Law of the Sea

Wykład omawia zagadnienia międzynarodowego prawa morza w oparciu o: postanowienia prawa zwyczajowego, umów międzynarodowych (w szczególności konwencji genewskich z 1958 roku oraz konwencji o prawie morza z Montego Baqy z 1982 roku), jak również niekiedy w oparciu o uregulowania przyjęte w prawie wewnętrznym państw. Całość zilustrowana jest poglądami doktryny, w tym pracami KPM ONZ oraz orzecznictwem sądów międzynarodowych.

1. Rozwój historyczny i źródła międzynarodowego prawa morza.

Znaczenie prawa zwyczajowego. Próba uregulowania statusu morza terytorialnego i wód przybrzeżnych w pracach kodyfikacyjnych Ligi Narodów i podczas konferencji haskiej w 1930 roku. Prace kodyfikacyjne prowadzone w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych przez Komisję Prawa Międzynarodowego ONZ. Trzy konferencje prawa morza zakończone przyjęciem konwencji genewskich i konwencji z Montego Bay.

2. Morskie wody wewnętrzne. Linie podstawowe.

Normalne i proste linie podstawowe. Znaczenie orzeczenia MTS z 1951 roku w sprawie rybołówstwa dla ostatecznego kształtu regulacji konwencyjnej. Praktyka wyznaczania prostych linii podstawowych przez państwa. Tzw. pełzająca jurysdykcja państw nadbrzeżnych. Propozycje zwalczania nadużyć formułowane w doktrynie przedmiotu oraz w pracach prowadzonych przez International Law Association (ILA). Status wód archipelagowych.

3. Status prawomiędzynarodowy zatok morskich.

Zatoki zwykłe i ponadnormatywne. Status zatok o kilku państwach nadbrzeżnych. Zatoki historyczne. Tytuł historyczny a prawa historyczne. Znaczenie stanowiska państw w procesie konsolidacji tytułu. Protesty dyplomatyczne i działania operacyjne marynarki wojennej.

4. Morze terytorialne a morze pełne.

Prawo nieszkodliwego przepływu. Prawa żeglugowe okrętów wojennych. Wolności morza pełnego. Ograniczenia wolności żeglugi: prawo powszechnej represji piractwa, prawo pościgu i prawo wizyty.

5. Strefy morskie wyznaczane przez państwo poza granicami państwa. Strefa przyległa. Szelf kontynentalny i delimitacja zewnętrznych granic szelfu. Wyłączna strefa ekonomiczna. Prawa państw nadbrzeżnych a wolności morza pełnego. Status podmorskich kabli i rurociągów.

6. Delimitacja obszarów morskich pomiędzy państwami położonymi naprzeciw siebie lub ze sobą sąsiadującymi. Status prawny cieśnin i kanałów międzynarodowych.

7. Dno mórz i oceanów poza zasięgiem jurysdykcji państwowej. Pojęcie obszaru. Organizacja Dna Morskiego. Ochrona środowiska morskiego.

8. Prawo morskie i ratownictwo morskie.

Prawo morskie. Zakres i podstawy prawne. Podstawy prawne i zasady działania służby SAR (Search & Rescue) oraz odpłatnego ratownictwa morskiego.

1. Symonides J., Nowe prawo morza, Warszawa 1986.

2. Łukaszuk L., Międzynarodowe prawo morza, Warszawa 1997.

3. Bierzanek R., Morze otwarte ze stanowiska prawa międzynarodowego, Warszawa 1960.

4. Góralczyk W., Szerokość morza terytorialnego i jego delimitacja, Warszawa 1964.

5. Kamiński T., Status zatok historycznych. Studium prawnomiędzynarodowe, Warszawa 2018.

6. Bugajski D.R., Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2009

7. Rothwell D. R., Stephens T., The International Law of the Sea, Oxford and Portland, Oregon, 2010.

8. Fitzmaurice M., Martinez Gutierrez N.A., (red.), The IMLI Manual on International Maritime Law, Vol.I: The Law of the Sea, Oxford 2014.

9. Rothwell D.R., Oude Elferink A.G., Scott K.N., Stephens T. (red.), The Oxford Handbook of The Law of the Sea, Oxford 2015.

W wyniku ukończenia przedmiotu student:

- posiądzie wiedzę o organizacji i sposobie procedowania konferencji międzynarodowych nad tekstem projektu konwencji międzynarodowej na przykładzie prac przygotowawczych konferencji haskiej z 1930 r., genewskiej z 1958 r. i III konferencji prawa morza (1972-1982)

- zapozna się z siatką pojęć języka prawnego z zakresu prawa morza

- zapozna się w sposób szczegółowy z zasadami wyznaczania stref morskich oraz z prawami i obowiązkami państw nabrzeżnych i pozostałych członków społeczności międzynarodowej,

- pozna stanowisko trybunałów międzynarodowych w omawianym zakresie.

- pozna propozycje zwalczania nadużyć występujących w praktyce międzynarodowej państw formułowane w pracach przedstawicieli doktryny przedmiotu oraz w stanowiskach opiniotwórczych międzynarodowych towarzystw badawczych.

Zaliczenie pisemne lub ustne po zakończonych zajęciach stanowi jedyną metodę oceny pracy studenta. Zaliczenie pisemne odbywa się w postaci testu jednokrotnego wyboru. Sprawdzeniu podlega również obecność na zajęciach.