Historia filozofii

fakultatywne

Mile widziana znajomość historii powszechnej i orientacja w historii literatury.

Zaznaczam, iż spis lektur załączony w opisie jest tylko pewną propozycją, możliwa jest jego modyfikacja, by aby lektury w jak największym stopniu odpowiadały zainteresowaniom uczestników.

Wykład będzie prezentował rozwój zachodniej myśli filozoficznej jako historię stawianych pytań i problemów ontologicznych, poznawczych, antropologicznych, etycznych i estetycznych. Kurs ma na celu uświadomienie studentkom i studentom, że dyskurs filozoficzny na każdym etapie swojej historii zdaje sprawę ze stanu samoświadomości człowieka oraz jego miejsca w świecie.

Wykład będzie obejmował zagadnienia związane z podziałem historycznym na filozofią starożytną, średniowieczną, nowożytną i współczesną.

• Pytanie o zasadę świata i naturę bytu – filozofia przyrody, mit a myśl filozoficzna

• Zwrot ku człowiekowi, troska o siebie – sofiści i Sokrates

• Idealizm i dualizm – koncepcja świata i idei, zagadnienie duszy u Platona

• Meta-fizyka, działanie teoretyczne, praktyczne i wytwórcze według Arystotelesa

• Wpływ Platona i Arystotelesa na filozofię średniowieczną – św. Augustyn i św. Tomasz (koncepcja poznania, duszy, czasu)

• Wiedza a wiara (gnoza, myśl scholastyczna, spór o uniwersalia, nominalizm, empiryzm, sceptycyzm)

• Nowożytny racjonalizm (Galileusz, Kartezjusz, Leibniz)

• Empiryzm brytyjski (Locke, Berkeley, Hume)

• Między racjonalizmem a empiryzmem – filozofia krytyczna Kanta

• Narodziny estetyki (Baumgarten, Kant, Schelling, estetyka jako poznanie a filozofia sztuki)

• Idealizm niemiecki i historia jako rozwój świadomości (Fichte, Hegel)

• Rozumienie - narodziny hermeneutyki, hermeneutyka filozoficzna (Schleiermacher, Dilthey, Gadamer)

• Ontologia jako hermeneutyka – Heidegger

• Psychoanaliza – krytyka podmiotu i kultury

Uwaga: poszczególne tematy mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach.

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1983, s. 71-103.

Arystoteles, Poetyka w: Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Poetyka, tłum. H. Podbielski, PWN, Warszawa 2014, s.316- 368.

G. Deleuze, Filozofia krytyczna Kanta. Doktryna władz, tłum. B. Banasiak, Gdańsk 1999.

Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień, tłum. J. Prokopiuk, Aletheia, Warszawa 2013.

H.-G.Gadamer, Historia pojęć jako filozofia, tłum. K. Michalski, w: Drogi współczesnej filozofii, red. M. Siemek, Warszawa 1978, s. 223-243

G. W. F. Hegel, Fenomenologia ducha, Tom I, tłum. A. Landman, Warszawa 1965, s. 7-90.

M. Heidegger, Bycie i czas, tłum B. Baran, PWN, Warszawa 2007, s. 168 – 212.

D. Hume Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Warszawa 2005, s. 85-111.

Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, tłum. W. Wojciechowska, Warszawa 1988, s. 4-70.

N. Leśniewski, Hermeneutyka radykalna, Pisma Filozoficzne, Poznań 1998, s. 18 – 34

J. Migasiński, Filozofia nowożytna, Stentor, Warszawa 2011

Platon, Państwo, księga VII, tłum. W. Witwicki, A ntyk, Kęty 2003

Tomasz z Akwinu, Traktat o Bogu, tłum. G. Kurylewicz, Z. Nerczuk, M. Olszewski, Znak, Kraków 2001, s.16-4

Student, studentka

 zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się pojęć filozoficznych

 rozumie powiązania między teoriami i problemami dotyczącym poznania, wizjami świata a stanem samoświadomości człowieka i jego jego miejscem w świecie

 zna klasycznych autorów filozoficznych oraz ich idee

 poprzez analizę często diametralnie różnych konstrukcji myślowych ćwiczy umiejętność twórczego i krytycznego myślenia.

 ma świadomość dynamicznego rozwoju kultury i pojawiania się nowych sposobów ujmowania świata i człowieka

 ma świadomość znaczenia dziedzictwa antyku w kulturze Europy

Znajomość wiedzy przekazanej na wykładzie (pogłębionej dzięki samodzielnym lekturom) i umiejętność jej wykorzystania w rozważaniach dotyczących konkretnych problemów egzystencjalnych.