MS2-Antropologia współczesności

obowiązkowe

Celem zajęć jest analiza aktualnych zjawisk i przemian następujących w kulturze współczesnej oraz refleksja nad ich znaczeniem w funkcjonowaniu człowieka w świecie.

Kurs stanowi jedną z teoretycznych podstaw specjalizacji Animacja społeczno – kulturalna. Nawiązuje do problematyki realizowanej w przedmiocie Antropologia kulturowa. Antropologia współczesności koncentruje się na badaniach dotyczących kultury współczesnej i jej przeobrażeniach. Na zajęciach poruszane są zagadnienia związane z globalizacją, tożsamością, wielokulturowością, problemem Innego we współczesnej kulturze oraz mediami elektronicznymi.

Podczas kursu Antropologii współczesności podjęte zostaną następujące wybrane wątki tematyczne:

- Język jako źródło wiedzy o człowieku i o świecie. Język współczesny lustrem przemian społeczno – kulturowych. Uwarunkowania rozwoju języka i zmiany w świadomości jego użytkowników w kulturze audiowizualnej.

- Czy współczesna młodzież jest pokoleniem? Próba nakreślenia aktualnej polskiej „mapy pokoleniowej”, rola wydarzenia pokoleniowego, wartości, autorytetu; autorytet a idol.

- „Tożsamość na sprzedaż”. Tożsamość jako towar – wokół zjawiska konsumpcjonizmu.

- Ludus a kultura. Społeczna rola gier i zabaw, mechanizmy obecne w zabawie oraz znaczenie i przemiany miejsca, jakie zabawa zajmuje w kulturze współczesnej.

- „Cóż to jest… czas?” Przeobrażenia postrzegania kategorii „czasu”; czas cykliczny a czas linearny, czas wolno i szybko płynący.

- Maska, kostium, moda… Piękno – wartość uniwersalna, kanon piękna – kategoria uwarunkowana historycznie i kulturowo. Postrzeganie piękna w zglobalizowanym świecie. Czy „kult ciała” jest zjawiskiem nowym?

1. Ruth Benedict, Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej, PIW, Warszawa 2003.

2. Wojciech Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje., Zysk i S-ka, Poznań 1998.

3. Mircea Eliade, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, PIW, Warszawa 1993.

4. Tim Edensor, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, WUJ, Kraków 2004.

5. Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, KR, Warszawa 2000.

6. Johan Huizinga, Homo Ludens. Zabawa jako źródło kultury, Aletheia, Warszawa 2007.

7. Ryszard Kapuściński, Ten Inny, ZNAK, Kraków 2006.

8. Giovanni Sartori, Homo videns. Telewizja i postmyślenie, WUW, Warszawa 2007.

9. Anna Przecławska, Wychowanie – pedagogika wzorów czy spotkanie pokoleń, [w:] „Nauka” 3/2005.

10. Thomas H. Eriksen, Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji, PIW, Warszawa 2003.

11. Marc Auge, nie-miejsca. wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, PWN, Warszawa 2011.

12. Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, PWN, Warszawa 2000.

Lektury uzupełniające: (2 lektury do wyboru)

1. Waldemar Kuligowski, Antropologia współczesności, UNIVERSITAS, Kraków 2007.

2. Wojciech Burszta, Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, PIW, Warszawa 2008.

3. Don Tapscott, Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.

4. Neil Postman, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, MUZA, Warszawa 2004.

5. Paul Levinson, Telefon komórkowy: Jak zmienił świat najbardziej mobilny ze środków komunikacji, MUZA, Warszawa 2006.

6. Barbara Adam, Czas, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2010.

7. Phiilippe Aries, Rozważania o historii śmierci, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.

8. Zygmunt Bauman, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika, Toruń 1997.

9. Zygmunt Bauman, Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

10. Robert Traba, Historia - przestrzeń dialogu, PAN ISP, Warszawa 2006.

• wiedza z zakresu podstawowych pojęć dotyczących kultury współczesnej,

• orientacja w badaniach dotyczących kultury współczesnej,

• znajomość i umiejętność posługiwania się warsztatem antropologicznym w pracy badawczej,

• umiejętność analizy sytuacji kulturalnej współczesnego człowieka oraz prowadzenia dyskursu i formułowania sądów w obszarze refleksji nad kulturą współczesną,

• umiejętność przedstawienia związków pomiędzy antropologią i animacją.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach oraz znacząca aktywność poprzedzona lekturą teksów i refleksją dotyczącą polecanej literatury.