Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej szlacheckiej i na ziemiach polskich w XIX i XX wieku
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2200-1S056-V |
Kod Erasmus / ISCED: |
10.0
|
Nazwa przedmiotu: | Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej szlacheckiej i na ziemiach polskich w XIX i XX wieku |
Jednostka: | Wydział Prawa i Administracji |
Grupy: |
Blok: Jak zapewnić sprawiedliwość? Aksjologia i modele organizacji Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla IV roku studiów prawniczych Wykłady specjalizacyjne i konwersatoria dla V roku studiów prawniczych |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Konwesatorium w ramach bloku "Jak zapewnić sprawiedliwość? Aksjologia i modele organizacji" dla studentów III-IV roku studiów prawniczych |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiot skupia się na analizie różnych historycznych modeli organizacji wymiaru sprawiedliwości na ziemiach polskich XVI-XX w. W piewszym rzędzie prezentuje model prywatno-publiczny charakterystyczny dla Rzeczypospolitej szlacheckiej na tle europejskim, w drugim zaś model publiczny z szerokim udziałem czynnika społecznego w sądownictwie (ziemie polskie w XIX w. i XX w.) |
Pełny opis: |
Instytucjonalizacja i profesjonalizacja wymiaru sprawiedliwości jest jednym z ważniejszych aspektów ewolucji państwa w Europie w późnym średniowieczu i epoce wczesnonowożytnej. Na tym tle specyficzny model wymiaru sprawiedliwości powstał w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Prywatny wymiaru sprawiedliwości były dominującym czynnikiem w przypadku sądownictwa dominialnego nad chłopami i dóbr prywatnych lub znaczącą jego częścią w prawie ziemskim. W trakcie zajęć przeanalizowane zostaną przyczyny takiego stanu rzeczy oraz praktyka funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w tym oczekiwania społeczne formułowane wobec niego. Kolejnym aspektem będzie model sędziego-obywatela dominujący w sądownictwie szlacheckim. Wskazane zostaną uwarunkowania tego modelu oraz jego porównanie z sytuacją w Europie w tym okresie. W ramach zajęć zostaną również omówione – w sposób bardziej syntetyczny – modele organizacji wymiaru sprawiedliwości państw zaborczych z uwzględnieniem utrzymującej się do lat siedemdziesiątych XIX w. odrębności organizacji sądownictwa Królestwa Kongresowego. Zaprezentowane zostaną również sądy funkcjonujące w II RP, w czasie okupacji hitlerowskiej i w PRL. |
Literatura: |
Literatura podstawowa: Historia państwa i prawa polskiego, red. J. Bardach, t. I - IV (różne wydania) S. Płaza, Historia prawa polskiego na tle porównawczym, t. I-III, Kraków 1997 W. Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego, t. I, wyd. 1 i następne W. Witkowski, Historia administracji w Polsce, Warszawa 2012. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu kursu student: • Zna organizację omówionych modeli wymiaru sprawiedliwości • Rozumie uwarunkowania stojące za przyjęciem określonego modelu wymiaru sprawiedliwości • Rozumie przyczyny, wady i zalety udziału społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości oraz potrafi je wskazać. • Potrafi porównać różne modele organizacji wymiaru sprawiedliwości w epoce wczesnonowożytnej oraz w XIX i XX wieku. |
Metody i kryteria oceniania: |
kontrola obecności (waga 60%) ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) (waga 20%) esej (waga 20%) |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.