European Civil Procedure

Przedmiotem konwersatorium są zagadnienia z zakresu europejskiego prawa procesowego cywilnego (m.in. jurysdykcja krajowa, zawisłość sprawy, uznawanie i wykonywanie orzeczeń, międzynarodowa pomoc prawna). Intensyfikacja transgranicznego obrotu prawnego między państwami członkowskimi Unii Europejskiej sprawia, że znajomość europejskiego prawa procesowego cywilnego staje się współcześnie niezbędnym uzupełnieniem wiedzy z zakresu prawa i postępowania cywilnego. Celem konwersatorium jest zapewnienie studentom orientacji w tej dziedzinie i umiejętności samodzielnej analizy problemów z tego zakresu.

Intensyfikacja transgranicznego obrotu prawnego między państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ciągły wzrost liczby unijnych aktów prawnych powodują, że znaczenie europejskiego prawa procesowego cywilnego nieustannie wzrasta. W obszarze europejskiego prawa procesowego cywilnego mieści się problematyka jurysdykcji krajowej oraz uznawania i wykonywania orzeczeń, zagadnienia z zakresu międzynarodowej pomocy prawnej (doręczeń i przeprowadzania dowodów za granicą), międzynarodowego postępowania zabezpieczającego oraz międzynarodowego prawa postępowania upadłościowego. W tym obszarze normy prawa Unii Europejskiej wypierają bądź wyparły już przepisy prawa krajowego poszczególnych państw członkowskich. Malejące znaczenie krajowej regulacji międzynarodowego postępowania cywilnego sprawia, że orientacja w rosnącej liczbie zróżnicowanych aktów prawa Unii Europejskiej staje się wymaganiem współczesnego obrotu prawnego. Stopień skomplikowania regulacji europejskiej obrazuje problematyka uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych, która obecnie uregulowana jest w kilkunastu aktach prawnych przewidujących różne modele uznawania i wykonywania orzeczeń. Z tego względu celem konwersatorium jest taka prezentacja wskazanych zagadnień, aby zapewnić orientację w całej dziedzinie i umiejętność samodzielnej analizy problemów z zakresu europejskiego prawa procesowego cywilnego.

Program zajęć:

1. Pojęcie, geneza i źródła europejskiego prawa procesowego cywilnego.

2. Sprawy cywilne i handlowe (1): przedmiot regulacji i zakres zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012.

3. Sprawy cywilne i handlowe (2): rodzaje jurysdykcji, jurysdykcja ogólna, podstawy jurysdykcji szczególnych.

4. Sprawy cywilne i handlowe (3): jurysdykcja krajowa w sprawach ubezpieczeniowych, konsumenckich i pracowniczych; jurysdykcje wyłączne.

5. Sprawy cywilne i handlowe (4): umowa jurysdykcyjna; ustanowienie jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór; badanie jurysdykcji krajowej.

6. Sprawy cywilne i handlowe (5): zawisłość sprawy i sprawy wiążące się ze sobą.

7. Sprawy cywilne i handlowe (6): uznanie i stwierdzenie wykonalności: warunki uznania lub stwierdzenia wykonalności, skutki i tryb uznawania orzeczeń, postępowanie o stwierdzenie wykonalności.

8. Konstrukcja automatycznej wykonalności w sprawach dotyczących zobowiązań alimentacyjnych oraz w rozporządzeniach dotyczących Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, Europejskiego Nakazu Zapłaty, europejskiego postępowania w sprawie roszczeń drobnych.

9. Sprawy spadkowe (1): przedmiot regulacji, założenia, zakres zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012; jurysdykcja krajowa; uznawanie i wykonywanie orzeczeń; europejskie poświadczenie spadkowe.

10. Sprawy małżeńskie i sprawy z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej (1): przedmiot regulacji i zakres zastosowania rozporządzenia Rady UE nr 2201/2003; pojęcie spraw małżeńskich i spraw z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej; jurysdykcja krajowa, zawisłość sprawy.

11. Sprawy małżeńskie i sprawy z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej (2): uznanie i stwierdzenie wykonalności, współpraca jednostek centralnych w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.

12. Przeprowadzanie dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych: przedmiot regulacji i zakres zastosowania rozporządzenia Rady UE nr 1206/2001; zdecentralizowany system czynnej rekwizycji sądowej i zasady jej wykonywania, bezpośrednie przeprowadzanie dowodów w innym państwie członkowskim.

13. Doręczenia dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych: przedmiot regulacji i zakres zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1393/2007; zdecentralizowany system doręczeń, przekazywanie i doręczanie dokumentów, ochrona pozwanego nie wdającego się w spór.

14. Postępowanie upadłościowe: przedmiot regulacji, zakres zastosowania rozporządzenia Rady UE nr 1346/2000; główne i partykularne postępowanie upadłościowe, regulacja jurysdykcji krajowej, uznanie i stwierdzenie wykonalności, prawo właściwe.

15. Europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym: przedmiot regulacji, założenia, zakres zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014; uznawania i wykonywanie środków ochrony wydanych w państwie członkowskim w sprawach cywilnych: przedmiot regulacji, założenia, zakres zastosowania rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 606/2013.

P. Mankowski, U. Magnus (red.), Brussels I bis Regulation. Commentary, München 2016

A. Dickinson, E. Lein, The Brussels I Regulation Recast, Oxford 2015

K. Weitz, Europejskie prawo procesowe cywilne, w: Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Zakamycze 2005, s. 474-736;

J. Gołaczyński (red.), Jurysdykcja, uznawanie orzeczeń sądowych oraz ich wykonywanie w sprawach cywilnych i handlowych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012. Komentarz, Warszawa 2015

- poznaje specyfikę i charakter europejskiego prawa procesowego cywilnego w zakresie rozszerzonym, nieomawianym na wykładzie kursowym z postępowania cywilnego

- nabywa wiedzę potrzebną na egzaminie z postępowania cywilnego

- poznaje mechanizmy funkcjonowania organów wymiaru sprawiedliwości w sprawach z elementem zagranicznym;

- nabywa wiedzę o charakterze praktycznym;

- nabywa wiedzę niezbędną zarówno z perspektywy aplikacji prawniczych, jak również wykonywania zawodu sędziego, adwokata, radcy prawnego oraz radcy PGRP

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest spełnienie wymagań co do obecności (dopuszczalne dwie nieobecności).

Zaliczenie w formie testu jednokrotnego wyboru z zakresu zagadnień omawianych w toku zajęć. Alternatywnie istnieje możliwość przygotowania krótkiego eseju lub glosy (8-10 stron) na temat zaproponowany przez prowadzącego albo samodzielnie wybrany przez studenta i zaakceptowany przez prowadzącego.