Fizjologia zwierząt i człowieka

obowiązkowe

w sali

Przedmiot przedstawia fizjologię porównawczą zwierząt. W części laboratoryjnej studenci biorą udział w ćwiczeniach praktycznych jak i wirtualnych. Ćwiczenia uzupełnia i rozszerza wykład, który tłumaczy procesy fizjologiczne pozwalające utrzymać homeostazę w organizmie.

Program wykładu: Podstawowe pojęcie w fizjologii zwierząt - środowisko wewnętrzne organizmu. Pojęcie homeostazy. Informacja w życiu zwierząt - jak porozumiewają się komórki. Pojęcie regulacji (sprzężenia zwrotne). Układ nerwowy podziały: anatomiczny i funkcjonalny. Budowa i funkcje ośrodkowego układu nerwowego: rdzeń kręgowy i pień mózgu. Kora mózgowa: budowa i funkcje. Układ limbiczny i autonomiczny. Regulacja pracy serca i układu naczyniowego. Wymiana gazowa i regulacja wentylacji. Organizacja układu dokrewnego - układ podwzgórze - przysadka - jako końcowa wspólna droga w efektorowym układzie endokryno-motorycznym. Osmoregulacja, ośrodkowe mechanizmy regulacji gospodarki wodnej. Termoregulacja - jak działa termostat u zwierząt stałocieplnych. Układ odpornościowy organizmu - powiązania psycho-neuro-endokryno-immunologiczne. Podwzgórzowa regulacja rozrodu - cykl owulacyjny samic ssaków. Stres - reakcja organizmu na wyzwania jakie niesie życie. Czynniki stresogenne zakłócają homeostazę. Zegar i kalendarz biologiczny - rola szyszynki i melatoniny.

Program ćwiczeń: Wpływ temperatury na niektóre reakcje zwierząt zmiennocieplnych. Charakterystyka reakcji odruchowych. Mięśnie szkieletowe i gładkie jako efektory. Regulacja pracy serca, elektrokardiografia. Regulacja krążenia w naczyniach krwionośnych. Narządy zmysłów - elektrolokacja u ryb. Wymiana gazowa zwierząt wodnych i lądowych. Charakterystyka porównawcza komórek krwi kręgowców. Odżywianie, trawienie, wchłanianie. Regulacja hormonalna: a) wpływ insuliny na poziom cukru we krwi. b) wpływ hormonów tarczycy na metamorfozę płazów.

Program ćwiczeń może corocznie ulegać modyfikacjom.

Podręczniki podstawowe:

Schmith Nielsen K. - Fizjologia zwierząt (Adaptacje do środowiska), PWN, W-wa, 2008, 1997 (ostatecznie z 1992)

Ganong W.F. - Fizjologia, podstawy fizjologii lekarskiej, PZWL, W-wa, 2009, 1994

Matthews G.G. - Neurobiologia, od cząsteczek i komórek do układów, PZWL, W-wa, 2000

(dostępne także w formie elektronicznej) (also available in electronic form)

Longstaff A. - Neurobiologia, krótkie wykłady, PWN, W-wa, 2002

Traczyk W. i Trzebski A. - Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL, W-wa, 2001

Krzymowski T. - Fizjologia zwierząt (wyd. VIII, ostatecznie IV), PWRiL, W-wa, 2005 (wyd. VIII), 1995 (wyd. IV)

Podręczniki uzupełniające:

Silbernagl S. i Despopoulus A. - Kieszonkowy atlas fizjologii, PZWL, W-wa, 1994

Silbernagl, S., Despopoulos, A. – Ilustrowana fizjologia człowieka PZWL, W-wa, 2010

Konturek S. - Fizjologia człowieka. T: I-V, wyd. UJ, Kraków, 1998-2001

Traczyk W. - Fizjologia człowieka w zarysie, PZWL, W-wa, 1997

Podręczniki anglojęzyczne dostępne w Zakładzie Fizjologii Zwierząt, WB UW:

Moyes D. and Schulte M. - Principles of animal physiology, Pearson benjamin Cummings, 2008, 2006

Marieb E. - Human anatomy and physiology, VI ed. Pearson Benjamin Cummings, 2004

Sherwood, L., Klandford, H. and Yancey, P.H. – Animal physiology. From genes to organisms., Thomson Brooks/Cole, 2005.

