Produktywność i eksploatacja biocenoz

fakultatywne

Ogólne wiadomości z zakresu ekologii ekosystemów wodnych i lądowych

II. Produktywności ekosystemów lądowych obejmuje:

produktywność jako miara intensywności i szybkości produkcji biomasy, metody pomiaru, czynniki ograniczające. Rozkład produktywności w skali świata - strefy klimatyczno-roślinne, regionalizacja przyrodniczo-leśna: geograficzne zróżnicowanie warunków produkcji leśnej, krainy przyrodniczo-leśne. Przegląd zbiorowisk roślinnych w zależności od ich potencjału produkcyjnego, siedliskowe typy lasów. Stan, zasoby, eksploatacja, zagrożenia i ochrona lasów w Polsce. Środowisko rolnicze: przesuszenie i eutrofizacja gleb, zanieczyszczenia obszarowe, efekty uproszczonych zmianowań, spadek różnorodności biologicznej. Produktywność a różnorodność biologiczna - ochrona i umiarkowane użytkowanie. Produktywność i eksploatacja ekosystemów leśnych, trawiastych i agrocenoz.

II. Poszczególne zagadnienia realizowane w ramach zajęć z produktywności ekosystemów lądowych:

- produktywność jako tempo produkcji biomasy w czasie; metody pomiaru; czynniki ograniczające produktywność;

- produktywność biomów w skali świata, strefy klimatyczno-roślinne, od wiecznie zielonych lasów równikowych po pustynie, produkcja brutto i netto formacji roślinnych;

- regionalizacja przyrodniczo-leśna, przestrzenne zróżnicowanie leśnego potencjału produkcyjnego siedlisk, charakterystyka krain przyrodniczo-leśnych;

- przegląd zbiorowisk roślinnych w zależności od bonitacji siedlisk, kryteria siedliskowych typów lasów;

- raport o stanie lasów w Polsce - produkcja drewna, ich stan zdrowotny główne zagrożenia i ochrona oraz szacowanie wieku rębności drzewostanów w zależności od gatunku, bonitacji siedlisk i zabiegów pielęgnacyjnych;

- produktywność ekosystemów leśnych, trawiastych i agrocenoz, metody jej oceny, ich wady i zalety;

- produktywność a różnorodność biologiczna; Konwencja o Różnorodności biologicznej: ochrona i zachowanie siedlisk i gatunków;

- produktywność i eksploatacja agrocenoz, rozwój rolnictwa a problem wyżywienia ludności.

W terenie studenci badają i oceniają:

- sumaryczną produkcję grubizny i drobnicy, przeciętny oraz bieżący przyrost roczny całkowitej miąższości w zależności od wieku drzewostanu, w lasach doświadczalnych Instytutu Badawczego Leśnictwa w Sękocinie;

- produktywność wczesnowiosennych geofitów, w zależności od żyzności i wilgotności siedlisk w rezerwacie przyrody Las Bielański;

- zróżnicowanie florystyczne i strukturę zbiorowisk leśnych w zależności od potencjału produkcyjnego siedlisk w Kampinoskim Parku Narodowym, gatunki charakterystyczne siedlisk w zależności od stosunków wilgotnościowych, żyzności podłoża i zawartości substancji organicznych.

Anderwald D. (red.), Siedliska i Gatunki wskaźnikowe w lasach. Habitats and indicative species in the forests. Stud. i Mat. CEPL, Rogów, 2007

Borowski M. Przyrost drzew i drzewostanów. PWRiL, Warszawa, 1974.

Czarnowski M. Zarys ekologii roślin lądowych. PWN, 1978.

Grzebisz W., Szramka H. Rolnictwo i leśnictwo, w: Wielka Encyklopedia Geografii Świata. T. XI, Kaczmarek A. (red), Wyd. KURPISZ, Poznań, 1997

Herbich J. (red.) Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny.T. 1, 2, 3, 4, 5, Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2004

Kondracki J. Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa, 2001

Kornaś J. Medwecka-Kornaś A. Geografia roślin, PWN, Warszawa, 1984

Krebs, C. J. Ekologia, PWN, Warszawa, 1996

Matuszkiewicz W. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa, 2001

Matuszkiewicz J. M. Zespoły leśne Polski. PWN, Warszawa, 2005

Nowiński M. Polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowe. PWRiL, Warszawa, 1978

