Methodology of Linguistic Research – Ontological and Epistemological Aspects of Linguistic Methods

elective courses

The class is intended for doctoral students wishing to deepen their knowledge of scientific inference procedures. The aim of the classes is to acquire knowledge of linguistic methods, their substantive evaluation and application in research work.

The curriculum is located in three dimensions: ontological, epistemological and applied. The ontological dimension concerns the very essence of the scientific method, including the in-strument of thinking, discursive thinking, logic (argument), resultativeness, relativity, analogy, tertium comparationis, induction, deduction. In this respect, issues such as properties of lex-eme, (specialised) function of lexeme, cognitive and limitative function of lexeme, knowledge (maximally justified), reasoning intuition, cognitive authorities, cognitive act, (anthropological) basis of inference will be addressed. The epistemological dimension concerns cognitive per-spectives in general, i.e. idiocentric and polycentric perspectives, and in particular, i.e. cogni-tive perspectives in linguistic research. In this respect, the issues of cognitive patterns, formal (paradigmatic and syntagmatic) justification of linguistic methods, quality and scope of appli-cation of linguistic methods, quality and scope of application of methods in inference based on relativistic and dogmatic models will be addressed. The applicative dimension concerns the effects that the researcher can expect from the applied method. In this respect, issues of the advantages and limits of quantitative methods, the advantages and limits of corpus-based methods, the advantages and limits of statistical methods, the advantages and limits of meth-ods such as interview, survey, introspection, etc. will be addressed. The workload of a doc-toral student: the total number of ECTS points = 3; contact hours in a classroom = 30h; inde-pendent work of a doctoral student outside the classroom; current preparation of the doctoral student for classes (reading the literature on the subject, etc.) = 30h; preparation for the exam = 30h

1. Albrecht, Jörn (1992): Wortschatz versus Terminologie: Einzelsprachliche Charakte-ristika in der Fachterminologie. W: Albrecht, Jörn/ Baum, Richard (red.): Fachsprache und Terminologie in Geschichte und Gegenwart (=Forum für Fachsprachen-Forschung 14). Tübingen: Narr, 59–77.

2. Angrosino, M., (2010): Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa

3. Barkhuizen, Gary (2015): Narrative Inquiry. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 169-185.

4. Burns, Anne (2015): Action Research. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 187–204.

5. Busse, Dietrich (2012): Frame-Semantik. Ein Kompendium. Berlin/ Boston: de Gruy-ter.

6. Busse, Dietrich (2008): Linguistische Epistemologie. Zur Konvergenz von kognitiver und kulturwissenschaftlicher Semantik am Beispiel von Begriffsgeschichte, Dis-kursanalyse und Frame-Semantik. W: Kämper, Heidrun/ Eichinger, Ludwig (red.): Sprache – Kognition – Kultur. Sprache zwischen mentaler Struktur und kultureller Prägung (=Jahrbuch 2007 des Instituts für Deutsche Sprache) Berlin/ New York: de Gruyter, 73–114.

7. Costa De, Peter (2015): Ethics and Applied Linguistic Research. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 245–257.

8. Gass, Susan (2015): Experimental Research. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 101-117.

9. Grobler, Adam (2008): Metodologia nauk. Kraków: Aureus / Znak, S. 23–33; 87–101; 209–222; 278–288.

10. Grucza, Franciszek (2017): Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. W: Dzieła zebrane T. 8. Wydanie jubileuszowe z okazji 80. rocznicy urodzin. Pod redakcją naukową Sambora Gruczy, Magdaleny Olpińskiej-Szkiełko, Moniki Płużyczki, Ilony Banasiak, Marcina Łączka. Warszawa: Wydawnic-two naukowe IKSI, 13–104.

11. Grucza Franciszek, (1991): Terminologia – jej przedmiot, status i znaczenie. W: Grucza, F. (red.): Teoretyczne podstawy terminologii. Wrocław, 11–43.

