Podstawowe problemy kryminologii

obowiązkowe

Zajęcia są wprowadzeniem do kryminologii. Zostaną omówione podstawowe kwestii związane z kryminologią, takie jak wprowadzenie do problematyki nauki o przestępstwie, statystyka przestępczości, czy metody badawcze stosowane w kryminologii. Niejako druga część zajęć zostanie poświęcona szczegółowemu omówieniu określonych przestępstw, a nacisk będzie położony na rozwinięcie umiejętności analitycznego myślenie.

w sali

Przedmiot obejmuje:

- istotę gromadzenia i badania problematyki przestępstwa, przestępczości oraz sprawcy i ofiary przestępstwa

- instytucje i mechanizmy kontrolne, powołane w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości.

W trakcie zajęć zostaną omówione następujące zagadnienia:

1. Zagadnienia wstępne. Podstawowe pojęcia stosowane w kryminologii

2. Źródła wiedzy o przestępczości, statystyka przestępczości, pomiar przestępczości

3. Teorie kryminologiczne

4. Metody badań kryminologicznych

5. Historia przestępczości w Polsce

6. Współczesny obraz przestępczości w Polsce

7. Przestępczość a przemoc: bójki i pobicia; rozboje; rozboje drogowe

8. „Przestępczość” dzieci

9. Przestępczość kobiet i dziewcząt

10. Przestępstwa przeciwko mieniu

11. Przestępstwa seksualne: kazirodztwo; pedofilia; zgwałcenia; rola Internetu

12. Zabójstwo

13. Przestępczość zorganizowana w Polsce i na świecie

14. Przestępstwa gospodarcze (tzw. przestępstwa białych kołnierzyków)

15. Przestępczość cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą

16. Handel ludźmi i praca przymusowa

17. Lęk przed przestępczością

A. Siemaszko, B. Gruszczyńska, M. Marczewski, Atlas przestępczości 5, Oficyna Naukowa, Warszawa 2015.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2004.

J. W. Wójcik, Kryminologia. Współczesne aspekty, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.

T. Newburn, Criminology, Willan Publishing 2007.

J. Błachut, Problemy związane z pomiarem przestępczości, Wolters Kluwer 2007.

J. Błachut, Czy ciemna liczba przestępstw” istnieje?, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 75-80.

A. Siemaszko, Granice tolerancji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2004.

K. Ostrowska, D. Wójcik, Teorie kryminologiczne, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.

J. Błachut, Problemy związane ze statystycznym opisem przestępczości w oparciu o dane statystyk policyjnych, Archiwum Kryminologii t. XXV, s. 123-140.

A. Siemaszko, B. Gruszczyńska, M. Marczewski, Atlas przestępczości 5, Oficyna Naukowa, Warszawa 2015.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2004.

L. Radzinowicz, Przestępczość w Polsce w latach 1924-1933, Archiwum Kryminologii, t. II, z. 1-2, Warszawa 1935.

K. Czernicki, Przestępczość w Polsce w latach 1935-1937 według policyjnej statystyki kryminalnej, Archiwum Kryminologii, t. III, Warszawa 1939.

J. Jasiński, E. Syzduł, Przestępczość w Polsce w latach 1954-1958 w świetle statystyki milicyjnej, Archiwum Kryminologii, t I, Warszawa 1960.

A. Mościskier, E. Syzduł, Przestępstwa stwierdzone w latach 1970-1974 oraz osoby podejrzane o ich dokonanie, Archiwum Kryminologii, t. VII, Warszawa 1976.

J. Błachut, Przestępczość w Polsce w latach 1986-1995 w świetle statystyk policyjnych, Państwo i Prawo 1997, nr 3.

K. Krajewski, Przestępczość przeciwko mieniu w Polsce w latach 1924-2005 w świetle danych statystki policyjnej, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 119-131.

