Zmiany i ustanie stosunku pracy
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2200-1S079 |
Kod Erasmus / ISCED: |
10.0
|
Nazwa przedmiotu: | Zmiany i ustanie stosunku pracy |
Jednostka: | Wydział Prawa i Administracji |
Grupy: |
Blok: Nowoczesny (elastyczny) stosunek pracy |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Celem wykładu jest omówienie przepisów regulujących zmianę oraz ustanie stosunku pracy z perspektywy prawnych możliwości uelastycznienia zatrudnienia pracowniczego. W tym aspekcie w ramach przedmiotu w sposób pogłębiony zostaną poddane analizie instytucje służące rozwiązaniu stosunku pracy (porozumienie, wypowiedzenie, rozwiązanie w trybie natychmiastowym, procedura zwolnień grupowych oraz indywidualne wypowiedzenia z przyczyn niedotyczących pracowników) oraz zmianie jego treści (polecenia pracodawcy prowadzące do zmian treści stosunku pracy o charakterze przejściowym, wypowiedzenie warunków pracy lub płacy oraz normatywne zmiany treści stosunku pracy). |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
W ramach przedmiotu zostaną omówione następujące zagadnienia: • Ustalanie treści stosunku pracy oraz granice swobody stron • Uprawnienia kierownicze pracodawcy a prawna możliwość dokonywania czasowych modyfikacji treści stosunku pracy w drodze poleceń • Czynności prawne służce zmianom treści stosunku pracy (porozumienie zmieniające, wypowiedzenie warunków pracy lub/i płacy, normatywne zmiany treści stosunku pracy) Ustanie stosunku pracy • Czynności prawne i zdarzenia prowadzące do ustania stosunku pracy (wygaśnięcie stosunku pracy, wypowiedzenie stosunku pracy, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia) • powszechna ochrona przed wypowiedzeniem •zwolnienia grupowe Zmiana i ustanie pozaumownych stosunków pracy |
Pełny opis: |
Możliwość modyfikacji treści oraz rozwiązania stosunku pracy jest jednym z najważniejszych czynników determinujących elastyczność zatrudnienia pracowniczego. Elastyczność stosunku pracy należy rozumieć jako możliwość wpływania na jego kształt oraz prawne możliwości jego rozwiązywania stosownie do uwarunkowań ekonomicznych i innych, w jakich funkcjonują pracodawcy. Prawo pracy, choć w pierwszej kolejności realizuje funkcję ochronną zawiera jednak instrumenty prawne, które umożliwiają w określonych granicach kształtowanie stosunku pracy bądź jego zakończenie stosownie do uwarunkowań zewnętrznych. Instrumenty prawne w tym zakresie przewiduje zarówno indywidualne, jak i zbiorowe prawo pracy. Problematyka zmian treści stosunku pracy wiąże się z zagadnieniem ogólniejszej natury, jakim są przekształcenia stosunku pracy. Zagadnienie zamian treści stosunku pracy należy do jednych z najbardziej złożonych zagadnień w teorii prawa pracy i ma równocześnie doniosłe znaczenie dla praktyki stosowania prawa. W kontekście zmian treści stosunku pracy pogłębionej analizy wymagają zagadnienia wstępne, takie jak np. ustalanie treści stosunku pracy przez same strony stosunku pracy oraz granice swobody umów w prawie pracy. W szczególności chodzi o swobodę stron w zakresie kształtowania tak doniosłych elementów treści stosunku pracy, jak rodzaj pracy oraz miejsce jej wykonywania, zwłaszcza w aspekcie nowych zjawisk na rynku pracy (praca mobilna, różne formy pracy wykonywanej zdalnie). Sposób ustalenia tych elementów w umowie o pracę ma wpływ na to, jakie mechanizmy prawne będą stosowane przez pracodawcę w celu ich zmiany (polecenia bądź czynności prawne). Problematyka zmian treści stosunku pracy jest ściśle powiązana ze szczególną pozycją pracodawcy jako strony stosunku pracy, której przysługują uprawnienia kierownicze. Pracodawca może w ramach uprawnień kierowniczych dokonywać zmian treści stosunku pracy o charakterze przejściowym, powierzając pracownikowi inną pracę niż umówiona w drodze polecenia, w przypadkach przewidzianych w przepisach prawa pracy. Interpretacja tych przepisów nastręcza szereg wątpliwości. Zmiany treści stosunku pracy mogą być dokonywane w drodze czynności prawnych, takich jak porozumienie stron stosunku pracy modyfikujące treść stosunku pracy oraz w drodze wypowiedzenia warunków pracy lub płacy. