Psychologiczne formy pracy z grupą – część teoretyczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2500-PL-PS-SP309-18 |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.4
|
Nazwa przedmiotu: | Psychologiczne formy pracy z grupą – część teoretyczna |
Jednostka: | Wydział Psychologii |
Grupy: |
Wspieranie rozwoju osobowości |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest wskazanie na znaczenie wiedzy o grupie i procesach grupowych dla optymalizacji różnych form pracy z grupą. W trakcie zajęć pogłębiana będzie wiedza na temat specyfiki fenomenu grupy ( w tym efektywnością jej funkcjonowania, spójności, komunikacji wewnątrzgrupowej), zjawisk grupowych (facylitacji społecznej, rozłożenia odpowiedzialności, próżniactwa społecznego, efektów kompensacji, i polaryzacji oraz mechanizmów leżących u ich podstaw) a także międzygrupowych (uprzedzeń stereotypizacji, infrahumanizacji, etnocentryzmu). Celem syntezy jest wskazanie na aktywna i pasywa grupowe w procesie pracy z grupa niezależnie od specyfiki realizowanych zadań. |
Pełny opis: |
Zajęcia I Prezentacja programu zajęć, zasady zaliczenia, przydzielenie prezentacji. Zajęcia II O historii rozwoju grupowych form pracy. Podstawowe założenia dotyczące grup. Co to jest grupa: kryteria definiujące. Motywy przynależności do grup: potrzeby społeczne; afiliacji, przynależności i informacji. Bibliografia obowiązkowa: Brown, R.(2006). Procesy grupowe. Dynamika wewnątrz grupowa i międzygrupowa. Gdańsk: GWP (s.18 -21) Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar (s. 376 – 378) Doliński, D. (2000). Inni ludzie w procesach motywacyjnych - Motywy zażyłości i afiliacji [w] J. Strelau (red.) Psychologia podręcznik akademicki t.2 Gdańsk: GWP (s. 493-494) Zajęcia III Proces grupowy: zmiany okresowe w funkcjonowaniu grupy. Bibliografia obowiązkowa: Oyster, C.K. (2002). Grupy . Poznań: wyd. Zysk i S-ka (82 -96). Zajęcia IV Grupa źródłem norm: co to jest norma, socjalizacja jako proces nabywania norm, etapy przyswajania, funkcje regulacyjne: wpływ informacyjny i normatywny –odmienne przejawy kształtowania norm grupowych Bibliografia obowiązkowa: Reykowski, J. (1982). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN (Normy a zachowanie prospołeczne s.198-206) Crano, W.(2005). Ukierunkowany wpływ społeczny w: J. Forgas i in (red.) . Umysł Społeczny Gdańsk: GWP s.389-392. Doliński, D. (2000). Psychologia Wpływu Społecznego Wrocław: Ossolineum s.165-172 Brown, R.(2006).Procesy grupowe op. cit. Gdańsk: GWP (62- 68) Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.201-206- Reguły i normy grupowe) Zajęcia V Cyberprzemoc rówieśnicza - specyfika i grupowe przesłanki zjawiska Bibliografia obowiązkowa: Barlińska, Szuster, (2014). Cyberprzemoc zagrożenia i szanse na ograniczenie zjawiska wśród adolescentów Warszawa: Wydawnictwa UW s.14-20 Zajęcia VI Efektywność funkcjonowania grupy: typy zadań, rywalizacja czy współpraca. Bibliografia obowiązkowa: Oyster, C. (2002). Grupy op. cit. (s.180 – 185). Wojciszke, B.(2002). op. cit. (s.398 – 399). Brown, R. (2006) Procesy grupowe (s. 46 – 48). Doliński D. (2000). Inni ludzie jako rywale i współpracownicy [w:] J. Strelau (red.), Psychologia podręcznik akademicki t.2 Gdańsk: GWP (s. 501 – 504). Zajęcia VII Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy: facylitacja społeczna, próżniactwo społeczne, rozłożenie odpowiedzialności. Bibliografia obowiązkowa Doliński, D. (2000). Inni ludzie w procesach motywacyjnych – kiedy obecność innych pomaga? Efekt facylitacji społecznej, próżniactwo społeczne [w:] J. Strelau (red.), Psychologia - podręcznik akademicki. Gdański: GWP t. II (s. 494 – 502). Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Wyd. Scholar (s. 392-396). Latane, B. Darley, J.(1989) Obojętni świadkowie: dlaczego nie pomagają w: K. Jankowski (red.) Przełom w psychologii Warszawa: PWN. Zajęcia VIII Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy: polaryzacja grupowa, syndrom myślenie grupowego. Bibliografia obowiązkowa Domachowski, W.