Eckert – Animal physiology. Mechanisms and adaptations., W.H. Freeman and company. New York, 2002

Po opanowaniu materiału objętego wykładem i ćwiczeniami student:

WIEDZA

1. Zna funkcjonowanie struktur komórkowych i przedstawia najważniejsze zależności funkcjonalne zarówno między składowymi komórki, jak i między komórkami. (K_W04)

2. Zna budowę morfologiczną i anatomiczną organizmów oraz rozumie funkcjonowanie organizmu jako całości. (K_W05)

3. Zna różnorodność biologiczną na podstawowym poziomie i rozumie zjawiska i procesy przyrodnicze, które ją kształtują. (K_W9)

UMIEJĘTNOŚCI

1. Stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze biologii doświadczalnej oraz umie wyjaśnić zasady ich działania. (K_U01)

2. Umie analizować otrzymane wyniki i dyskutować je w oparciu o dostępną literaturę. (K_U03)

3. Uczy się samodzielnie zagadnień wskazanych przez opiekuna. (K_U09)

4. Potrafi pod nadzorem opiekuna naukowego zaprojektować i przeprowadzić prosty eksperyment z zastosowaniem poznanych metod; umie zaproponować metody przeprowadzenia wskazanych oznaczeń. (K_U05)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

1. Poszerza zainteresowania w obrębie nauk przyrodniczych. (K_K01)

2. Wykazuje umiejętność pracy w zespole i jest otwarty na nowe idee. (K_K07)

3. Rozpoznaje, na czym polega etyka badawcza oraz rzetelność w prowadzeniu badań i interpretacji uzyskanych wyników dla funkcjonowania społeczeństwa. (K_K03)

4. Krytycznie analizuje informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu i w literaturze fachowej. (K_K08)

5. Rozumie podstawowe zasady bezpiecznego eksperymentu biologicznego i umie postępować w stanach zagrożenia .(K_K05)

Efekty kształcenia dla programu studiów obowiązującego od roku akademickiego 2018/2019:

Zna funkcjonowanie struktur komórkowych i przedstawia najważniejsze zależności funkcjonalne zarówno między składowymi komórki, jak i między komórkami.

Zna budowę morfologiczną i anatomiczną organizmów oraz rozumie funkcjonowanie organizmu jako całości.

Zna różnorodność biologiczną na podstawowym poziomie i rozumie zjawiska i procesy przyrodnicze, które ją kształtują.

Stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze biologii doświadczalnej oraz umie wyjaśnić zasady ich działania.

Umie analizować otrzymane wyniki i dyskutować je w oparciu o dostępną literaturę.

Uczy się samodzielnie zagadnień wskazanych przez opiekuna.

Potrafi pod nadzorem opiekuna naukowego zaprojektować i przeprowadzić prosty eksperyment z zastosowaniem poznanych metod; umie zaproponować metody przeprowadzenia wskazanych oznaczeń.

Poszerza zainteresowania w obrębie nauk przyrodniczych.

Wykazuje umiejętność pracy w zespole i jest otwarty na nowe idee.

Rozpoznaje, na czym polega etyka badawcza oraz rzetelność w prowadzeniu badań i interpretacji uzyskanych wyników dla funkcjonowania społeczeństwa.

Krytycznie analizuje informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu i w literaturze fachowej.

Rozumie podstawowe zasady bezpiecznego eksperymentu biologicznego i umie postępować w stanach zagrożenia.

Ocena końcowa jest oceną z egzaminu pisemnego. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na ocenę pozytywną.

Na ćwiczeniach dopuszczalne są dwie nieobecności. Ocenę pozytywną z ćwiczeń uzyskuje się po zaliczeniu dwóch kolokwiów cząstkowych. Szczegółowy regulamin pracowni przedstawiany jest na pierwszych zajęciach oraz dostępny jest na stronie www.biol.uw.edu.pl/zfz

Nie