Tabu w sztuce

fakultatywne

Podczas zajęć zaprezentowane zostaną najbardziej znane wydarzenia artystyczne, które przez odbiorców współczesnych artystom uznane zostały za skandal, a które okazały się później dziełami przełomowymi i rewolucyjnymi. Analizie poddane zostaną także dzieła sztuki współczesnej, które naruszają tabu kulturowe, przekraczają granicę estetyczną lub etyczną.

W dziejach sztuki często dochodziło do wydarzeń przełomowych, które przez ówczesnych odbiorców oceniane były jako skandaliczne, szokujące i bulwersujące. Te same dzieła okazywały się później na tyle przełomowe, że doprowadzały do zmiany sposobu myślenia o sztuce, artyście i odbiorcy.

Podczas zajęć porozmawiamy na temat przełamywania tabu społecznego w sztuce, roli skandalu w sztuce, zastanowimy się nad pojęciem prowokacji artystycznej. Poddamy analizie dzieła sztuki dawnej i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego coś, co dla nas jest już normą, kiedyś szokowało odbiorców sztuki (np. Caravaggio, Gericault, Delacroix, Manet itp.)?

Zastanowimy się także nad wybranymi dziełami sztuki współczesnej, które wywołują powszechną dyskusję na temat skandalu w sztuce, tabu w sztuce, granic sztuki, tolerancji w sztuce (Kozyra, Libera, Orlan, Serrano, Cattelan itp.).

Podczas zajęć przeanalizujemy przykłady profanacji sacrum w sztuce, brzydoty, śmierci i choroby w sztuce, codzienności i banalności, intymności i fizjologii, erotyki i seksualności.

Nawiążemy do biografii artystów, skandalicznych zachowań i wypowiedzi, wyłowimy czołowych skandalistów artystów.

Zajmiemy się także atakami na sztukę współczesną w Polsce, próbami cenzurowania sztuki, konsekwencjami przekraczania tabu itp.

Literatura podstawowa:

1. Białostocki Jan, Sztuka cenniejsza niż złoto: opowieść o sztuce europejskiej naszej ery, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.

2. Clair Jean, De Immundo, apofatyczność i apokatastazja w dzisiejszej sztuce, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.

3. Franck Dan, Bohema. Życie paryskiej cyganerii na początku XX wieku, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2000.

4. Gombrich Ernst Hans, O sztuce, Rebis, Poznań 2007.

5. Kowalczyk Izabela, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90., Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2002.

6. Nowe zjawiska w sztuce polskiej po 2000, (red.) Grzegorz Borkowski, Adam Mazur, Monika Branicki, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2007.

7. Rottenberg Anda, Sztuka w Polsce 1945-2005, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2005.

8. Żmijewski Artur, Drżące ciała. Rozmowy z artystami, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.

Wiedza:

- student rozpozna wybrane kontrowersyjne wydarzenia artystyczne w historii sztuki

- student omówi znaczenie tabu w sztuce, rolę skandalu w sztuce;

- student przedstawi wybrane sylwetki artystów polskiej sztuki współczesnej oraz najważniejszych artystów skandalistów w historii sztuki

Umiejętności

- student zinterpretuje wybrane dzieła artystyczne

- student umie samodzielnie poruszać się w przestrzeni sztuki

- student krytycznie oceni dzieła sztuki współczesnej;

Postawy

- student wykorzystuje możliwości sztuki w działalności wychowawczej

- student przejawia zachowania świadczące o krytycznym namyśle nad sztuką

obecność, aktywne uczestnictwo w zajęciach, praca pisemna