MS1 - MODUŁ SPECJALNOŚCIOWY - PODSTAWY PRACY Z DZIECKIEM I RODZINĄ

obowiązkowe

Moduł jest obowiązkowy dla studentów specjalności Pomoc spoleczno-wychowawcza dziecku i rodzinie. Jego celem jest wprowadzenie studentów w problematykę opieki i wychowania oraz pracy z rodzinami, w szczególności z rodzinami o złożonych potrzebach społecznych i problemach opiekuńczo-wychowawczych.

Przedmioty obowiązkowe w ramach modułu:

Opieka i wychowanie - 30 godz.

Podstawy prawne pracy z dzieckiem i rodzina - 30 godz.

Poznawanie potrzeb dziecka i rodziny - 30 godz.

Praktyka instytucjonalna - 30 godzin

w sali

Celem modułu jest wprowadzenie studentów w:

- podstawową terminologię z zakresu opieki i wychowania oraz w koncepcje teoretyczne stanowiące podłoże pracy opiekuńczo-wychowawczej;

- treść aktów prawnych regulujących zagadnienia opieki i wychowania, rodziny oraz służb społecznych;

- organizację systemu pomocy dziecku i rodzinie w Polsce; zadania rządowe i samorządowe

- problematykę psychopedagogiczną dotyczacą problemów społecznych i emocjonalnych dzieci.

Celem zajęć, w szczególności warsztatowych, jest przygotowanie studenta do wykorzystywania wiedzy teoretycznej z zakresu opieki i wychowania do interpretowania zachowań dziecka w kontekście jego sytuacji rodzinnej, szkolnej i rówieśniczej a także umiejętności wpółpracy z innymi specjalistami w zakresie rozwiązywania problamów dziecka i rodziny.

Moduł stanowi wprowadzenie do innych zajęć specjalnościowych, zawiera podstawową problematykę teoretyczną, prawną i organizacyjną pracy z dzieckiem i rodziną. Stanowi komplementarny układ treści pedagogicznych, psychologicznych i prawno- organizacyjnych niezbędny do podejmowania pracy i rozwiązywania podstawowych problemów opiekuńczo-wychowawczych i społecznych rodziny. Ma przygotować studenta do pracy wychowawcy, specjalisty do pracy rodziną, asystenta rodzinnego, koordynatora pracującego z rodzinami zastępczymi. Umożliwić obserwację i komunikację z różnymi specjalistami- teoretykami i praktykami z zakresu problemów opiekuńczo-wychowawczych.

Na zajęciach z opieki i wychowania studenci poznają definicje podstawowych pojęć, ewolucję historyczną oraz aktualną organizację systemu opieki nad dziećmi w Polsce, zagadnienia z zakresu teorii przywiązania, zaburzeń emocjonalnych dzieci. Przedstawione też zostają różne formy opieki i podstawowe środowiska wychowawcze.

Na zajęciach z podstaw prawnych pracy z dzieckiem i rodziną studenci poznają najważniejsze akty prawne z dziedziny opieki i wychowania i pomocy społecznej oraz ich praktyczne zastosowania. Są zaznajamiani z takimi pojęciami prawnymi jak władza rodzicielska, opieka prawna, przysposobienie... Poznają kompetencje sądu rodzinnego i innych instytucji wspierających rodzinę.

Poznawanie potrzeb dziecka i rodziny to zajęcia skoncentrowane wokół następujących zagadnień: diagnoza, ocena, kontakt diagnostyczny w pracy pedagoga i pracownika socjalnego, potrzeby dziecka w rodzinie, system rodzinny. Student nabywa umiejętności obserwacji i pomiaru diagnostycznego, poznaje różne metody i techniki pracy z dzieckiem, nastolatkiem i rodziną.

Laboratorium specjalnościowe służy refleksji teoretycznej oraz dzieleniu się doświadczeniami z praktyki pedagogicznej odbywanej w różnych instytucjach, organizacjach i służbach opieki nad dzieckiem i wspierania rodziny.

Proponowana literatura. (Szczegóły dotyczace literatury podane są przez prowadzacych przedmioty wchodzace w skaład modułu)

J. Korczak Jak kochac dziecko, Prawo dziecka do szacunku,

J. Bowlby Przywiązanie, Kwartalnik Dziecko krzywdzone (wybrane numery), M. Andrzejewski Prawo rodzinne i opiekuńcze, Prawa dziecka w rodzinie zdezorganizowanej

Konwencja o Prawach Dziecka, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Ustawa o pomocy społecznej, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

M. Ryś, Systemy rodzinne. Metody badan struktury pochodzenia i rodziny własnej, E. Jarosz i E. Wysocka Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. G. King Umiejętności terapeutyczne nauczyciela

Wiedza: absolwent zna i rozumie

S3_W01 zagadnienia z zakresu teoretycznych podstaw opieki i wychowania oraz pracy społeczno-wychowawczej z dziećmi i rodzinami, a także ich miejsce wśród innych subdyscyplin pedagogicznych i relacji z pracą socjalna i polityką społeczną

S3_W02 zagadnienia z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, obejmujących problemy społeczno-pedagogiczne dzieci, młodzieży, grup rówieśniczych, rodzin i innych środowisk wychowawczych, zastosowania praktyczne różnych koncepcji,

