Zaburzenia rozwoju dziecka. Cz. I. - perspektywa relacyjna

Wykład wprowadza studentów w problematykę psychologii klinicznej dziecka jako dyscypliny teoretycznej i stosowanej. W toku wykładu zostaną przedstawione wybrane teorie wyjaśniające mechanizmy patologizacji rozwoju i powstawania zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży. Naszym celem będzie próba lepszego zrozumienia funkcjonowania dzieci i młodzieży z problemami klinicznymi i ich rodzin. Punktem odniesienia będzie podejście relacyjne, kontekstualne, odwołujące się do złożonych zależności pomiędzy czynnikami natury biologicznej i środowiskowej, interpersonalnymi i intrapsychicznymi, w kontekście własnej aktywności podmiotu. Zostaną zaprezentowane różne systemy klasyfikacji zaburzeń psychicznych, ICD-10, DSM-5, PDM-2 oraz DC: 0-5. Materiał teoretyczny będzie ilustrowany studiami klinicznymi dzieci i ich rodziców.

Lektura obowiązkowa:

Białecka-Pikul, M. (2011). Psychopatologia rozwojowa jako dziedzina badań nad rozwojem atypowym. Psychologia Rozwojowa. 16(3), 15-25.

Bowlby, J. (1969/2007). Przywiązanie. (rozdz. 14 i 15, s. 299-364). Warszawa: PWN.

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (red.) (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. PWN, rozdziały: 2, 4, 32, 33

Kmita G. (2013). Od zaciekawienia do zaangażowania. O rozwoju samoregulacji w interakcjach z rodzicami niemowląt urodzonych skrajnie wcześnie, przedwcześnie i o czasie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego - rozdziały 2 i 3

Kościelska, M. (1999). Psychologia kliniczna dziecka. W: J. Strelau (red), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3. (s. 623-662).Gdańsk: GWP.

Lubiewska, K. (2019). Przywiązanie. W kontekście wrażliwości rodzicielskiej, socjalizacji i wpływów kulturowych. Warszawa: PWN, rozdziały: 2, 3, 4 oraz Załącznik 2.

Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową (rozdział 1, s. 15-50). Gdańsk: GWP.

Schier, K. (red.)(2020). Samotne ciało. Doświadczanie cielesności przez dzieci i ich rodziców. (rozdz. 10., str. 182 – 209). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Święcicka, M. (red.) (2018). W relacji. Studia z psychologii klinicznej dziecka 30 lat później. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.

Lektura dodatkowa:

Allen, J. G., Fonagy, P., Bateman, A.W. (2014), Mentalizowanie w praktyce klinicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (wybrane rozdziały).

Duschinsky, R. (2020). Cornerstones of Attachment Research. Oxford University Press

Erikson, E. (1963/1996). Dzieciństwo i społeczeństwo (rozdz. 7, s. 257-287). Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Schier, K. (2019). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Trevarthen, C. (2007). Podstawy intersubiektywności niemowląt. W: G. Kmita (red.), Małe dziecko i jego rodzina. Z teorii i praktyki wczesnej interwencji psychologicznej (s. 27–46). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Ponadto wybrane teksty w języku angielskim zostaną udostępnione studentom jako lektura dodatkowa.

Wykład wprowadza studentów w problematykę psychologii klinicznej dziecka jako dyscypliny teoretycznej i stosowanej. W toku wykładu zostaną przedstawione wybrane teorie wyjaśniające mechanizmy patologizacji rozwoju i powstawania zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży. Naszym celem będzie próba lepszego zrozumienia funkcjonowania dzieci i młodzieży z problemami klinicznymi i ich rodzin. Punktem odniesienia będzie podejście relacyjne, kontekstualne, odwołujące się do złożonych zależności pomiędzy czynnikami natury biologicznej i środowiskowej, interpersonalnymi i intrapsychicznymi, w kontekście własnej aktywności podmiotu. Zostaną zaprezentowane różne systemy klasyfikacji zaburzeń psychicznych, ICD-10, DSM-5, PDM-2 oraz DC: 0-5. Materiał teoretyczny będzie ilustrowany studiami klinicznymi dzieci i ich rodziców.

Lektura obowiązkowa:

Białecka-Pikul, M. (2011). Psychopatologia rozwojowa jako dziedzina badań nad rozwojem atypowym. Psychologia Rozwojowa. 16(3), 15-25.

Bowlby, J. (1969/2007). Przywiązanie. (rozdz. 14 i 15, s. 299-364). Warszawa: PWN.

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (red.) (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. PWN, rozdziały: 2, 4, 32, 33

Kmita G. (2013). Od zaciekawienia do zaangażowania. O rozwoju samoregulacji w interakcjach z rodzicami niemowląt urodzonych skrajnie wcześnie, przedwcześnie i o czasie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego - rozdziały 2 i 3

Kościelska, M. (1999). Psychologia kliniczna dziecka. W: J. Strelau (red), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3. (s. 623-662).Gdańsk: GWP.

Lubiewska, K. (2019). Przywiązanie. W kontekście wrażliwości rodzicielskiej, socjalizacji i wpływów kulturowych. Warszawa: PWN, rozdziały: 2, 3, 4 oraz Załącznik 2.

Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową (rozdział 1, s. 15-50). Gdańsk: GWP.

Schier, K. (red.)(2020). Samotne ciało. Doświadczanie cielesności przez dzieci i ich rodziców. (rozdz. 10., str. 182 – 209). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Święcicka, M. (red.) (2018). W relacji. Studia z psychologii klinicznej dziecka 30 lat później. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.

Lektura dodatkowa:

Allen, J. G., Fonagy, P., Bateman, A.W. (2014), Mentalizowanie w praktyce klinicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (wybrane rozdziały).

Duschinsky, R. (2020). Cornerstones of Attachment Research. Oxford University Press

Erikson, E. (1963/1996). Dzieciństwo i społeczeństwo (rozdz. 7, s. 257-287). Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Schier, K. (2019). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Trevarthen, C. (2007). Podstawy intersubiektywności niemowląt. W: G. Kmita (red.), Małe dziecko i jego rodzina. Z teorii i praktyki wczesnej interwencji psychologicznej (s. 27–46). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Ponadto wybrane teksty w języku angielskim zostaną udostępnione studentom jako lektura dodatkowa.