Z. Lasocki, Jeszcze o przemocy, ale inaczej, [w:] Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości K. Buczkowski et al. (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, s. 205-218.

P. Wiktorska, Zmiany w kontrolowaniu przemocy wobec najbliższych, [w:] Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości K. Buczkowski et al. (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, s. 219-230.

M. Płatek, Karnoprawne modele przeciwdziałania przemocy w rodzinie, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 601-616.

K. Daszkiewicz, Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2000.

D. Wójcik, Przestępczość i sprawcy przestępstw z użyciem agresji, Archiwum Kryminologii Tom XVII, Warszawa 1991.

W. Klaus, Dziecko przed sądem. Wymiar sprawiedliwości wobec przestępczości młodszych nieletnich, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.

E. Żabczyńska, Przestępczość dzieci. Etiologia i rozwój, PWN, 1983.

L. Wieczorek, Przestępczość i demoralizacja nieletnich w Polsce w okresie transformacji ustrojowej, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2005.

D. Woźniakowska-Fajst, Przestępczość kobiet i dziewcząt – wybrane teorie kryminologiczne, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 119-131.

K. Biel, Przestępczość dziewcząt, Wydawnictwo WAM 2008.

Cabalski M., Kobiety jako sprawczynie przestępstw i aktów przemocy, dostępne: https://ms.gov.pl/pl/probacja/2013/download,2542,2.html

Łosińska M., Kobieta jako sprawczyni zabójstwa – analizakryminologiczna i kryminalistyczna, dostępne: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/.../6/PPES12013_MŁos.pdf

Sitnik K., Teorie biologiczne w procesie wyjaśniania etiologii przestępczości kobiet http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/40774/12_Katarzyna_Sitnik.pdf

D. Woźniakowska-Fajst, Nieletnie. Niebezpieczne, niegrzeczne, niegroźne?, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.

P. Kardas, M. Dąbrowska-Kardas, Przestępstwa przeciwko mieniu, Wyd. Zakamyczek, Kraków 1999.

M. Płatek, Kryminologiczno-epistemologiczne i genderowe aspekty przestępstwa zgwałcenia, Archiwum Kryminologii t. XXXII, s. 345-378.

P. Daniluk, C. Nowak, Kazirodztwo jako problem karnoprawny (dwugłos), Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 473-487.

M. Dziewanowska, Profil sprawcy, profil ofiary. Przestępstwo współżycia z osobą małoletnią poniżej 15. roku życia, Archiwum Kryminologii t. XXXIV, s. 367-399.

J. Derlich-Mielczarek, Zjawisko prostytucji a prawo karne, Archiwum Kryminologii t. XXXIII, s. 39-55.

Przestępstwo zgwałcenia, M. Mozgawa (red.), Wolters Kluwer, Warszawa 2012.

K. Pospiszyl, Przestępstwa seksualne, Wydawnictwo Naukowe PWN 2005.

W. Czernikiewicz, B. Pawlak-Jordan, Wykorzystywanie seksualne dzieci, Medicins Du Monde, Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa 1998.

J. Warylewski, Przestępstwa seksualne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001.

Z. Lew-Starowicz, Przemoc seksualna, J. Santorski & Co. Agencja Wydawnicza, Warszawa 1992.

H. Janowska Zabójstwa i ich sprawcy, Warszawa 1974.

H. Janowska, Zabójstwa w Polsce w latach 1951-1971 oraz sprawcy zabójstw w świetle akt sądowych, Archiwum Kryminologii t. VI, Warszawa 1974.

Z. Lasocik, Zabójca zawodowy i na zlecenie, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2003.

K. Badźmirowska-Masłowska, Młodociani zabójcy, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2000.

M. Budyn-Kulig, Zabójstwo tyrana domowego. Studium prawnokarne i wiktymologiczne, Wydawnictwo Verba, Lublin 2005.

J. Leszczyński, Zabójstwa na tle seksualnym w Polsce. Studium Kryminologiczne, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1992.