S3_W03 specyfikę funkcjonowania środowisk wychowawczych współczesnych dzieci i rodzin, ich przemian i uwarunkowań społecznych, psychologicznych, organizacyjnych i prawnych

S3_W04 znaczenie pojęć z zakresu pedagogiki społecznej i opiekuńczo-wychowawczej, polityki społecznej, pracy socjalnej z dziećmi i rodzinami, poradnictwa społeczno-wychowawczego oraz psychologii rozwoju dzieci i młodzieży i praktyki wychowawczej

S3_W05 zna podstawowe metody i techniki rozpoznawania potrzeb różnych odbiorców (dzieci, rodzin młodzieży, osób starszych) oraz wspierania osób w potrzebie, a także zasady projektowania działań na rzecz niesienia pomocy grupom szczególnie zagrożonym i wykluczonym

S3_W06 zna kontekst systemowy, prawny i etyczny działań podejmowanych na rzecz dzieci, rodzin i innych grup w potrzebie, zna prawa dziecka i zasady ich ochrony

Umiejętności: absolwent potrafi S3_U01 wykorzystywać różne podejścia teoretyczne i wiedzę na temat zjawisk społecznych przy obserwowaniu, analizowaniu i omawianiu sytuacji i procesów społecznych związanych z wychowaniem i opieką,

S3_U02 dokonać profesjonalnej oceny sytuacji społeczno-wychowawczych, prawidłowo prognozuje ich dynamikę i skutki zastosowanych rozwiązań społeczno-wychowawczych,

S3_U03 dobrać odpowiednio do potrzeb i zastosować różne metody pracy społeczno-wychowawczej z dziećmi, rodzinami, młodzieżą, w tym z grupami ryzyka,

S3_U04 samodzielnie zaplanować i przeprowadzić działania celowościowe, pracując z dziećmi, rodzinami i grupami w różnych środowiskach, a także dokonać oceny i ewaluacji podjętych działań,

S3_U05 efektywnie komunikować się w zespole i nawiązać kontakt z odbiorcami swoich działań,

S3_U06 używać specjalistycznego słownictwa, w sposób spójny i precyzyjny porozumiewać się ze specjalistami i z odbiorcami działań wychowawczych,

S3_U07 samodzielnie pogłębiać i aktualizować wiedzę, rozwijać kompetencje zawodowe w zakresie pracy społeczno-wychowawczej w różnych środowiskach,

S3_U08 samodzielnie lub współpracując w zespole przygotowywać i wdrażać projekty (w tym badawcze) służące podnoszeniu jakości pracy wychowawczej w środowisku, lokalnym, szkole, rodzinie, grupie,

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

S3_K01 ciągłego pogłębiania i aktualizowania wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu problematyki społeczno-wychowawczej i udzielania pomocy dzieciom, rodzinom w potrzebie ,

S3_K02 współdziałania w zespołach (wychowawczych, badawczych, interdyscyplinarnych) i przyjmowania w nich różnych ról,

S3_K03 profesjonalnego określania celów i priorytetów w pracy społeczno-wychowawczej oraz zaplanowania i zrealizowania działań na rzecz dziecka, rodziny, grup w potrzebie,

S3_K04 myślenia i działania w sposób innowacyjny i ukierunkowany na tworzenie i pomnażanie dobra społecznego,

S3_K05 docenienia znaczenia i uwzględniania w przygotowywanych i realizowanych działaniach kontekstów: etycznego, prawnego, organizacyjnego, systemowego,

S3_K06 opracowywania planów działania, przygotowywania projektów i dokumentowania pracy własnej i zespołowej,

S3_K07 formułowania i wyrażania profesjonalnych opinii w kwestiach społeczno-wychowawczych, zarówno w pracy z dziećmi, młodzieżą i rodzinami, jak i wobec przedstawicieli różnych instytucji i środowisk wychowawczych,

S3_K08 uwzględniania potrzeb odbiorców swoich działań i podejmowania działań na rzecz ochrony praw dziecka i rodziny, chronienia ich interesów z poszanowaniem prawa do autonomii i podmiotowości,

S3_K09 stosowania zasad etyki zawodowej i odpowiednich przepisów prawa w pracy społeczno-wychowawczej.

Zaliczenie z przedmiotów modułu na podstawie obecnośći, zaangazowania w zajęcia dydaktyczne, pracy indywidualnej i grupowej, prac pisemnych na wybrane tematy, kolkwiów tematycznych.

Egzamin modułowy ustny na ocenę.

Wiedza, umiejętność analizy i rozwiązywania problemów, uwrażliwienie na potrzeby dziecka i rodziny

Praktyka polega na poznaniu różnych instytucji, organizacji, służb opieki nad dziećmi (poznanie podstaw prawnych, adresatów usług i świadczeń, sposobu docierania do osób potrzebujących, kwalifikowania tych, którzy korzystają z usług). Poznanie potrzeb indywidualnych i rodzinnych korzystających z pomocy służb społecznych i iinstytucji oraz metod pracy i sposobów pomocy w rozwiązywaniu ich problemów.