Z dziejów nowożytnego społeczeństwa greckiego

obowiązkowe

Podstawowa znajomość języka nowogreckiego, umożliwiająca samodzielną lekturę tekstu. (Basic knowledge of Modern Greek language).

Na zajęciach przedstawione zostają wybrane problemy społeczne i polityczne Greków od czasów Imperium Osmańskiego do pierwszych dekad XXI wieku: ich konteksty kulturowe oraz wątki polsko-greckie. Ważne są również reprezentacje Grecji w tekstach kultury europejskiej: literaturze, sztuce, filmie. Zajęcia mają charakter konwersatoryjny: przed spotkaniem uczestnicy czytają wybrane lektury, o których następnie wspólnie rozmawiają. Przewidywane są także referaty.

Przewiduję, że zajęcia skupią się na poniższych wątkach. Tematy poszczególnych zajęć i omawiane teksty zostaną ustalone w trakcie semestru.

Blok I: Historia i długie trwanie idei

1. Antecedencje. Rzut okiem na historię Grecji. Bizancjum i Grecja Osmańska. Przegląd dostępnej po polsku literatury o historii Grecji.

2. Oświecenie w Europie i jego greckie oblicze. Oświeceniowa wizja państwa i społeczeństwa

3. Grecki XIX wiek – Megali Idea, romantyzm i narracje o narodzie greckim.

Blok II: Wyzwania nowoczesności

4. Kryzys XIX / XX wieku, nowoczesny nacjonalizm w Grecji.

5. Greccy Żydzi: dzieje, losy, pamiątki.

6. Greccy uchodźcy w Polsce.

7. Druga połowa XX wieku w Grecji: Prawica i lewica, pułkownicy i komunizm.

Blok III Problemy społeczne we współczesnej Grecji

8. Fantazmat świętej greckiej rodziny i jego krytyka.

9. Kobiety i patriarchat.

10. Mniejszości: narodowe, religijne, seksualne.

11. Turystyka w Grecji oraz jej implikacje.

12. Język grecki we Włoszech – konteksty historyczne, polityczne i społeczne.

Spis podstawowej literatury dostępnej w języku polskim.

1. Historia i historia kultury

H. Inalcik, Imperium osmańskie: Epoka klasyczna 1300-1600, tł. J. Hunia, Kraków 2006.

H. Inalcik, D. Quataert (red.), Dzieje gospodarcze i społeczne Imperium Osmańskiego 1300-1914, tł. J. Hunia, Kraków 2008.

J. Bonarek (red.), Historia Grecji, Kraków 2006.

R. Clogg, Historia Grecji Nowożytnej, tł. W. Gałąska, Warszawa 2006.

M. Mazower, Saloniki miasto duchów: chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi w latach 1430-1950, tł. A. Nowakowska, Wołowiec 2017.

M. Borowska, M. Kalinowska, J. Ławski, K. Tomaszuk (red.), Filhellenizm w Polsce. Rekonesans, Warszawa 2007.

A. Bojarski, Powstanie Greków w latach 1821-1829, Warszawa 2011.

A.M. Brzeziński, Grecja, Warszawa 2002.

M. Semczyszyn (red.), PRL a wojna domowa w Grecji, Szczecin 2016.

S. Górski, Grecka wojna domowa w świetle polskiej prasy krajowej lat 1944-1949, Wrocław 2011.

G. Malinowski, Hellenopolonica. Miniatury z dziejów polsko-greckich, Wrocław 2019.

2. Świadectwa

S. Flukowski (red. i tł.), Krwią serca – zbiór dokumentów, listów i wierszy greckich ofiar monarcho-faszyzmu i anglosaskiego imperializmu, Warszawa 1951.

K. Pawlidu, Sześć miesięcy w celi śmierci, tł. I. Lewandowska, K. Mazur, Warszawa 1954.

A. Parnis, List z Grecji, red. W. Woroszylski, tł. A. Słucki et al., Warszawa 1954.

3. Reportaż / esej

Wrazas, Dyskomfort (nowo)Greków, Wrocław 2010.

D. Sturis, Grecja. Gorzkie pomarańcze, Warszawa 2013.

D. Sturis, Nowe życie. Jak Polacy pomogli uchodźcom z Grecji, Warszawa 2017.

Jorgos Seferis, Róża losu: eseje wybrane, przeł. M. Bzinkowski, Gdańsk 2020.

4. Literatura:

Seria „Arcydzieła Literatury Nowogreckiej” pod red. M. Borowskiej, t I-XII.

E. Roidis, Papież Joanna, tł. L. Mavroidis, K. Usarek, Warszawa 1974.

V. Vassilikos, Z, tł. A. Chomicz, A. Daniłowicz, Warszawa 1976.

A.Samarakis, Pęknięcie, tł. P. Kamiński, Warszawa 1978.

L. Kitsopoulou, Nietoperze, tł. A. Biaduń, Wrocław 2013.

N. Dimou, Nieszczęście bycia Grekiem, tł. P. Kordos, Wrocław 2016.

J. Seferis, Dni 1941-1956, tł. M. Bzinkowski, Gdańsk 2019.

Po ukończeniu przedmiotu

a) W zakresie WIEDZY student/-ka zna i rozumie:

- relacje literaturoznawstwa i historii (K_W01)

- wybrane greckie problemy greckiej historii, życia społecznego, polityki tożsamościowej oraz polityki pamięci; przyczyny historycznych i aktualnych greckich podziałów społecznych i konfliktów pamięci (K_K19)

- współczesne życie kulturalne Grecji (elementarna orientacja w greckiej polityce wewnętrznej i międzynarodowej) (K_K19)

- wybrane zagadnienia historii nowożytnej Grecji oraz przemian nowożytnego społeczeństwa greckiego w XIX i XX wieku oraz w pierwszych dekadach XXI wieku (K_W21)

b) W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student/-ka potrafi:

- przedstawić wypowiedź ustną (udział w dyskusji lub referat na zajęciach) przedstawiający wybrane zagadnienie z zakresu historii greckiego społeczeństwa z poszanowaniem zasad własności intelektualnej (K_U01)

- tworzyć typową pracę pisemną dotyczącą problematyki greckiej historii społecznej, również wynikającą ze zrozumienia głównych idei oryginalnego (niespreparowanego przez nauczyciela i niedostosowywanego do potrzeb osoby uczącej się) tekstu pisanego w języku nowogreckim (K_U05)

- korzystać ze słowników, gramatyk i wszelkich materiałów pomocniczych – w wersji elektronicznej oraz książkowej (K_U09)

c) W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH student/-ka jest gotów do:

- uświadomienia sobie złożoności procesu historycznego i konieczności zniuansowanej oceny wybranych zjawisk współczesnej greckiej historii społecznej – również dzięki śledzeniu greckiego życia politycznego i społecznego: lektury greckiej prasy, słuchania audycji radiowych (podcastów) i programów telewizyjnych dotyczących wybranych problemów historycznych, politycznych i społecznych (K_U01)

- przyjmowania różnych ról w czasie pracy zespołowej za zajęciach (K_U05)

Zaliczenie na ocenę:

prace studenta/studentki na zajęciach (przygotowanie, udział w dyskusji)

oraz referat przedstawiony na zajęciach

W czasie semestru dopuszczalne są cztery nieobecności na zajęciach, niezależnie od przyczyny. Dwie pierwsze nieobecności nie wymagają odrobienia, trzecia i czwarta wiąże się z koniecznością wykonania dodatkowego zadania, np. przygotowania krótkiej pracy pisemnej lub przedstawienia referatu na zajęciach.

Pięć i więcej nieobecności powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność ich powtarzania