J. Gurgul, Zabójstwo – statystyka, wykrywanie, udowodnienie, Problemy Kryminalistyki 1987, nr 176.

Z. Majchrzyk, Zabójczynie i zabójcy, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2008.

Z. Rau, Przestępczość zorganizowana w Polsce i jej zwalczanie, Zakamycze, Kraków 2002.

E. Pływaczewski (red.), Przestępczość zorganizowana. C.H. Beck, 2011.

W. Kurowski, Pojęcie organizacji przestępczej i przestępczości zorganizowanej, Prokuratura i Prawo 1/2006, dostępne na stronie internetowej: http://www.ies.krakow.pl/wydawnictwo/prokuratura/pdf/2006/01/02kurowski.pdf

W. Mądrzejowski, Przestępczość zorganizowana. System zwalczania. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

A. Miczkowska, Problematyka przestępczości zorganizowanej, dostępne: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/34579/009.pdf

A. Michalska-Warias, Przestępczość zorganizowana i prawnokarne formy jej przeciwdziałania, Verba, Lublin 2006.

W. Filipkowski, Zwalczanie przestępczości zorganizowanej w aspekcie finansowym, Zakamycze, Kraków 2004.

K. Buczkowski, Wpływ zmian społecznych na kształ i dynamikę przestępczości gospodarczej – zarys problematyki, [w:] Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości K. Buczkowski et al. (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, s. 231-240.

L. Wilk, „Kryminalne” aspekty przestępczości podatkowej, Archiwum Kryminologii t. XXXI, s. 209-221.

W. Jaroch, Przestępczość gospodarcza: aspekty prawnokarne, kryminologiczne i kryminalistyczne, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2014.

K. Buczkowski, Oszustwo asekuracyjne jako jeden z przejawów przestępczości ubezpieczeniowej, Wolters Kluwer 2015.

K. Buczkowski, Sprawca przestępstwa oszustwa asekuracyjnego – spojrzenie kryminologiczne, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 81-92.

L. Wilk, Czynniki kryminogenne przestępczości podatkowej, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 227-238.

K. Buczkowski, M. Wojtaszek, Pranie pieniędzy, Oficyna Naukowa 2001.

Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze (red. R. Zawłocki), w: System prawa karnego, t. 9, INP PAN 2011.

T. Oczkowski, Oszustwo jako przestępstwo majątkowe i gospodarcze, Zakamycze 2004.

W. Klaus, D. Woźniakowska-Fajst, Przestępstwo nielegalnego przekroczenia granicy w ujęciu historycznym, teoretycznym i praktycznym, Archiwum Kryminologii tom XXXVII, Warszawa 2015.

W. Klaus, Integracja-marginalizacja-kryminalizacja, czyli o przestępczości cudzoziemców w Polsce, Archiwum Kryminologii tom XXXII, Warszawa 2011. Dostęp: http://www.interwencjaprawna.pl/docs/ARE-111-przestepczosc-cudzoziemcy.pdf

M. Fajst, A. Gutkowska, Globalizacja a przestępczość Polaków za granicą i cudzoziemców w Polsce, w: T. Giaro (red.), Prawo w dobie globalizacji, Wydawnictwo LIBER, Warszawa 2011.

A. Gutkowska (red.), Uchodźcy w Polsce. Kulturowo-prawne problemy adaptacji. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2007.

W. Klaus (red.), Migranci na polskim rynku pracy. Rzeczywistość, problemy, wyzwania. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2007.

D. Lalak (red.), Migracja, uchodźstwo, wielokulturowość. Zderzenie kultur we współczesnym świecie. Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2007.

I. Rzeplińska, Przestępczość cudzoziemców w Polsce, Scholar, Warszawa 2000 r.

O. Sitarz, Culture defence a polskie prawo karne, Archiwum Kryminologii, Tom XXIX-XXX, 2007-2008.

Z. Lasocik, O handlu ludźmi w Polsce, czyli o ewolucji zjawiska i budowie systemu jego eliminowania, Archiwum Kryminologii t. XXXIV, str. 481-.