( 1984) Syndrom grupowego myślenia [w:] W. Domachowski, S. Kowalik, Z. Miluska ( red.), Z zagadnień psychologii społecznej Warszawa: PWN (s.120 -132). Brown, R. (2006). Procesy grupowe op. cit. (s. 191 -198). Wojciszke B. ( 2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej Warszawa: wyd. Scholar s.399 - 402. Zajęcia IX Aktywa i pasywa grupy – podsumowanie Komunikacja w grupie: komunikacja werbalna, sieci komunikacyjne; Bibliografia obowiązkowa: Maier, N.R., Aktywa i pasywa w rozwiązywaniu problemów przez grupę w: Scott, Cummings (red.), Zachowanie człowieka w organizacji Warszawa: PWN s. 51 – 60 Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.63-71 – Czym jest komunikacja?). Oyster C.K.(2002) Grupy. Poznań: Zysk i S-ka (s.126 -128- sieci komunikacyjne) Zajęcia X Komunikacja niewerbalna: ekspresja mimiczna, kontakt wzrokowy, proksemika, kinestezja, wokalizacja, wielokanałowa komunikacja niewerbalna. Bibliografia obowiązkowa: Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (99-107- Komunikaty niewerbalne) Oyster, C.K. (2002) Grupy Poznań: Zysk i S-ka (s.128 -132) Zajęcia XI Procesy międzygrupowe: My i Oni – co leży u podstaw zachowań międzygrupowych; kategoryzacja, tożsamość społeczna , mechanizmy jej utrzymywania Bibliografia obowiązkowa: Brown R. (2006). Procesy grupowe op. cit. s. 234 -236; 247- 255. Zajęcia XII Procesy międzygrupowe c.d. – Stereotyp spiskowy, Bibliografia obowiązkowa: Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu w: M. Kofta, A. Jasińska-Kania (red.),Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne kulturowe (s.274-297).Warszawa: Wyd. Scholar. Zajęcia XIII Esencja człowieczeństwa – infrahumanizacja grupy obcej Zajęcia XIV Etnocentryzm – kiedy kultura staje się źródłem uprzedzeń. Kolokwium. Bibliografia obowiązkowa: Baran, T. (2007) Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.11 -24 – do tematu XIII Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN s.286 -288 – Przypisywanie człowieczeństwa swoim i obcym. do tematu XIII Stephen, C., Stephen,W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP. (s.132 -134). Prezentacja: 8 - Automatyczny charakter rozłożenia odpowiedzialności i innych zjawisk grupowych Bibliografia dodatkowa (prezentacja) 8. Bargh, J. (1999) Automatyzmy dnia powszedniego. Czasopismo Psychologiczne t.5 nr.3 (s.209-212). Zajęcia VIII Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy: polaryzacja grupowa, syndrom myślenie grupowego. Bibliografia obowiązkowa Domachowski, W.( 1984) Syndrom grupowego myślenia [w:] W. Domachowski, S. Kowalik, Z. Miluska ( red.), Z zagadnień psychologii społecznej Warszawa: PWN (s.120 -132). Brown, R. (2006). Procesy grupowe op. cit. (s. 191 -198). Wojciszke B. ( 2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej Warszawa: wyd. Scholar s.399 - 402. Prezentacje: 9. Demonstracja efektu polaryzacji – 2 osoby Bibliografia dodatkowa: Materiały u prowadzącego Zajęcia IX Aktywa i pasywa grupy – podsumowanie Komunikacja w grupie: komunikacja werbalna, sieci komunikacyjne; Bibliografia obowiązkowa: Maier, N.R., Aktywa i pasywa w rozwiązywaniu problemów przez grupę w: Scott, Cummings (red.), Zachowanie człowieka w organizacji Warszawa: PWN s. 51 – 60 Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.63-71 – Czym jest komunikacja?). Oyster C.K.(2002) Grupy. Poznań: Zysk i S-ka (s.126 -128- sieci komunikacyjne) Prezentacja: 9 c.d.. Omówienie wyników dotyczących efektu polaryzacji zebranych w grupie 10. Rola komunikacji zwrotnej: słuchanie, odbieranie interpretowanie i reagowanie 11. Specyfika interakcji w sytuacji zadaniowej: orientacja zadaniowa i socjoemocjonalna Bibliografia dodatkowa (prezentacje): 10. Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.71 –81- Słuchanie). 10 Oyster, C.(2002). Grupy op. cit. (s. 136 – 137 – modele komunikacji zwrotnej) 11. Szmagalski J. (1998). Przewodzenie małym grupom. Działania grupowe. Warszawa: centrum AnimacjiKultury. (s. 125 -130). – u prowadzącego 11. Brown R.(2006). Procesy grupowe op.cit. (s.49-52) Zajęcia X Komunikacja niewerbalna: ekspresja mimiczna, kontakt wzrokowy, proksemika, kinestezja, wokalizacja, wielokanałowa komunikacja niewerbalna. Bibliografia obowiązkowa: Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (99-107- Komunikaty niewerbalne) Oyster, C.K. (2002) Grupy Poznań: Zysk i S-ka (s.128 -132) Prezentacja : 12. Tworzenie wrażenia – o automatycznych zniekształceniach w percepcji innych: specyfika spostrzegania obiektów społecznych, (UTO; wygląd zewnętrzny-podstawa wnioskowania o cechach efekty aureoli, diabelski, atrybucyjne, efekty pochodne od dominacji Ja; samospełniająca się przepowiednia) – 2 osoby Bibliografia dodatkowa 12. Wojciszke, B. (2012). Psychologia Społeczna s136-139;147; 150-154 Zajęcia XI Procesy międzygrupowe: My i Oni – co leży u podstaw zachowań międzygrupowych; kategoryzacja, tożsamość społeczna , mechanizmy jej utrzymywania Bibliografia obowiązkowa: Brown R. (2006). Procesy grupowe op. cit. s. 234 -236; 247- 255. Prezentacja: 13. Strategie osłabiające stereotypy :- hipoteza kontaktu - kategoryzacja –zmiana poznawczych reprezentacji – 2 osoby Bibliografia dodatkowa: 13. Macrae, C.N., Stangor,Ch., Hewstone, M.