Klastyczne systemy depozycyjne

obowiązkowe

Student przed udziałem w zajęciach powinien opanować podstawową wiedzę w zakresie procesów sedymentacji, zwłaszcza w zakresie procesów związanych ze środowiskami sedymentacji skał klastycznych.

Wskazane jest aby studenci uczestniczący w wykładzie mieli zaliczone zajęcia: Geologia Dynamiczna, Geomorfologia i geologia czwartorzędu, Sedymentologia oraz zajęcia terenowe: Współczesne procesy w strefie brzegowej Bałtyku i ich zapis kopalny.

Klastyczne systemy depozycyjne to konwersatorium stanowiące kontynuację Sedymentologii (1300-OSED2ZW) a jednocześnie przygotowanie do udziału w zajęciach z Analizy basenów sedymentacyjnych (1300-OBSC4L1) oraz Praktikum z sedymentologii skał klastycznych (1300-WPSSK4L). Konwersatorium to zajęcia prezentujące zarówno teoretyczne jak i praktyczne aspekty nowoczesnej sedymentologii skał klastycznych które mogą być użyteczne z punktu widzenia poszukiwań węglowodorów.

Klastyczne systemy depozycyjne to konwersatorium stanowiące kontynuację Sedymentologii (1300-OSED2ZW) a jednocześnie przygotowanie do udziału w zajęciach z Analizy basenów sedymentacyjnych (1300-OBSC4L1) oraz Praktikum z sedymentologii skał klastycznych (1300-WPSSK4L). Aby osiągnąć zdefiniowane dla przedmiotu efekty uczenia student musi brać udział w zajęciach (30h) oraz przygotować się samodzielnie do prezentowania treści w postaci mini referatów/prezentacji (szacunkowo ok. 30h).

Konwersatorium prezentuje charakterystyki poszczególnych współczesnych środowisk sedymentacji klastycznej, ich odpowiedniki kopalne oraz potencjał złożowy, zarówno jako skały macierzystej, drogi migracji, jak również skały zbiornikowej.

W szczegółowy sposób przedstawia następujące systemy depozycyjne: aluwialny, fluwialny, brzegowy, płytkomorski, głębokomorski, jeziorny, pustynny, lodowcowy. W każdym przypadku prezentowane są mechanizmy i procesy sedymentacji, charakterystyczne modele facjalne, współczesne przykłady poszczególnych systemów. Następnie omawiane są przykłady kopalne, architektura basenów sedymentacyjnych oraz aspekty złożowe.

Na konwersatorium składa się 10 trzygodzinnych spotkań obejmujących następujące zagadnienia: (1) Definicja systemu depozycyjnego, czynniki kontrolujące rozwój systemów depozycyjnych: klimat, tektonika, zmiany względnego poziomu oceanu światowego, dostawa osadów, aktywność biologiczna, chemizm wód. Klasyfikacja klastycznych systemów depozycyjnych.; (2) Stożki aluwialne: procesy sedymentacyjne, charakterystyka osadów, morfologia; modele rozkładu facji; związek z klimatem i tektoniką; stożki aluwialne w kopalnych sekwencjach osadowych – architektura wypełnienia basenów oraz potencjał złożowy. Systemy depozycji fluwialnej: procesy depozycyjne, typy systemów i ich związek z charakterem podłoża, klimatem i tektoniką. Współczesne przykłady żwirodennych i płaskodennych rzek roztokowych, rzek meandrujących, rzek anastomozujących; (3) Kopalne przykłady fluwialnych systemów depozycyjnych, modelowe sekwencje, architektura wypełnienia basenów oraz potencjał złożowy. Systemy deltowe: procesy depozycyjne, zespoły facji, charakterystyka osadów, klasyfikacja systemów deltowych: delty zdominowane procesami fluwialnymi, delty zdominowane procesami falowymi, delty zdominowane procesami pływowymi; (4) Modelowe sekwencje systemu deltowego, rozpoznawanie i architektura kopalnych systemów deltowych. Przykłady kopalne – ich architektura, ewolucja i potencjał złożowy; (5) Klastyczna strefa brzegowa: procesy, osady, rozkład facji. Współczesne plaże i bariery piaszczyste oraz równie pływowe. Charakterystyka kopalnych zespołów facji charakterystycznych dla klastycznych stref brzegowych. Ponad to, system płytkomorskiej klastycznej sedymentacji szelfowej. Procesy fizyczne kontrolujące sedymentację na szelfie: prądy pływowe, prądy falowe, prądy gęstościowe. Rozkład facji na różnych typach szelfów. Rola systemów szelfowych w architekturze i ewolucji wypełnień basenów sedymentacyjnych. Kryteria rozpoznawania i przykłady kopalnych systemów szelfowych; (6) System głębokomorskiej sedymentacji klastycznej. Mechanizmy transportu osadów: podwodne grawitacyjne ruchy masowe, prądy zawiesinowe, sedymentacja pelagiczna. Charakterystyka facji skłonu, podstawy skłonu oraz równi basenowych. Współczesne i kopalne modele stożków turbidytowych. Klasyfikacja facji turbidytowych. Flisz. Potencjał złożowy głębokomorskiego systemu sedymentacji klastycznej; (7) Jeziorny system depozycyjny: przykłady współczesne i kopalne. Mechanizmy sedymentacji i rozkład facji. Czynniki kontrolujące geometrię jezior i ich hydrologię, stratyfikacja i żyzność wód w jeziorach. Potencjał jeziornego systemu depozycyjnego jako skały macierzystej w systemie naftowym; (8) Dostawa i transport materiału w środowisku eolicznym. Formy akumulacji eolicznej, ich cech teksturalne i strukturalne. Współczesne pustynie, uwarunkowania klimatyczne i tektoniczne. Charakterystyka facji wydmowych i międzywydmowych. Modelowe sekwencje eolicznego systemu depozycyjnego, współwystępowanie z innymi lądowymi i brzegowymi klastycznymi systemami depozycyjnymi. Potencjał eolicznego systemu depozycyjnego jako skały zbiornikowej w systemie naftowym; (9) Mechanizmy transportu osadów przez lód lodowcowy. Środowiska sedymentacji glacjalnej: glacjalne, glacifluwialne, glacjalnomorskie, glacjalnojeziorne. Rozmieszczenie środowisk glacjalnych w plejstocenie i współcześnie. Kopalne osady lodowcowe, wielkie zlodowacenia w historii Ziemi; (10) Osady fitogeniczne a klastyczne systemy depozycyjne. Środowiska powstawania osadów fitogenicznych a potencjał powstawania różnych typów węgli: czynniki sedymentacyjne, klimatyczne i tektoniczne. Klasyfikacja torfów i węgli. Geometria i ewolucja basenów węglowych. Przykłady złóż węgli. Systemy depozycyjne a złoża paliw kopalnych, potencjał generacyjny, drogi migracji, potencjał złożowy.