12. Grucza Franciszek (1993): Języki ludzkie właściwości językowe, językowa zdolność ludzi. W: Piontka J., Wiercińska A. (red.): Człowiek w perspektywie ujęć biokulturo-wych. Poznań, 151–174.

13. Grucza, Sambor (2011): Lingwistyka antropocentryczna a badania okulograficzne, Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 4, 149–162.

14. Grucza Sambor (2006): Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – inter-kulturowość specjalistyczna.W: Jerzy Lukszyn, Jan Lewandowski, Małgorzata Kor-nacka, Waldemar Woźniakowski (red.): Języki specjalistyczne. Teksty specjalistycz-ne w kontekstach międzykulturowych i tłumaczeniach. Tom 6, Warszawa, 30–49.

15. Grucza Sambor (2007): O konieczności tworzenia korpusów tekstów specjalisty-cznych. W: Grucza S. (red): W kręgu teorii i praktyki lingwistycznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa.

16. Haage, Bernhard Dietrich (1998): Anwendungsmöglichkeiten und bisherige Anwen-dung von philologisch-historischen Methoden bei der Erforschung der Fachsprachen der Artes. W: Hoffmann, Lothar / Kalverkämper, Hartwig / Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen – Ein internationales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft. Bd. 2. Handbücher zur Sprach- und Kommunikati-onswissenschaft 14.2. Berlin, NY: de Gruyter, 269–277.

17. Hammerslay M., Atkinson P., (2002): Metody badań terenowych. Poznań.

18. Hoffmann, Lothar (1998): Anwendungsmöglichkeiten und bisherige Anwendung

von statistischen Methoden in der Fachsprachenforschung. W: Hoffmann, Lothar / Kalverkämper, Hartwig / Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen – Ein internati-onales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft. Bd. 2. Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft 14.2. Berlin, NY: de Gruyter, 241–249.

19. Hoffmann, Lothar (1998): Anwendungsmöglichkeiten und bisherige Anwendung

von statistischen Methoden in der Fachsprachenforschung. W: Hoffmann, Lothar / Kalverkämper, Hartwig / Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen – Ein internati-onales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft. Bd. 2. Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft 14.2. Berlin, NY: de Gruyter, 249–269.

20. Hughes, Rebecca (2015): Researching Speaking. W: Paltridge, Brian (red.): Re-search methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbu-ry, 283–298.

21. Kallmeyer, Werner/ Schwitalla, Johannes (2014): Ethnographische Dialoganalyse. W: Staffeldt, Sven/ Hagemann, Jörg (red.): Pragmatiktheorien : Analysen im Vergleich. Tübingen: Stauffenburg, 83–103.

22. Kilian, Jörg/ Niehr, Thomas / Schiewe, Jürgen (2016): Sprachkritik : Ansätze und Me-thoden der kritischen Sprachbetrachtung. Berlin, Boston: de Gruyter

23. Lukszyn, Jerzy/ Zmarzer, Wanda 2006. Teoretyczne podstawy terminologii. Warsza-wa: Katedra Języków Specjalistycznych.

24. Lukszyn, Jurij (1991): Lingwistyczne problemy badań terminologicznych. W: Grucza, Franciszek (red.): Teoretyczne podstawy terminologii (=Problemy Terminologii 1). Wrocław/ Warszawa/ Kraków: Ossolineum, 79–96.

25. Nagórka, P. Piotr/ Pawłowski, Grzegorz (2018): Lingwistyka a terminologia – konflikt czy symbioza? Kilka uwag w sprawie nowych perspektyw poznawczych dotyczących metodologii obu dyscyplin. W: Aleksandrzak, M. (red.): Języki specjalistyczne w lin-gwistyce stosowanej: między teorią i praktyką. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. (=Język – Kultura – Komunikacja 23), 11–32.

