Paleobiologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1300-WPPL-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
07.302
|
Nazwa przedmiotu: | Paleobiologia |
Jednostka: | Wydział Geologii |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim Przedmioty ogólnouniwersyteckie ścisłe Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału Geologii |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | ogólnouniwersyteckie |
Założenia (opisowo): | Znajomość podstaw paleontologii, chemii i geologii dynamicznej. |
Skrócony opis: |
Wykład ma na celu uzupełnienie kursów paleontologii prowadzonych obecnie na Wydziale Geologii UW. Przedmiotem wykładu będzie analiza poszczególnych elementów zapisu kopalnego przez omówienie z jednej strony właściwości geoekosystemu pozwalających na uzyskanie samego zapisu kopalnego, a z drugiej - wzajemnych związków organizmów. Omówione zostaną procesy tafonomiczne na różnych poziomach – od zapisu molekularnego elementarnych składowych organizmów żywych, poprzez tkanki i całe organizmy, na interakcjach międzygatunkowych i zapisie kopalnych ekosystemów skończywszy. Przedstawione zostaną również procesy ekologiczne wpływające na kształt ekosystemów oraz odtwarzanie dewnych procesów ekologicznych przy uzyciu współczesnych analogii. Wykład zakończony zostanie omówieniem plastyczności fenotypowej i problemami związanymi z pojęciem gatunku. |
Pełny opis: |
Wykład składać będzie się z trzech bloków tematycznych Blok I. Tafonomia Podstawy tafonomii. Omówione zostaną przemiany zachodzące po śmierci organizmu (procesy gnilne, bioerozja), oraz nietypowe stany zachowania i ich przyczyny (pogrzebanie, zatrzymanie procesów gnilnych). W szczególności przedmiotem wykładu będzie rola mat mikrobialnych w procesach tafonomicznych. Scharakteryzowane zostaną też możliwości zachowania w stanie kopalnym DNA, węglowodanów, białek, kwasów tłuszczowych i lipidów (Briggs and Crowther 2007, Liu et al. 2011, Laflamme et al. 2011). Scharakteryzowane zostaną czynniki wpływające na niekompletność zapisu kopalnego – „filtry” występujące pomiędzy żywym organizmem a skamieniałością (Raup 1972, Briggs and Crowther 2007, Beton and Harper 2009). Kolory jako przykład nietypowego stanu zachowania. Możliwości zachowania kolorów w stanie kopalnym (kolor pigmentowy, kolor strukturalny). Przegląd grup skamieniałości z zachowanym kolorem – ramienionogi, owady, mięczaki, ptaki; melanina u różnych grup organizmów (np. Biernat 1984, Górka 2008, Vinthers et al. 2008, Glass et al. 2012). Tafonomia eksperymentalna. Okna tafonomiczne (Konzervat i Konzentrat Lagerstätte), oraz przegląd wybranych Konzervat Lagerstätte pod kątem stanu zachowania, zachowanych biocenoz i znaczenia ewolucyjnego (Ediacara, Maotianshan, Burgess, Fezouata, Rhynie, La Voulte sur Rhone, Green River i inne; Laflamme et al. 2011, Liu et al. 2011, Van Roy 2010, Chen et al. 2010, Gould 1989). Blok II. Paleoekologia Pojęcia ekosystemu, sieci troficznej, sukcesji ekologicznej, niszy ekologicznej. Przykłady ekosystemów morskich i lądowych (rafy, wybrzeża piaszczyste, lasy, pustynie) mających potencjał fosylizacyjny. Omówienie współczesnych raf jako najbardziej złożonych ekosystemów morskich. Podział przestrzeni ekologicznej (ecospace): megagildie ekologiczne w czasie, czynniki warunkujące rozmieszczenie organizmów (Bambach 1983, Bambach et al. 2007). Ekosystem Mistaken Point jako przykład sukcesji ekologicznej. Interakcje międzygatunkowe w obrębie ekosystemów: drapieżnictwo, konkurencja, relacje symbiotyczne; ich zapis kopalny, przykłady. Oddziaływania międzygatunkowe jako główny czynnik doboru naturalnego. Koewolucja układu pasożyt-żywiciel. Skamieniałości jako wskaźniki środowiska (wskaźniki batymetryczne, prądowe etc.; Greenwood 2007), przykłady. Zmienność środowiska jako drugi główny czynnik doboru naturalnego; odpowiedź organizmów na zmianę środowiska. Plastyczność fenotypowa jako przykład odpowiedzi organizmów na zmiany środowiskowe. Aktualistyczne badania plastyczności fenotypowej, przykłady o dużym potencjale fosylizacyjnym (Todd 2008). Plastyczność fenotypowa a taksonomia. Blok III. Gatunek Identyfikacja gatunku kopalnego. Przedstawione zostaną różne możliwe koncepcje gatunku i ograniczenia w ich stosowaniu w odniesieniu do materiału kopalnego. |
Literatura: |
Benton, M. J., Harper D. A. T. Introduction to Paleobiology and the Fossil Record. Wiley-Blackwell, 2009. Briggs, D., Crowther, P. R. Palaeobiology 2. Wiley-Blackwell, 2001. Combes, C. Ekologia i ewolucja pasożytnictwa. Długotrwałw wzajemne oddziaływania. PWN 1999. Foote, M. Miller, A. I. Principles of Paleontology. Third edition. W. H. Freeman, 2007. Knoll A. H. Canfield D. E. Konhauser, K. O. Fundamentals of Geobiology. Wiley-Blackwell 2012. Krebs, Ch. J. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN 2011. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu student potrafi scharakteryzować warunki niezbędne do zachowania się szczątków organicznych oraz wyjaśnić procesy tafonomiczne. Klasyfikuje okna tafonomiczne. Interpretuje kopalne ekosystemy i umie klasyfikować i odtwarzać interakcje gatunkowe. |
Metody i kryteria oceniania: |
Praca pisemna na temat wybrany z lsty tematów. |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.