Forensic Psychology

Omówione zostają zagadnienia: zasad formowania się zeznań, psychopatologii zeznań, psychologii przesłuchania; kryteria oceny wiarygodności świadka i jego zeznań. Psychologiczne podstawy wyrokowania.

Przedstawienie studentom podstawowych pojęć z zakresu psychologii sądowej. Krótki rys historyczny rozwoju tej nauki. Praktyczne możliwości zastosowania psychologii sądowej.

Omówienie psychologii pamięci. Psychologia wiedzy ludzkiej i schematy poznawcze. Proces poznawczy, emocjonalny i woli. Właściwości psychiki ludzkiej. Pierwsze wrażenie i jego znaczenie dla kształtowania się zeznań.

Omówienie schematu procesu formowania się zeznań. Uwaga i jej rodzaje. Typy uwagi a dokładność zeznań. Zapamiętywanie, przechowywanie i cechy pamięci.

Omówienie czynników subiektywnych i obiektywnych wpływających na zdolność przypominania i rozpoznawania. Płeć jako determinant wiarygodności świadka. Wiek, uwaga, motywacja i inteligencja. Stereotypy postrzegania. Czynniki obiektywne – czas i warunki obserwacji.

Omówienie czynników subiektywnych i obiektywnych dezorganizujących proces formowania się zeznań. Proces zapominania i teorie zapominania. Rola i znaczenie sugestii. Stan trzeźwości świadka. Upływ czasu, warunki obserwacji, jako czynniki obiektywne.

Omówienie podstawowych pojęć z zakresu psychopatologii zeznań. Pojęcie percepcji i apercepcji. Zaburzenia spostrzegania, pamięci i rozpoznawania. Omówienie podstawowych jednostek chorobowych.

Psychologiczny portret przesłuchującego. Zasady wywierania wpływu na ludzi. Psychologiczne reguły prowadzenia przesłuchania świadka. Sposób, forma i tempo zadawania pytań świadkowi. Atmosfera przesłuchania świadka.

Istota i cechy przesłuchania. Stadia przesłuchania. Teoria walki i teoria gier, jako element przesłuchania. Podstęp w przesłuchaniu. Taktyka prowadzenia czynności.

Rodzaje przesłuchań szczególnych. Przesłuchanie nieletniego, osoby w podeszłym wieku. Psychologiczne aspekty konfrontacji i okazania.

Psychologiczna ocena zeznań. Emocje związane z kłamstwem. Możliwość wykorzystania termowizji w fizjodetekcji. Hipnoza i możliwości jej wykorzystania w ocenie zeznań.

Zasady funkcjonowania wariografu. Historia wprowadzenia badań wariograficznych w Polsce i na świecie. Rodzaje testów i interpretacja ich wyników. Dopuszczalność stosowania badań wariograficznych w Polsce i na świecie. Omówienie przykładów zastosowania tych badań w praktyce wymiaru sprawiedliwości. Wariograf głosowy, zasady jego działania, wady i zalety metody.

Przedstawienie podstawowych modeli oceny wiarygodności zeznań świadków. Omówienie ich praktycznych zastosowań.

Zaprezentowanie siedmiu technik wywierania wpływu na zachowania innych osób. Jakie są narzędzia wpływu, na czym polega zasada kontrastu i reguła wzajemności. Jak zaangażowanie i konsekwencja wpływają na automatyzm postępowania. Społeczny dowód słuszności. Sympatia, autorytet i niedostępność jako czynniki stymulujące zachowania.

Pojęcie, rozumienie zjawiska i możliwości wykorzystania. Znaczenie komunikacji niewerbalnej. Źródła komunikacji, rodzaj i sposób przesyłania komunikatów. Obszary i strefy dystansu. Gesty i ich znaczenie.

Jak zrozumieć proces negocjacji. Przygotowanie do negocjacji. Przebieg negocjacji. Omówienie modelu negocjacji i zasad komunikowania się podczas tego procesu.

E. Gruza, Psychologia sądowa, Wolters Kluwer, Warszawa 2017

F. Arntzen, Psychologia zeznań świadków. PWN, 1989

WIEDZA:

1) zna podstawowe zasady formowania się zeznań,

2) zna wpływ czynników subiektywnych i obiektywnych na formowanie się zeznań,

3) prawidłowo definiuje podstawowe określenia z zakresu psychologii sądowej

UMIEJĘTNOŚCI:

1) prawidłowo analizuje procesy poznawcze,

2) zna podstawowe zasady taktyki przesłuchania w ujęciu psychologicznym,

3) potrafi wskazać argumenty przemawiające za wiarygodnością zeznań

POSTAWY:

1) rozumie i ocenia przydatność wiedzy z zakresu psychologii sądowej w szeroko rozumianym procesie karnym,

2) jest otwarty na wiedzę wykraczającą poza przepisy kodeksowe

Ocena ciągła aktywności na zajęciach oraz test kończący zajęcia obejmujący pytania dotyczące zagadnień omawianych na zajęciach.