Obmiński Z. Ekologia lasu. PWN, Warszawa, 1978

Odum P. Podstawy ekologii, PWRiL, Warszawa, 1977

Podbielkowski Z. Roślinność kuli ziemskiej. WSiP, Warszawa, 1975

Podbielkowski Z. Szata Roślinna Ziemi, w: Wielka Encyklopedia Geografii Świata. T. VII, Kaczmarek A., (red), Wyd. KURPISZ, Poznań, 1997

Podbielkowski Z. Fitogeografia części świata. T. I, II, PWN, Warszawa, 2002

Prończuk J. Podstawy ekologii rolniczej. PWN, Warszawa, 1982

Seneta W., Dolatowski J. Dendrologia, PWN, Warszawa, 2000

Starkel L. (red.) Geografia Polski, środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, 1999

Szafer W., Zarzycki K. (red), Szata roślinna Polski. T. I, II, PWN, Warszawa, 1972

Tischler W. Agroekologia. PWRiL, Warszawa, 1981

Trampler T. i in. Regionalizacja przyrodniczo- leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. PWRiL, Warszawa, 1990

Walter H., Strefy roślinności a klimat. PWRiL, 1974

Zarzycki K. i in. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski, Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002

Kierunek Biologia, Ochrona Środowiska, moduł Przedmioty Kierunkowe

Wiedza:

- rozumie i potrafi stosować podstawowe terminy i definicje z zakresu biologii środowiskowej

- zna procesy biologiczne zachodzące w różnych typach ekosystenów, na różnych poziomach organizacji

- zna wpływ różnorodnych czynników środowiska na rozwój, strukturę i funkcjonowanie biocenoz, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biomasy

- zna różnorodność biologiczną na podstawowym poziomie gatunkowym i fitocenotycznym

- ideentyfikuje najważniejsze, globalne zagrożenia stanu środowiska, zwłaszcza wpływające ma produkcję żywności

Umiejętności:

- ma umiejętość pod nadzorem opiekuka prawidłowo zaplanować badania, interpretować wyniki i wysuwać właściwe wnioski

- potrafi przedstawić wybrane zagadnienia w formie prezentacji miltimedialnej oraz artykułów naukowych

- umie stosować podstawowe metody badawcze w terenie i pozyskiwać wiarygodną bazę danych

- umie korzystać z różnych źródeł przekazu z właściwym wykorzystaniem uzyskanych informacji

Kompetencje społeczne:

- umie pracować w zespole, zarówno w badaniach laboratoryjnych, jak i terenowych

- ma potrzebę poszerzania i uzupełniania wiedzy na podstawie literatury przedmiotu oraz badań własnych

- rozumie konieczność prowadzenia rzetelnych badań dla uzyskania wiarygodnych wyników swojej pracy

- umie korygować informacje biologiczne pojawiające się w środkach masowego przekazu, zwłaszcza w internecie

Efekty kształcenia dla programu studiów obowiązującego od roku akademickiego 2018/2019:

Rozumie i potrafi stosować podstawowe terminy i definicje z zakresu biologii środowiskowej.

Zna procesy biologiczne zachodzące w różnych typach ekosystenów, na różnych poziomach organizacji.

Zna wpływ różnorodnych czynników środowiska na rozwój, strukturę i funkcjonowanie biocenoz, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biomasy.

Zna różnorodność biologiczną na podstawowym poziomie gatunkowym i fitocenotycznym.

Identyfikuje najważniejsze, globalne zagrożenia stanu środowiska, zwłaszcza wpływające ma produkcję żywności.

Ma umiejętność pod nadzorem opiekuna prawidłowo zaplanować badania, interpretować wyniki i wysuwać właściwe wnioski.

Potrafi przedstawić wybrane zagadnienia w formie prezentacji multimedialnej oraz artykułów naukowych.

Umie stosować podstawowe metody badawcze w terenie i pozyskiwać wiarygodną bazę danych.

Umie korzystać z różnych źródeł przekazu z właściwym wykorzystaniem uzyskanych informacji.

Umie pracować w zespole, zarówno w badaniach laboratoryjnych, jak i terenowych.

Ma potrzebę poszerzania i uzupełniania wiedzy na podstawie literatury przedmiotu oraz badań własnych.

Rozumie konieczność prowadzenia rzetelnych badań dla uzyskania wiarygodnych wyników swojej pracy.

Umie korygować informacje biologiczne pojawiające się w środkach masowego przekazu, zwłaszcza w internecie.

test, ocena prezentacji