Mouton de Gruyter

Kraska-Szlenk, I. 2007. Analogy: The Relation between Lexicon and Grammar, München: Lincom Europa

Labov, W. 1994. Principles of Linguistic Change. Vol. 1 Internal Factors. Oxford: Blackwell

Lachur, Cz. 2004. Zarys językoznawstwa ogólnego

Mańczak, Witold, 1996, Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Paveau, M.-A. i G.-E. Sarfati. 2008. Wielkie Teorie Językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki. Kraków: FLAIR

Perlin, J. 1997. Typologia zmian fonemicznych, Warszawa: Energeia

Tabakowska, E. (red.). 2001. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków: Universitas.

Taylor, J. 2001. Kategoryzacja w języku. Universitas.

Wierzbicka, A. 1999. Język - umysł - kultura. Wybór prac pod red. Jerzego Bartmińskiego. Warszawa: PWN

Po ukończeniu zajęć student posiada następujące umiejętności:

ma pogłębioną wiedzę szczegółową (obejmującą terminologię, teorię i metodologię) z zakresu językoznawstwa,

potrafi zanalizować najważniejsze zjawiska z zakresu sytuacji językowej wybranego regionu Orientu/Afryki,

otwarcia się na nowe idee i nurty i odmienność kulturową.

Wymagana jest obecność na zajęciach. Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze. Egzamin pisemny.