Law of the Polish-Lithuanian Commonwealth: Law in Action, Social and Political Circumstances

Przedmiot ukazuje kulturę prawną dawnej Rzeczypospolitej: tworzenie prawa, jego nauczanie, funkcjonowanie i ograniczenia - zalezne od konfiguracji społecznej, politycznej i sytuacji międzynarodowej.

Przedmiot ukazuje: tworzenie prawa, jego funkcjonowanie i ograniczenia w dawnej Rzeczypospolitej. Wyróżnione zostają obydwie części państwa: Korona i Wielkie Księstwo Litewskie, różniące się tradycjami politycznymi i strukturą społeczną, co znacząco wpływało zarówno na tworzenie, jak i działanie prawa. Inaczej wyglądała tez rola monarchy (króla i wielkiego księcia – hospodara) w obydwu państwach. Zasadniczo wspólny był system – a raczej jego brak – nauczania prawa, wspólne też – ale dopiero w epoce stanisławowskiej – koncepcje reformy prawa. Prawo służyło jednak obrony odrębności prowincji (i to nie tylko Wielkiego Księstwa, ale i Prus Królewskich) przed unifikacją. Uwagę przyciąga też idealizacja dawnego prawa i ustroju w wieku XIX.

1. M. Głuszak, O recepcji prawa w rezolucjach Rady Nieustającej. „XVIII amžiaus studijos” 3: 2016,

2. S. Godek, Elementy prawa rzymskiego w III Statucie litewskim (1588), Warszawa 2004

3. St. Grodziski, Z dziejów staropolskiej kultury prawnej, Kraków 2004

4. A. Grześkowiak – Krwawicz, Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Toruń 2018.

5. M. Kuryłowicz, Nauczanie prawa w Akademii Zamoyskiej w świetle wybranych tekstów źródłowych, [w:] Łacina w Polsce Zeszyty Naukowe nr 7-9, Warszawa 1999,

6. A. Moniuszko, III Statut a próby kodyfikacji prawa koronnego za panowania Zygmunta III, [w:] Lietuvos Statutas ir Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės bajoriškoji visuomenė, red. I. Valikonytė i L. Steponavičienė, Vilnius 2015.

7. B. Rok, Zagadnienia ustrojowe w kalendarzach politycznych czasów saskich, [w:] Studia z dziejów ustroju i skarbowości Rzeczypospolitej, red. K. Matwijowski, Acta Universitatis Wratislaviensis nr 504, Historia XXXIV: 1981

8. Wartości polityczne Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Struktury aksjologiczne a granice cywilizacyjne, red. A. Grześkowiak – Krwawicz, wsp. J. Axer, Warszawa 2017.

9. W. Szafrański, Józef Weyssenhof - polityk, prawnik, legislator czasów Oświecenia, Poznań 2017

10. A.B. Zakrzewski, O kulturze prawnej Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII wieku – uwagi wstępne, [w:] Kultura i języki Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T.M. Lizisowa, Kraków 2005

11. A.B. Zakrzewski, Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo – ustrój – społeczeństwo, Warszawa 2013, Rozdział XIII: Prawo w teorii i praktyce

oraz podawana na zajęciach

WIEDZA. Studentka/Student będzie potrafić:

1. opisać mechanizmy tworzenia się prawa dawnej Rzeczypospolitej – w jego kontekście historycznym, społecznym i kulturowym

2. odróżniać podstawowe instytucje ustrojowe i prawne i zauważać ich przekształcenia.

UMIĘJĘTNOŚCI. Studentka/Student będzie umieć: 1. interpretować proste teksty prawne 2. widzieć nie tylko rozwiązania prawne, ale również ich przesłanki.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Studentka/Student: 1. widzi prawo jako element kultury 2. umie samodzielnie poszukiwać opracowań i źródeł związanych z problematyka zajęć 3. umie spokojnie dyskutować, szanuje cudze poglądy, w polemice stosuje argumenty merytoryczne 4. umie pracować w grupie.

kontrola obecności (dopuszczalne 2 nieobecności), ocena aktywności na zajęciach, dla oceny powyżej dostatecznej: praca pisemna lub prezentacja (oceniana na podstawie: doboru literatury i samodzielności w ujęciu problemu).

brak