Z. Lasocik (red.), Handel ludźmi. Zapobieganie i ściganie, Ośrodek Badań Praw Człowieka Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej IPSiR Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2006.

Z. Lasocik (red.), Eliminowanie handlu ludźmi w Polsce – analiza systemu, Ośrodek Badań Handlu Ludźmi Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2011.

Z. Lasocik, Handel ludźmi – aspekty społeczne i prawne, Studia Socjologiczne 2007, nr 4, str. 31.

O. Sitarz, Wiktymologiczny obraz handlu ludźmi i niewolnictwa na tle prawa międzynarodowego i polskiego prawa karnego, Archiwum Kryminologii 2005-2006, t. XXVIII, str. 367.

Z. Lasocik Zbigniew, Handel ludźmi jako przestępstwo i naruszenie praw człowieka – wyzwania dla kryminologii, Archiwum Kryminologii 2005-2006, t. XXVIII, str. 233.

K. Karsznicki, Ściganie przestępstwa handlu ludźmi w Polsce, Ośrodek Badań Handlu Ludźmi Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2010.

Z. Lasocik, E. Rekosz-Cebula Emilia, Ł. Wieczorek, Handel ludźmi do pracy przymusowej: mechanizmy powstawania i efektywne zapobieganie, Rada Państw Morza Bałtyckiego, Warszawa/Sztokholm 2014.

Z. Lasocik, Ł. Wieczorek, Handel ludźmi do pracy przymusowej w Polsce – raport z badań, Ośrodek Badań Handlu Ludźmi Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2010.

P. Ostaszewski, kontrola społeczna a lęk przed przestępczością, [w:] Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości K. Buczkowski et al. (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, s. 43-58.

P. Ostaszewski, Lęk przed przestępczością: aspekty teoretyczne, metodologiczne i empiryczne, Wolters Kluwer 2014.

P. Ostaszewski, Rozmiary i uwarunkowania lęku przed przestępczością, Archiwum Kryminologii t. XXXIV, s. 157-206.

A. Kossowska, Uwarunkowania i konsekwencje lęku przed przestępczością, w: Królikowska J. (red.), Problemy społeczne w grze politycznej, Warszawa, 2006 r.

W. Klaus, I. Rzeplińska, D. Woźniakowska-Fajst, Społeczny odbiór przestępczości, w: K. Buczkowski i in. Społeczno-polityczne konteksty współczesnej przestępczości w Polsce, Warszawa 2013.

M. Goldschneider, Lęk przed przestępczością w Warszawie w świadomości ludzi starszych i studentów, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego, nr 17, 2009.

M. Filar, Rola mediów w kreowaniu zagrożeń i sprzyjaniu populizmowi, Archiwum Kryminologii t. XXIX-XXX, s. 489-493.

Wiedza (K_W01; K_W02; K_W03; K_W04):

Studenci nauczą się gromadzenia niezbędnych informacji w kontekście określonych przestępstw oraz dokonywania ich analizy niezbędnych na potrzeby przygotowania materiału dowodowego i procesowego.

Nauczą się również funkcjonowania określonych instytucji porządku prawnego oraz instytucji prawa w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości.

Umiejętności (K_U03):

Studenci nauczą się gromadzić, hierarchizować, przetwarzać i prezentować informacje w zakresie bezpieczeństwa, w tym zapobiegania i zwalczania określonych przestępstw.

Kompetencje społeczne (K_K05):

Studenci zostaną wyposażeni w umiejętności obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i politycznych rozmaitej natury i dostrzegania ich wzajemnych relacji i zależności, szczególnie tych dotyczących kwestii zapobiegania i zwalczania przestępstw.

Egzamin ustny lub pisemny

Brak