Co wolno robotowi? Etyczne i prawne aspekty relacji ludzie – roboty

fakultatywne

Od uczestników zajęć wymagana będzie umiejętność pracy z tekstem naukowym w języku angielskim.

Zajęcia poświęcone będą wprowadzeniu w problematykę etyczną i prawną dotyczącą relacji między ludźmi i robotami. Omówione zostaną najważniejsze rodzaje robotów, z którymi coraz częściej się stykamy, i problemy etyczne oraz prawne, jakie rodzą się na tym tle. Zajmiemy się regulacjami prawnymi, krajowymi i międzynarodowymi, dotyczącymi robotów. Część zajęć poświęcone będzie analizie konkretnych przypadków (case study).

Roboty coraz częściej pojawiają się w środowisku człowieka. Nie tylko wykonują za nas uciążliwe i szkodliwe prace, ale też opiekują się chorymi, dotrzymują nam towarzystwa, biorą udział w działaniach wojennych i wykorzystywane są do specjalnych zadań. Ponieważ działania robotów wywierają coraz poważniejszy i coraz szerszy wpływ na nasze życie, konieczne stało się sformułowanie podstawowych reguł, którymi maszyny powinny kierować się w działaniach mających wpływ na nas. W coraz większym zakresie próbuje się również wprowadzać regulacje prawne, w szczególności tam, gdzie w grę wchodzi zdrowie i życie ludzi. W pierwszym rzędzie regulacje te dotyczą robotów wykorzystywanych na polu walki, robotów opiekuńczych i pojazdów autonomicznych. Wprowadzenie tych regulacji, z uwagi na unikalny charakter zjawiska, na które odpowiadają, pozwala skonfrontować słuchaczy z podstawowymi zasadami prawnymi oraz ich możliwą ewolucją. Na konkretnych przypadkach omówimy regulacje dotyczące tych kwestii wprowadzane na poziomie krajowym i międzynarodowym oraz pokażemy na jakich założeniach się opierają i w jakim stopniu modelują instytucje i zasady prawne. Akty prawne formalizują najbardziej podstawowe reguły etyczne. Na zajęciach wskażemy, na jakich obszarach w relacjach między ludźmi i robotami pojawiają się problemy etyczne. Wskażemy podstawowe reguły, które mogą być wymagane od robotów w ich relacjach z ludźmi. Zastanowimy się również, czy ludzi wiążą jakieś wymogi etyczne w ich relacjach z robotami.

U. Pagallo, The Law of Robots, Crimes, Contracts and Torts, Springer: 2013.

S. Chopra i L. White, A Legal Theory for Autonomous Artificial Intelligence, The University of Michigan Press: 2011.

W. Wallach i C. Allen, Moral Machines: Teaching Robots Right from Wrong, OUP: 2009.

D. J. Gunkel, The Machine Question: Critical Perspectives on AI, Robots, and Ethics, MIT Press 2012.

J. Galliott, Military Robots Mapping the Moral Landscape, Ashgate: 2015.

S. G. Tzafestas, Roboethics: A Navigating Overview, Springer: 2016.

P. Lin, K. Abney i G. A. Bekey (eds.), Robot Ethics: The Ethical and Social Implications of Robotics: MIT Press: 2012.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2017 r. zawierające zalecenia dla Komisji Europejskiej w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki [2015/2103(INL)] (fragmenty)

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dn. 31 maja 2017 r. „Sztuczna inteligencja: wpływ sztucznej inteligencji na jednolity rynek (cyfrowy), produkcję, konsumpcję, zatrudnienie i społeczeństwo” [INT/806 – EESC-2016-05369-00-00-AC-TRA (NL)] (fragmenty)

Report of Committee on Culture, Science, Education and Media (Council of Europe) of 10th of April 2017 “Technological convergence, artificial intelligence and human rights” [14288] (fragmenty)

Wybrane rozwiązania legislacyjne przyjęte w państwach europejskich oraz przez legislatury stanowe w Stanach Zjednoczonych (Michigan, Kalifornia, Floryda, Nevada) w odniesieniu do autonomicznych robotów, w tym pojazdów autonomicznych (fragmenty).

W zakresie wiedzy

K_W01 ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej

K_W02 zna w pogłębionym zakresie terminologię nauk humanistycznych i społecznych i umie ją wykorzystywać

K_W06 zna w pogłębionym zakresie zależności pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi oraz naukami ścisłymi i przyrodniczymi w kontekście filozoficznym i społecznym

K_W10 ma pogłębioną i poszerzoną wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych

K_W16 rozumie wszystkie istotne związki pomiędzy działaniami kulturowymi i przemianami w życiu społecznym

W zakresie umiejętności

K_U01 potrafi w szerokim zakresie selekcjonować oraz interpretować informacje pochodzące z różnych źródeł tekstowych, ikonograficznych, elektronicznych

K_U02 potrafi w pogłębionym i szerokim zakresie dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac

K_U04 posiada umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów badawczych z zakresu humanistyki, filozofii, literatury i sztuki

K_U05 posiada umiejętności wykorzystywania interdyscyplinarnych metod i narzędzi badawczych w analizie zjawisk kultury współczesnej

K_U08 potrafi w sposób profesjonalny i pogłębiony prezentować wyniki samodzielnej analizy problemów badawczych w formie ustnej, pisemnej i multimedialnej

K_U11 potrafi samodzielnie, w sposób twórczy i pogłębiony zanalizować tekst pisemny i ustny o charakterze naukowym w języku polskim oraz w jednym z języków kongresowych

K_U13 potrafi przygotować naukowe wystąpienie pisemne oraz ustne, uwzględniając poziom oraz potrzeby odbiorców

W zakresie kompetencji

K_K01 rozumie potrzebę nieustannego kształcenia po ukończeniu studiów

K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej

K_K03 rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze

K_K05 potrafi właściwie dokonać analizy środków służących do realizacji podjętych zadań

Podstawą oceny będzie prezentacja, udział w dyskusji podczas zajęć oraz krótka praca pisemna na temat uzgodniony z prowadzącym.