Blok specjalizacyjny - Kryminologia basics

fakultatywne

Kryminologia basics to blok, który w sposób szczególny przyda się przyszłym prokuratorom, adwokatom i sędziom. Pozwala bowiem zrozumieć zagadnienie przestępczości, a także uczy praktycznego wykorzystania wiedzy z zakresu prawa i procedury karnej, a także wielu innych dziedzin prawa.Dostarcza wiedzy o tym kiedy prawo karne może skutecznie przeciwdziałać przestępstwu. Uczy myślenia krytycznego. Poszerza horyzonty i odpowiada na pytanie, co łączy studenta/studentkę z przestępcą, przestępcę ze świętym i bohaterem walki z uprzedzeniami, a prawo z socjologią i psychologią społeczną. Dostarcza wiedzy o sposobach konstruowania czynów przestępnych. Wyjaśnia, jak i w zależności od czego zmienia się definicja i treść patologii społecznej. Tłumaczy jak i dlaczego powstają teoretyczne objaśnienia zjawisk określanych mianem przestępstw i tych uznanych za patologię oraz jak wpływa to na wymiar sprawiedliwości. Wskazuje jak warunki społeczne wpływają na sposoby objaśniania źródeł przestępczości. Uczy analizy przepisów prawa karnego i praktyki penalnej. Daje praktyczną umiejętność posługiwania się podstawowymi koncepcjami kryminologicznymi w rozważaniu zagadnień z zakresu prawa karnego i prawa karnego wykonawczego.

w sali i w terenie

Blok poświęcony jest rozległej nauce o przestępstwie, przestępcy, ofierze (wiktymologia), a także prawie, instytucjach i metodach, za pomocą których społeczeństwo zapobiega przestępczości i reaguje na przestępstwo. Jest to więc blok, gdzie będziemy także analizować jak i dlaczego tworzy się prawo, jak się je wdraża i w jaki sposób i dlaczego łamie się prawo, na ile jest skuteczne.

W skład bloku wchodzą cztery przedmioty, każdy po 30 godzin:

1) Kryminologia ogólna

2) Kryminologia stosowana

3) Wybrane zagadnienia fenomenologii kryminalnej

4) Zwalczanie przestępczości

Zajęcia mają charakter wykładowo-dyskusyjny. Odbędą się także wizyty studyjne do instytucji, które na co dzień działają we wskazanych obszarach, przykładowo do zakładu karnego czy oddziału psychiatrii sądowej. Standardowym elementem zajęć jest również przeprowadzenie debaty oksfordzkiej na wybrany przez studentów temat.

Blok kryminologiczny rozwija i wzmacnia krytyczne i analityczne myślenie. Daje umiejętność łączenia wiedzy z innych przedmiotów i analizowania przepisów prawa ze zrozumieniem ich treści. Uświadamia, iż prawo karne jest tylko jedną z form kontroli zachowań społecznych i wskazuje, kiedy korzystanie z tego prawa bywa korzystne. Celem bloku nie jest omówienie przepisów, ale analiza zjawisk w kontekście prawno-społecznym.

Na wykładzie z kryminologii ogólnej omówione zostaną główne nurty teoretycznej i badawczej myśli kryminologicznej, odnośnie etiologii kryminalnej, czyli nauki o przyczynach przestępczości i innych zachowań dewiacyjnych. Przedstawione zostaną podstawowe informacje o źródłach wiedzy na temat zasięgu zachowań kryminalnych (statystyka i dynamika przestępczości), sposobach gromadzenia danych (techniki badań kryminologicznych i wiktymologicznych) i strategiach przeciwdziałania przestępczości.

Kryminologia stosowana to przedmiot, którego celem jest przybliżenie studentom zagadnień związanych ze stosowaniem prawa karnego i procedury karnej w praktyce, z polityką karną i kryminalną. Kryminologia stosowana stanowi praktyczne uzupełnienie wiedzy teoretycznej, którą studenci będą zdobywać na przedmiocie kryminologia ogólna. Podczas zajęć omawiane będą bowiem konkretne zjawiska związane z przestępczością, studenci będą mieli szanse rozwiązywać kazusy, analizować rzeczywistość z perspektywy procesu karnego, a także będą mogli szlifować takie umiejętności jak argumentacja prawnicza.

Wybrane zagadnienia fenomenologii kryminalnej to przedmiot, którego celem jest pogłębienie wiedzy dot. poszczególnych zjawisk kryminalnych, o których ogólną wiedzę studenci zdobędą na zajęciach z kryminologii ogólnej oraz kryminologii stosowanej. Zajęcia mają na celu pokazanie studentom specyfiki wybranych zjawisk kryminalnych i zachowań przestępczych konkretnych sprawców (także przez pryzmat ich losów, wychowania, drogi życiowej i stylu życia). Tematy poruszane na poszczególnych zajęciach będą nawiązywać do aktualnych problemów społecznych takich jak np. zachowania dewiacyjne młodzieży, radykalizacja i terroryzm, molestowanie seksualne, prostytucja, sekty.

