Geochronologia

obowiązkowe

Metody geochronologii oparte na pomiarze tzw. wieku bezwzględnego mają w geologii kluczowe znaczenie. Dotyczy to zwłaszcza skał krystalicznych, gdzie brak jakichkolwiek odniesień czy reperów czasowych, które w skałach osadowych są powszechne (skamieniałości, następstwo warstw). Dzięki pomiarom opartym na pomiarach stosunków izotopów promieniotwórczych możliwa była konstrukcja tabeli stratygraficznej, która cały czas jest udokładniana wraz z postępem wiedzy na temat rozpadu izotopów. Przedmiot przybliża różne metody pomiaru wieku i wskazuje najlepsze zastosowania poznanych geochronometrów. Ważnym zagadnieniem jest również rola geochemii izotopów jako ważnych wskaźników genetycznych w petrologii.

Wykład ma za zadanie przedstawić w możliwie szerokim zakresie, nowoczesne metody wyznaczania wieku skał na podstawie różnych układów radioizotopów. W tym celu na początku przypominane są w podstawowym zakresie informacje z zakresu fizyki jądrowej niezbędne do zrozumienia zjawisk rozpadu promieniotwórczego. W pierwszym rzędzie przedstawiane są najczęściej stosowane metody oparte na rozpadzie U/Th-Pb. Przybliżana jest koncepcja wykresu concordii oraz zastosowanie cyrkonów jako głównych minerałów wykorzystywanych do datowań w/w metodą. Na przykładzie klasycznej metody Rb-Sr wprowadzana jest koncepcja izochrony, która jest podstawą w kolejno wprowadzanych metodach, takich jak K-Ar (i jej rozwinięcie do metody Ar-Ar), Sm-Nd, Lu-Hf czy Re-Os. Jako uzupełniające metody przedstawiane są oznaczenia traków z użyciem apatytów czy cyrkonów, metoda C14 czy metoda termochronometrii oparta na pomiarach He powstającego przy rozpadzie U i Th. Rola izotopów jako wskaźników geochemicznych w procesach magmowych i metamorficznych jest również zarysowana.

POLAŃSKI, A. 1979. Izotopy w geologii. Wydawnictwa Geologiczne; Warszawa

FAURE, G. 1977. Principles of Isotope Geology. J.Wiley&Sons; New York

BOWEN, R. 1988. Isotopes in Earth Sciences. Elsevier; Amsterdam

JAEGER, E., HUNZIKER J.C. (Eds.) 1979. Lecture in Isotope Geology. Springer-Verlag; Berlin

Student badając minerały i formacje skalne potrafi:

– zanalizować, które skały i minerały można użyć do datowania skały/minerału

– zaprojektować użycie odpowiedniego układu izotopowego do obliczenia wieku skały/minerału.

K_W02 – zna zasady działania i możliwości analityczne określonej aparatury badawczej

K_W03 – zna szczegółowo problematykę procesów powstawania i różnicowania się skał w określonych środowiskach

K_W11 – zna możliwości zastosowania badań izotopowych w rozstrzyganiu problemów geologicznych i metody analityczne stosowane w geochemii izotopów

K_U01 – umie zaplanować tok analityczny właściwy dla danego materiału badawczego i zinterpretować otrzymane wyniki

K_U03 – potrafi wykorzystać elementy statystyki w interpretacji uzyskanych wyników analitycznych

K_U05 – umie samodzielnie zanalizować zgromadzony materiał naukowy, zinterpretować wyniki i wyciągnąć stosowne wnioski

K_U10 – umie wybrać określone techniki komputerowe do rozwiązywania zagadnień w zakresie geologii

K_U16 – ma umiejętności językowe wystarczające do korzystania z anglojęzycznej literatury naukowej

K_K01 – współdziała w grupach laboratoryjnych i na kursach terenowych

K_K03 – realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować sposoby ich rozwiązania

K_K06 – rozumie potrzebę przedstawiania najnowszej wiedzy geologicznej w ramach prezentacji i przy wykonywaniu prac zaliczeniowych

K_K10 – rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie

Student otrzymuje zestaw pytań i zadań. Odpowiada na nie pisemnie.

brak