1. Galloway, W.E. & Hobday, D.k. 1996. Terrigenous clastic depositional systems. Springer.

2. Hsü, K.J. 2004. Physics of sedimentology. Springer.

3. Miall, A.D. 2006. The geology of fluvial deposits. Springer.

4. Reading, H.G. 2004. Sedimentary Environments and Facies. Blackwell Science.

Po ukończeniu konwersatorium Klastyczne systemy depozycyjne student zna charakterystykę współczesnych środowisk sedymentacji klastycznej, poprawnie interpretuje kopalne sekwencje osadowe, potrafi wykazać związki pomiędzy poszczególnymi środowiskami. Zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego odtwarza i porównuje kopalne systemy depozycji skał klastycznych, w skali lokalnej i regionalnej. Analizuje architekturę basenów sedymentacyjnych oraz ich potencjał złożowy. Uzyskuje tym samym podstawy do dalszej edukacji geologicznej, zwłaszcza w zakresie Analizy basenów sedymentacyjnych.

Geologia:

K_W01 ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii czwartorzędu, geomorfologii, stratygrafii, sedymentologii, paleontologii, geochemii, mineralogii, petrologii, geologii złóż

K_W10 ma wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i dokumentacyjnych w badaniach różnych typów skał; ma wiedzę o procesach sedymentacyjnych, tektonicznych i diagenetycznych zachodzących w różnych typach skał

K_U02 korzysta z zasobów internetowych danych geologicznych, potrafi dokonać ich weryfikacji, wykorzystuje do obliczeń geologicznych proste oraz zaawansowane programy komputerowe, interpretuje wyniki obliczeń w sposób opisowy lub graficzny

K_U08 potrafi samodzielnie interpretować wyniki badań i mieć własne zdanie temat różnic w poglądach; potrafi sprawnie korzystać z różnorodnej literatury fachowej polskiej i zagranicznej i krytycznie oceniać jej zawartość; potrafi referować wyniki badań oraz stan wiedzy odnoszącej się do tych badań na podstawie istniejącej literatury polskiej i obcej za pomocą technik multimedialnych; umie napisać pracę badawczą w języku polskim

K_U11 ma umiejętność studiowania fachowej literatury polskiej i światowej oraz materiałów niepublikowanych, posiada umiejętności językowe na poziomie B2+, zdobyte poprzez korzystanie z anglojęzycznej literatury podczas przygotowywania się do seminariów oraz pisania pracy magisterskiej; ma umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków i wykorzystania w pracy badawczej

K_K02 współdziała w grupach tematycznych na zajęciach terenowych oraz podczas grupowych zajęć kameralnych potrafi odpowiednio określić harmonogram czynności oraz priorytety służące realizacji zadania badawczego

K_K06 skutecznie komunikuje się ze specjalistami oraz społeczeństwem w mowie, na piśmie i poprzez prezentację multimedialną wyników badań

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną z oceny aktywności podczas zajęć, ocen mini-prezentacji oraz przygotowywanych konspektów.

brak