Social Pedagogy

Celem wykładów, konwersatoriów i seminariów jest zapoznanie studentów ze specyfiką i problematyką pedagogiki społecznej, jej podstawami teoretycznymi oraz współczesnym dyskursem jej dotyczącym, a także analiza najważniejszych środowisk wychowawczych i problemów społeczno-edukacyjnych współczesnego świata.

Pedagogika społeczna, zajmując się relacją człowiek-wychowanie-środowisko, ma na celu zarówno diagnozę środowiskowych uwarunkowań procesów wychowania i rozwoju, podnoszenie poziomu intencji wychowawczych w środowisku życia, jak i organizowanie instytucji/środowisk wychowania o charakterze profilaktycznym oraz kompensacyjnym. Do głównych wyzwań współczesności, które stoją przed pedagogiką społeczną, należy diagnoza, opis i analiza przestrzeni wychowania w sytuacji „płynnej nowoczesności”.

Tematyka zajęć obejmuje: wybrane zagadnienia z dziejów pedagogiki społecznej (geneza, kształtowanie się i rozwój tej dyscypliny; twórcy i przedstawiciele pedagogiki społecznej); główne pojęcia (środowisko wychowawcze, profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne); metody pracy społeczno-wychowawczej; główne środowiska wychowawcze: rodzina, szkoła, rówieśnicy, środowisko lokalne (struktura, funkcje, przemiany); wybrane problemy społeczno-edukacyjne współczesnej doby (np. potencjał edukacyjno-kulturowy środowiska; środowisko "ryzyka", relacja demokracja - edukacja, aktywizacja społeczności lokalnych, społeczno-edukacyjna funkcja organizacji pozarządowych, edukacja międzykulturowa.

Literatura podstawowa

S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Toruń 2003.

A. Radziewicz-Winnicki, Pedagogika społeczna, Warszawa 2008.

M. Cichosz, Polska pedagogika społeczna w latach 1945 – 2003, T. 1-2; Toruń 2004.

M.Cichosz, Pedagogia społeczna, zarys problematyki, Wydawnictwo Impuls 2015.

H. Radlińska, Pedagogika społeczna, Warszawa 1961.

A. Kamiński, Studia i szkice pedagogiczne, Warszawa 1978.

Encyklopedia pedagogiczna XXI w. pod red. T. Pilcha, Warszawa 2009.

T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, Warszawa 1995.

--------

Literatura rozszerzająca i pogłębiająca treści przekazywane podczas wykładów:

J. Piekarski, Pilch T. i in., Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, Łódź 2010.

W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Tradycja i współczesne konteksty (specjalny numer „Pedagogiki Społecznej”), Warszawa 2007.

W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna – przestrzenie życia i edukacji, Warszawa 2010.

W. Theiss, B. Skrzypczak [red.], Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, Warszawa 2006.

K. Białobrzeska, S. Kawula (red.), Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej, Toruń 2006.

J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie – dynamika zmian, Warszawa 2006.

E. Jarosz, Ochrona dzieci przed krzywdzeniem. Perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008.

B. Barber, Skonsumowani, W-wa 2008, rozdz. 1. i 8.

G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 2003.

W. Danilewicz, Oblicza współczesności w perspektywie pedagogiki społecznej, Warszawa 2009 (wybrane teksty)

T. Sosnowski, T. Pilch (red.), Zagrożenia człowieka i idei sprawiedliwości społecznej, Warszawa 2013.

W. Theiss, M. Mendel (red.), Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2019

M. Mendel, Miasto Pedagogiczne, W: Studia Pedagogiczne LXIX, Gdańsk 2016

Po zakończeniu kursu student/ka będzie potrafił/a:

W zakresie wiedzy:

1. Operować podstawowymi pojęciami z zakresu pedagogiki społecznej,

2. Identyfikować wybrane środowiskowe uwarunkowania procesów wychowania i rozwoju (w ich zmienności historycznej),

3. Uzasadnić potrzebę badania, kreowania i przekształcania środowiska życia człowieka,

4. Dokonać opisu najważniejszych problemów społeczno-wychowawczych we współczesnym świecie,

5. Wyjaśnić rolę oraz zadania pedagogiki społecznej w kontekście współczesnych przemian społecznych (w wymiarze lokalnym i globalnym).

W zakresie umiejętności:

1. Refleksyjnie podejmować problematykę przedstawioną na wykładach

W zakresie postaw:

1. Wykazać się wrażliwością na problematykę wykluczania społecznego i mechanizmów do niego prowadzących oraz nabędzie aktywną postawą pedagoga wspierającego rozwój jednostek i grup.

1. Krótkie notatki- refleksje nad przedstawionym zagadnieniem na wykładzie, dowolny wybór z 2 wykładów,

2. Obecność na zajęciach potwierdzona na liście obecności.