26. Oeser, Erhard/ Picht, Heribert (1999): Terminologische Wissenstechnik. W: Hoff-mann, Lothar/ Kalverkämper, Hartwig/ Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen — Ein Internationales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewis-senschaft (=Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft). Berlin/ New York: de Gruyter, 2229–2237.

27. Oeser, Erhard/ Picht, Heribert (1998): Terminologieforschung in Europa: ein histori-scher Überblick. W: Hoffmann, Lothar / Kalverkämper, Hartwig / Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen – Ein internationales Handbuch zur Fachsprachenfor-schung und Terminologiewissenschaft (=Handbücher zur Sprach- und Kommunikati-onswissenschaft). Berlin, New York: de Gruyter, 341–347.

28. Paltridge, Brian (red.) (2015): Research methods in applied linguistics. A practical re-source. London et. al.: Bloomsbury.

29. Paltridge, Brian / Phakiti, Aek (2015): Developing a Research Project. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 259–278.

30. Paltridge, Brian / Wang, Wei (2015): Discourse Analysis. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Blooms-bury, 205–223.

31. Phakiti, Aek / Paltridge, Brian (2015): Approaches and Methods in Applied Linguistics Research. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A prac-tical resource. London et. al.: Bloomsbury, 5–25.

32. Picht, Heribert (1995): Wissensordnung und Wissensrepräsentation in der Terminolo-gie. W: Kromann, Hans-Peter/ Kjær, Anne Lise (red.): Von der Allgegenwart der Lexi-kologie. Kontrastive Lexikologie als Vorstufe zur zweisprachigen Lexikographie. Ak-ten des internationalen Werkstattgesprächs zur kontrastiven Lexikologie 29.-31. Ok-tober 1994 in Kopenhagen (=Lexicographica Series Maior 66). Tübingen: Niemeyer, 58–66.

33. Pawłowski, Grzegorz (2021): Metafizyka poznania lingwistycznego (=Forum Seman-tyczne 1). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

34. Pawłowski, Grzegorz (2019): Realne podstawy komunikacji. Applied Linguistics Pa-pers 26/1, 15–28.

35. Pawłowski, Grzegorz (2018): Metafizyka myślenia – syntetycznie o kwestii ‚myślenie’ czy ‚myślenie specjalistyczne’? Applied Linguistics Papers 25/1, 51–59.

36. Pawłowski, Grzegorz (2017): Fachlexeme in Konstruktion. Linguistischer Beitrag zur Erkenntnisarbeit (=Warschauer Studien zur Germanistik und zur Angewandten Lingu-istik 27). Frankfurt am Main: Peter Lang.

37. Pawłowski, Grzegorz (2017): Rozważania Metanaukowe. W: Dzieła zebrane T. 1. O nauce prof. Franciszka Gruczy. Wydanie jubileuszowe z okazji 80. rocznicy uro-dzin. Pod redakcją naukową Sambora Gruczy, Magdaleny Olpińskiej-Szkiełko, Moni-ki Płużyczki, Ilony Banasiak, Marcina Łączka. Warszawa: Wydawnictwo naukowe IKSI, 137–160.

38. Pawłowski, Grzegorz (2015): Ein Pädoyer für die epistemologische Semantik. Einige Überlegungen zur Konzeption, zu den Aufgaben und zur Analyse der Fachtext-Äußerungen aus dem Bereich ‚altgriechische Musik’. Ιn: Glottodidactica, 2/2015, 74–99.