Ostatni z przedmiotów bloku dotyczy szerokiego obszaru kryminalistyki, kryminologii i prawa, obejmującego różnorodne zagadnienia związane z tematyką zwalczania przestępczości. Na zajęciach omawiane są różne podejścia do zwalczania przestępczości – za każdym razem w oparciu o konkretne rozwiązania przyjmowane w kraju i zagranicą. Każde prezentowane rozwiązanie przedstawiane jest przez pryzmat kosztów i korzyści związanych z jego wykorzystaniem. Podstawowym celem zajęć jest przybliżenie studentom problematyki zwalczania przestępczości w oparciu o wyniki rzetelnych badań oraz skonfrontowanie ich z obiegowymi prawdami, oraz tzw. 'alternatywnymi faktami'. Ponadto studenci uzyskują wiedzę o konkretnych rozwiązaniach i podstawach teoretycznych ich wdrażania.

Zalecana literatura wskazana jest w szczegółowym sylabusie dla poszczególnych przedmiotów.

Po zaliczeniu wszystkich zajęć wchodzących w zakres bloku Kryminologia basics studenci/studentki będą znali podstawowe pojęcia współczesnej kryminologii oraz ich relacje względem innych nauk społecznych i powiązania z kryminalistyką. Będą mieć wiedzę na temat podstawowych mechanizmów kryminologicznych rządzących ludzkim zachowaniem oraz teorie kryminologiczne wyjaśniające przyczyny przestępczości oraz metody zapobiegania przestępstwom.

Wiedza:

- studenci będą znali podstawowe pojęcia związane z kryminologią i wiktymologią oraz z poszczególnych dziedzin zwalczania przestępczości,

- dowiedzą się jak funkcjonują instytucje bezpośrednio związane z wymiarem sprawiedliwości,

- poznają historię stosowania kar z perspektywy teorii kryminologicznych, zarówno w Polsce, jak i na świecie,

- będą mieli pogłębioną wiedzę na temat wybranych zjawisk kryminalnych i zachowań przestępczych konkretnych sprawców,

- będą znali historie życia konkretnych sprawców, z uwzględnieniem czynników indywidualnych i środowiskowych, które wpływały na ich losy, drogi życiowe i styl życia,

- będą rozumieli znaczenie społeczne i prawne wyboru konkretnych metod zwalczania przestępczości, w tym ich implikacje dla praw człowieka i wolności obywatelskich,

- poznają podejścia do tematyki zwalczania przestępczości przyjmowane w różnych krajach.

Umiejętności:

- studenci będą mogli w praktyce wykorzystywać zdobytą wiedzę, w szczególności przy analizowaniu i rozwiązywaniu konkretnych kazusów: spraw pojawiających się w mediach, głośnych spraw z kilku ostatnich lat oraz do analizy zachowań poszczególnych sprawców (zarówno tych omawianych na zajęciach, jak i innych np. prezentowanych w mediach),

- studenci zdobędą umiejętność krytycznej analizy przepisów karnych i polityki karnej,

- studenci będą mieli szanse pracować nad umiejętnością budowania argumentacji prawniczej,

- zapoznają się z metodami analizy statystyk kryminologicznych i będą umieli wyciągać na ich podstawie prawidłowe wnioski,

- zdobędą umiejętność analizowania materiałów dotyczących przestępczości prezentowanych w mediach,

- będą potrafili ocenić celowość prowadzenia działań z zakresu zwalczania przestępczości,

- będą potrafili dokonać analizy poprawności doboru konkretnych metod dla osiągnięcia zakładanych celów,

- będą potrafili przeanalizować przydatność poszczególnych sposobów zwalczania przestępczości w praktyce polskiej.

Postawy:

- celem tego przedmiotu jest kształtowanie prawidłowych postaw osób, które w przyszłości będą wykonywać zawody prawnicze, w stosunku do sprawców, pokrzywdzonych i przestępczości jako takiej,

- studenci wyrobią w sobie nawyk krytycznej analizy przepisów, a także rzeczywistości społecznej, w której pojawia się zjawisko zwane przestępstwem,

- studenci będą świadomi jak wiele czynników wpływa na fakt, iż człowiek popełnia/decyduje się popełnić przestępstwo, a także na to, że w przestrzeni społecznej występują zachowania kryminalne

Studenci zaliczają przedmiot na podstawie aktywnego udziału w zajęciach. Niektórzy z prowadzących przewidują zaliczenie w postaci pisemnego zaliczenia albo kolokwium (podczas którego dozwolone jest korzystanie z materiałów pomocniczych) oraz przygotowanej w kilkuosobowych grupach prezentacji poświęconej wybranemu zjawisku kryminalnemu.