Zachowania przestrzenne

geografia

fakultatywne

w sali

Zajęcia poświęcone są jednej z podstawowych form życia człowieka, jego aktywności w przestrzeni. W trakcie kursu przechodzimy stopniowo od analizy uwarunkowań zachowań przestrzennych człowieka do badań geograficznych konkretnych form tych zachowań (praca, mieszkanie, wypoczynek, zakupy).

Wykład ma za zadanie pokazać dotychczasowe badania geograficzne nad aktywnością ludzi w czasie i w przestrzeni. Szczególne miejsce w tych analizach zajmuje podejście behawioralne, w ramach którego analizowane są zagadnienia percepcji środowiska, wyobrażeń, preferencji i postaw. Stanowi to podstawę analizy motywacji, oceny wyborów miejsc w przestrzeni.

Na początku cyklu wykładów omawiane są uwarunkowania zachowań przestrzennych. Z jednej strony chodzi o wpływy społeczne, gospodarcze, technologiczne, z drugiej są to uwarunkowania wewnętrzne (psychologiczne, demograficzne).

Kolejne wykłady to prezentacja dotychczasowych badań nad percepcją i waloryzacją przestrzeni. W analizach geograficznych ważne miejsce zajmuje tu sposób obrazowania uogólnień indywidualnych ocen przestrzeni (koncepcja map mentalnych).

Inny ważny nurt tych badań to geografia czasu z próbami modelowania zachowań przestrzennych grup osób, społeczności.

Druga część wykładów to prezentacja uwarunkowań, zróżnicowania przestrzennego, sposobów modelowania, wyjaśniania zachowań przestrzennych w różnych skalach przestrzennych kilku podstawowych form aktywności przestrzennej człowieka. Przechodzimy kolejno od zachowań migracyjnych, podróży i form spędzania czasu wolnego, przez analizę dojazdów do pracy. Na koniec tych rozważań dochodzimy do analiz zachowań konsumentów. Prezentowane są szczególnie klasyczne i nowe podejścia w modelowaniu zachowań przestrzennych klientów centrów handlowych, innych obiektów handlowych, instytucji usługowych.Przez wszystkie wykłady przewija się wątek zmian w zachowaniach przestrzennych na skutek rozwoju technologii teleinformatycznych, wpływu pracy zdalnej na preferencje przestrzenne w korzystaniu z obiektów i form spędzania czasu poza aktywnością zawodową.

Ćwiczenia są poświęcone analizie zachowań przestrzennych w różnych obszarach aktywności człowieka. Dwa z ćwiczeń mają charakter dyskusji na wybrany temat, po przeczytaniu tekstu wprowadzającego [1) przyczyny i skutki migracji oraz 2) zachowania zakupowe na rynku towarów i usług. Pozostałe zajęcia to praca indywidualna studenta (gromadzenie danych i informacji, obliczenia i analiza wyników) nad jednym z aspektów zachowań przestrzennych. Pierwszym tematem są zachowania migracyjne i ich zmiany w cyklu życia (osoby, rodziny). Drugie zagadnienie to problem dojazdów do pracy (ich skali, zasięgu). Trzecia praca dotyczy zachowań przestrzennych związanych ze spędzaniem czasu wolnego.

Dla osiągnięcia zdefiniowanych dla przedmiotu efektów kształcenia student musi:

w przypadku wykładu - nauczyć się i napisać zaliczenie z treści wykładu;

w przypadku ćwiczeń - przeczytać i potrafić przedstawić w grupie teksty dotyczące zagadnień omawianych na ćwiczeniach; wykonać opracowania (obliczenia statystyczne, prezentacja graficzna, analiza wyników) wskazanych cząstkowych zagadnień z zakresu problematyki przedmiotu.

Możliwe przeprowadzenie cyklu ćwiczeń w formie projektu badawczego (zespoły 3-4 osób). Temat przewodni: zróżnicowanie migracji na przykładzie dojazdów do pracy.

Szacowana całkowita liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się: wykład - 10 godzin; ćwiczenia - 20 godzin.

Bombol M., Dąbrowska A., 2003, Czas wolny. Konsument - rynek - marketing. Warszawa, Liber.

Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar (rozdział 6).

Kaczmarek J., 1996, Dzienna ścieżka życia mieszkańców Łodzi a warunki życia w mieście. Łódź, Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Walmsley D.J., Lewis G.J., 1997, Geografia człowieka. Podejścia behawioralne. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Węcławowicz G. (red.), 1983, Geografia czasu. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. Zeszyt 1.

Efekty uczenia się: K_W05, K_W08, K_U07, K_U09, K_U10, K_K02, K_K04, K_K05

Wiedza: Student zna i rozumie

K_W05, K_W08

- uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne zachowań przestrzennych,

- możliwości kształtowania zachowań użytkowników przestrzeni (jako konsumentów towarów i usług)

- podstawowe rodzaje aktywności przestrzennej osób w czasie aktywności zawodowej i czasie wolnym.

Umiejętności: Student potrafi

K_U07, K_U09, K_U10

- prawidłowo interpretować i wyjaśniać relacje między zróżnicowaniem przestrzennym (zachęty i bariery) a mobilnością osób.

Kompetencje społeczne: Student jest gotów do

K_K02, K_K04, K_K05

- do przestrzegania zasad wynikających z szacunku wobec przedstawicieli różnych grup społecznych (użytkowników przestrzeni).

Ocena końcowa z przedmiotu:

50% punktów z ćwiczeń + 50% punktów z zaliczenia wykładu

Oceny:

0-50% punktów = 2,0; 51-60% punktów = 3,0; 61-70% punktów = 3,5; 71-80% punktów = 4,0; 81-90% punktów = 4,5; 91-100% punktów = 5,0.

Zaliczenie wykładu: pisemne (10 pytań otwartych i test wyboru z treści wykładu).

Zaliczenie ćwiczeń: aktywny udział w dyskusji + kartkówka; obecność na zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność nieusprawiedliwiona); prace w zespole (przygotowywanie i prezentacja materiałów i raportu).

W przypadku drugiego terminu zaliczenia końcowego (wykład) obowiązują te same zasady, co w terminie pierwszym.

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach. Możliwa jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona.

Nieobecność (także usprawiedliwiona) na co najmniej połowie zajęć uniemożliwia zaliczenie ćwiczeń.

W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na 2 lub 3 ćwiczeniach lub uzyskania niewystarczającej liczby punktów z ćwiczeń możliwe jest ich zaliczenie poprzez przygotowanie i prezentację eseju na wskazany przez prowadzącego temat. Praca musi być oddana do sprawdzenia najpóźniej na tydzień przed rozpoczęciem egzaminacyjnej sesji poprawkowej semestru. Po zaliczeniu ćwiczeń student/ka ma prawo do pisemnego zaliczenia końcowego (treści z wykładu) w sesji poprawkowej.