39. Pawłowski, Grzegorz (2015): Kognitiv und/oder epistemisch? Auf dem Weg zur epis-temologischen Semantik. Glottodidactica, 1/2015, 55–81

40. Pawłowski, Grzegorz (2012): Zum Gegenstand der linguistischen Seman-tik. W: Mensch-Sprachen-Kulturen. Beiträge und Materialien der internationalen wis-senschaftlichen Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, 25.-27 Mai 2012, Warszawa, herausgegeben von Grzegorz Pawłowski, Magdalena Olpińska-Szkiełko und Silvia Bonacchi, Warszawa, 2012, 249–263

41. Pawłowski, Grzegorz (2016): Axiologische Wissensformanten bei der Erkenntnis- und Übersetzungsarbeit. Empirische Belege zur Wertungsfähigkeit und -arbeit bei der Konstitution der ‚byzantinischen‘ Fachneologismen. W: P. Bąk/ B. Rolek (red.): Vom Wort zum Gebrauch. Wortbedeutung und ihre Eingebundenheit in Diskurse. Frankfurt am Main: Peter Lang, 65–87.

42. Roelcke, Thorsten (2013): Zur Verwendung von Definitionsarten im Rahmen der Kon-stituierung terminologischer Systeme in fachlichen Texten. Lingwistyka Stosowana 7, 97–114.

43. Rudolf, Michał (2004): Metody automatycznej analizy korpusu tekstów polskich, War-szawa: Uniwersytet Warszawski – Wydział Polonistyki.

44. Schaeder, Burkhard (1998): Anwendungsmöglichkeiten und bisherige Anwendung von empirischen Erhebungsmethoden in der Fachsprachenforschung. W: Hoffmann, Lothar / Kalverkämper, Hartwig / Wiegand, Herbert Ernst (red.): Fachsprachen – Ein internationales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft. Bd. 2. Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswis-senschaft 14.2. Berlin, NY: de Gruyter, 230–240.

45. Schwitzgebel, Eric (2012): Introspection, What? W: Smithies, Declan/ Stoljar, Daniel (red.): Introspection and Consciousness. Oxford/ New Yorck et. al.: Oxford Univ. Press, 29–47.

46. Sosa, Ernest (2012): The Epistemology of Introspection. W: Smithies, Declan/ Stoljar, Daniel (red.): Introspection and Consciousness. Oxford/ New Yorck et. al.: Oxford Univ. Press, 169–182.

47. Smithies, Declan (2012): A Simple Theory of Introspection. W: Smithies, Declan/ Stoljar, Daniel (red.): Introspection and Consciousness. Oxford/ New Yorck et. al.: Oxford Univ. Press, 159–293.

48. Starfield, Sue (2015): Ethnographic Research. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 137-152.

49. Stolz, Thomas / Kolbe, Katja (red.) (2003): Methodologie in der Linguistik. Frankfurt am Main: Peter lang.

50. Szczurek, Krzysztof (2008): Ekwiwalencja w przekładzie unijnej terminologii prawnej. Studia Germanica Gedanensia 17, 295–308.

51. Talmy, Steven (2015): Critical Research in Applied Linguistics. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 153–168.

52. Woodrow, Lindy (2015): Researching Motivation. W: Paltridge, Brian (red.): Research methods in applied linguistics. A practical resource. London et. al.: Bloomsbury, 402–420.

53. Zimmermann, Aaron (2012): Introspection, Explanation, and Perceptual Experience: Resisting Metaphysical Disjunctivism. W: Smithies, Declan/ Stoljar, Daniel (red.): In-trospection and Consciousness. Oxford/ New Yorck et. al.: Oxford Univ. Press, 353–380.

• knowledge - P8S_WG.1 / P8S_WG.3 / P8S_WK.1 – the basics of methodology, a review of linguistic methods, a critical assessment of methods, methodological aporias

• skills - P8S_UW.1 / P8S_UK.4 – ability to distinguish and analyse methods at an advanced scientific level; definition of the subject, method and objectives of research work; ability to make correct inferences; ability to apply the method/methods appropriately to the defined research objective

• Competences - P8S_KR.1 / P8S_KK.3 – cultivating virtues resulting from the university tradition; awareness of knowledge maximally justified in academic and social life

• reading the required reading for the class

• active participation in discussions

• short exposé (5-10 min.) on a selected topic

• max. two unexcused absences

• oral exam

• make-up exam after previous submission of a written paper on the topic discussed in the course