(1999). Stereotypy i uprzedzenia – najnowsze ujęcie Gdańsk : GWP s.(265 – 295). Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN (s. 288 -294 –zmiana spostrzegania międzygrupowego). Zajęcia XII Procesy międzygrupowe c.d. – Stereotyp spiskowy, Bibliografia obowiązkowa: Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu w: M. Kofta, A. Jasińska-Kania (red.),Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne kulturowe (s.274-297).Warszawa: Wyd. Scholar. Prezentacja: 14. Przyjmowanie perspektywy i empatia– oddziaływania ograniczające negatywne konsekwencje relacji międzygrupowych Bibliografia dodatkowa 14. Szuster, A., Wojnarowska, A., Gniewek, A. (2016). Społeczne przyjmowanie perspektywy - o egzocentryzmie i empatii jako dyspozycyjnych przejawach procesu i ich związkach ze spostrzeganiem innych. Psychologia Społeczna, 11,4, 399 – 413 14 Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN (s. 292 -293 –zmiana spostrzegania międzygrupowego). 14. Batson, D., Ahmad, N., Stocks, E. (2008).Korzyści i problemy związane z altruizmem wzbudzonym przez empatię (s. 455- 462) w: A. Miller (red.) Dobro i zło z perspektywy psychologicznej. Kraków: Wydawnictwo WAM. Zajęcia XIII Esencja człowieczeństwa – infrahumanizacja grupy obcej Prezentacja: 15. Demonstracja zjawiska materiały u prowadzącego Bibliografia dodatkowa: 15. O możliwości ograniczenia zjawiska infrahumanizacji - 2 osoby Bibliografia dodatkowa: 15. Baran, T. (2007). Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.26- 75. Szuster, A., Wojnarowska, A. (2016). The Influence of Mimicry on the Rediction of Infra-Humanization Frontiers in Psychology doiorg 103389 fpsyg2016 00975 Zajęcia XIV Etnocentryzm – kiedy kultura staje się źródłem uprzedzeń. Bibliografia obowiązkowa: Baran, T. (2007) Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.11 -24 – do tematu XIII Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN s.286 -288 – Przypisywanie człowieczeństwa swoim i obcym. do tematu XIII Stephen, C., Stephen,W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP. (s.132 -134). Prezentacja: 16. Stadia etnocentryzmu 17. Trening komunikacji międzykulturowej Bibliografia dodatkowa: 16. Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych s. 568 -574 17. Stephan, W., Stephan, C. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP (s.139 -147). Zajęcia XV Zjawisko nierozwiązywalnego konfliktu - delegitymizacja Bibliografia obowiązkowa: Bar-Tal, D.(1999). Przekonania społeczne w czasie nierozwiązywalnych konfliktów. Studia Psychologiczne t. 37 z.2 Prezentacja 18.Strategie rozwiązywania konfliktu Bibliografia dodatkowa: 18. Stephan, W., Stephan, C. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP (s. 159 – 175). Zajęcia XVI Kolokwium sprawdzające |
Efekty uczenia się: |
Student rozróżnia procesy grupowe od interpersonalnych, rozumie specyfikę zjawisk grupowych, wie jak procesy grupowe modyfikują różne formy pracy grupowej, umie wykorzystać zjawiska grupowe do optymalizacji procesu grupowego, umie wykorzystać aktywa i ograniczyć pasywa grupy . |
Metody i kryteria oceniania: |
obecność na zajęciach (maksimum 2 nieobecności) przygotowanie 1 prezentacji do wybranego tematu w oparciu o literaturę dodatkową, przygotowanie pytań do wybranych tekstów z literatury obowiązkowej, test końcowy (zaliczenie od 55% poprawnych odpowiedzi) |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT SEM
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Seminarium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Kobylińska | |
Prowadzący grup: | Anna Szuster-Kowalewicz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Seminarium - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.