Geoecology

Kurs wprowadzający do ekologii krajobrazu, jako interdyscyplinarnej dziedziny łączącej nauki przyrodnicze i społeczne. Obejmuje przegląd koncepcji teoretycznych leżących u podstaw geoekologii oraz wybranych metod i technik analiz relacji między komponentami środowiska. Ważnym elementem kursu jest ukazanie badawczego i aplikacyjnego wymiaru dziedziny (m. in. w planowaniu przestrzennym, zarządzaniu zasobami środowiska, czynnej ochronie przyrody).

Tematyka wykładów obejmuje następujące główne zagadnienia: Obszary zainteresowań ekologii krajobrazu, historia dziedziny, główne definicje; Krajobraz jako system; Struktura krajobrazu; przyrodnicze jednostki przestrzenne; Typologia krajobrazu a regionalizacja fizycznogeograficzna; Funkcjonowanie krajobrazu; Metody objaśniania i wizualizacji związków między komponentami środowiska, w tym rola badań terenowych; Strefowość i piętrowość krajobrazowa; Zakłócenia naturalne i antropogeniczne; Fragmentacja i utrata siedlisk; Czas i przestrzeń w badaniach krajobrazowych; Oceny środowiska przyrodniczego i koncepcja usług ekosystemowych; Percepcja krajobrazu; Zarządzanie krajobrazem - audyt krajobrazowy; Ochrona i restytucja gatunków i siedlisk; Nowe wyzwania i kierunki badań.

Ćwiczenia stanowią pogłębienie wybranych tematów wykładów i obejmują następujące obszary tematyczne: analiza relacji i powiązań między komponentami środowiska przyrodniczego; analiza zmienności wybranych cech środowiska w ujęciu strefowości i piętrowości krajobrazowej; czasowo-przestrzenne przemiany struktury krajobrazu; zastosowanie metryk krajobrazowych w ocenie fragmentacji siedlisk; aplikacyjny wymiar ekologii krajobrazu, w tym jej kontekst społeczny.

Ćwiczenia składają się z części kameralnej (prowadzonej w sali) oraz części cyfrowej (prowadzonej w pracowni komputerowej).

Szacunkowa liczba godzin które student musi przeznaczyć na osiągniecie założonych efektów uczenia się: 30 godzin wykładowych oraz ok. 20 godzin na przygotowanie do egzaminu; 30 godzin ćwiczeniowych oraz ok. 20 godz. na przygotowanie prac zaliczeniowych.

Główne pozycje literatury:

Gergel S.E., Turner M.G. (Ed.). 2017. Learning landscape ecology. A practical guide to concepts and techniques. Springer-Verlag, New York.

Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. 2004. Geoekologia i ochrona krajobrazu. Leksykon. Wydawnictwo Przemysłowe WEMA Sp.z.o.o., Warszawa

Richling A. 1992. Kompleksowa geografia fizyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

Richling A. (red.) 2007. Geograficzne badania środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

Richling A., Ostaszewska K. (red.) 2005. Geografia fizyczna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

Richling A. Solon J. 2011. Ekologia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

Richling A., Solon J., Macias A., Balon J., Borzyszkowski J., Kistowski M. (red.) 2021. Regionalna

geografia fizyczna Polski. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.

Ostaszewska K. 2002. Geografia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

Turner M. G., Gardner R.H. 2015. Landscape ecology in theory and practice. Pattern and Process. Second Edition. Springer-Verlag, New York.

Literatura uzupełniająca dobierana jest przez prowadzących adekwatnie do zagadnień realizowanych podczas wykładu i ćwiczeń. Literatura i instrukcje do części cyfrowej ćwiczeń przekazywane są na bieżąco w toku trwania kursu.

K_W01, K_W02, K_W07, K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_K01, K_K04, K_K06

WIEDZA

Absolwent zna i rozumie:

Terminy, definicje i teorie leżące u podstaw geoekologii, a także aktualne nurty badawcze w ekologii krajobrazu;

Podstawowe metody i techniki służące do opisu i badania struktury i funkcjonowania krajobrazu oraz ich zastosowania w ochronie i zarządzaniu zasobami przyrody.

UMIEJĘTNOŚCI

Absolwent potrafi:

Wykorzystać literaturę naukową oraz wiedzę teoretyczną do opisu i interpretacji czynników kształtujących strukturę i funkcjonowanie krajobrazu;

Stosować właściwe dla ekologii krajobrazu metody pozyskiwania, analizy, wizualizacji i prezentacji przyrodniczych danych przestrzennych, uwzględniając w tym m.in. wykorzystanie systemów informacji geograficznych (GIS);

Interpretować i wyjaśniać relacje między komponentami środowiska oraz procesami przyrodniczymi, uwzględniając kontekst społeczny, konieczność zrównoważonego korzystania z zasobów i potrzeby ochrony środowiska;

POSTAWY

Absolwent jest gotów do:

Krytycznego myślenia i kompleksowego spojrzenia na środowisko przyrodnicze w poczuciu odpowiedzialności za stan ekosystemów.

Zastosowania zdobytych kompetencji do opracowania i realizacji projektów aplikacyjnych, uwzględniających przyrodnicze i społeczne potrzeby zrównoważonego zarządzania zasobami środowiska.

Wykład – egzamin pisemny.

Ćwiczenia – zaliczenie na ocenę na podstawie ocen cząstkowych z prac realizowanych w trakcie semestru. Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności na ćwiczeniach. Nieobecności na ćwiczeniach nie zwalniają z obowiązku wykonania prac zaliczeniowych.

Ocena końcowa z przedmiotu uwzględnia wynik egzaminu i ocenę z ćwiczeń (przy czym warunkiem wystawienia oceny końcowej jest zaliczenie ćwiczeń i zdanie egzaminu).

Brak.