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy pod względem charakteru prawnego oraz zakresu ochrony przysługującej pracownikom wyraźnie różni się od wypowiedzenia definitywnego. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy rodzi szczególne problemy na gruncie ustawy o zwolnieniach z przyczyn niedotyczących pracowników (zwolnienia grupowe) w aspekcie kwalifikacji zbiorowych wypowiedzeń zmieniających jako zwolnień grupowych. Problemy te znajdują odzwierciedlenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Sądu Najwyższego Przedmiotem wykładu będzie problematyka ustania stosunku pracy. Ustanie stosunku pracy może być skutkiem wygaśnięcia w wyniku wystąpienia określonych zdarzeń, bądź też czynności prawnych stron stosunku pracy: porozumienia, wypowiedzenia lub rozwiązania natychmiastowego. Typowym sposobem rozwiązania umowy o pracę jest wypowiedzenie dokonane przez jedną ze stron. W ramach umowy na czas nieokreślony ustawodawca stosuje tzw. powszechną ochronę przed wypowiedzeniem, na którą składają się m.in. wymóg uzasadnienia wypowiedzenia (art. 45 k.p.) oraz wymóg przeprowadzenia konsultacji z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową (art. 39 k.p.). Ze względu na użycie zwrotów niedookreślonych zakres ochrony w dużym stopniu zależy od orzecznictwa sądowego. Jednocześnie ustawodawca ułatwia zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Jednocześnie w ostatnich latach zostały rozbudowane mechanizmy pozwalające na modyfikację warunków zatrudnienia, w tym zwłaszcza w trybie zbiorowym (tzw. porozumienia kryzysowe). Rozwiązanie stosunku pracy w trybie natychmiastowym ma charakter wyjątkowy , a przepisy przewidujące taką możliwość powinny być interpretowane ściśle. Dotyczy to w szczególności rozwiązania stosunku pracy z powodów zawinionych przez pracownika (art. 52 k.p.) oraz przez pracodawcę (art. 55 § 1 (1) k.p.). |
Literatura: |
Literatura podstawowa: • A. Bieliński, A. Giedrewicz-Niewińska, M. Szabłowska -Juckiewicz, Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji czasu pracy, Warszawa 2015 • T. Bińczycka-Majewska, Zmiana treści umownego stosunku pracy, Warszawa 1986 • L. Florek, Prawo pracy, Warszawa 2018 • L. Florek, Ustawa a umowa w prawie pracy, Warszawa 2010 • A. Dral, Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy, Warszawa 2009 • M. Latos- Miłkowska, Ł. Pisarczyk, Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika, Warszawa 2005 • M. Latos- Miłkowska, Ochrona interesu pracodawcy, Warszawa 2013 • L. Mitrus, Wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracownika, Warszawa 2018 • Ł. Pisarczyk, Ryzyko pracodawcy, Warszawa 2008 • A. Piszczek, K. Stefański,, Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, Warszawa 2017 • Rycak, Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy, Warszawa 2013 • M. Skąpski, Ochronna funkcja prawa pracy, Warszawa 2006 • A. Tomanek, Stosunki pracy w razie likwidacji i upadłości pracodawcy, Warszawa 2012 • M. Wujczyk, Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy w umownym stosunku pracy, Warszawa 2015 |
Efekty uczenia się: |
• Znajomość i umiejętność interpretowania przepisów dotyczących zmian treści oraz ustania stosunku pracy • Znajomość rozwiązań prawnych służących uelastycznieniu stosunku pracy • Zrozumienie problematyki zmian treści stosunku pracy w aspekcie właściwości stosunku pracy, zwłaszcza kierownictwa pracodawcy • Zrozumienie prawnych mechanizmów prowadzących do ustania stosunku pracy w aspekcie funkcji ochronnej prawa pracy oraz konieczności ochrony interesów pracodawcy |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie na ocenę następuje na podstawie kontroli obecności na zajęciach oraz pisemnego sprawdzaniu |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.