Dokumentacja Rafinacji

Zajęcia konwersatorium dotyczą zagadnień z obszaru dokumentowania projektów badawczych i zarządzania danymi badawczymi z obszaru rafinacji informacji.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi zarządzania danymi badawczymi. W szczególności zajęcia są ukierunkowane na obszar zarządzania danymi, które powstają w badaniach dotyczących rafinacji informacji.

W trakcie zajęć omawiane są różnorodne rodzaje danych badawczych,

powstające w trakcie badań, takie jak: dane surowe, otrzymane bezpośrednio z narzędzi badawczych, dane poddane obróbce, notatki, kwestionariusze, próbki danych, artefakty, algorytmy, modele matematyczne, protokoły, opisy metodologiczne, oprogramowanie i ich kody źródłowe wraz z dokumentacją, zbiory zebrane w bazach danych itp. Przedmiot obejmuje także omówienie wymagań indywidualnej obsługi danych badawczych w zakresie ich przechowywania, bezpieczeństwa, praw dostępu, kosztów przechowywania i archiwizacji, jakości danych, formatu, wielkości itp. W ramach zajęć konwersatoryjnych omawiane są także wymogi prawne, w szczególności przepisy o ochronie danych osobowych

w tym ochrony danych wrażliwych, poufnych, tajnych, dokumentowania zgód udzielonych przez osoby badane w zakresie przetwarzania danych w celach badawczych itp. W zakres zajęć wchodzą także procedury anonimizowania danych, tam, gdzie jest to konieczne oraz usuwanie np. danych osobowych po badaniu. Osobny obszar omawiany na konwersatorium stanowią zagadnienia dotyczące praw autorskich, w tym licencje.

Na zakończenie poruszana jest kwestia długotrwałego przechowywania, a także ich udostępniania do ponownego użycia przez innych badaczy (zasady FAIR Data - Findable, Accessible, Interoperable, Reusable).

Przedmiot zajęć obejmuje także omówienie programów i systemów wspomagających zarządzanie danymi badawczymi takich jak: DMPtool, DMPonline, Mediawiki, DokuWiki, Sphinx, Git i związane z nim GitLab, GitHub, BitBucket.

• Bogajczyk M., Książczak-Gronowska A., Dane badawcze, Oddział Usług Informacyjnych i Szkoleń Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie; Uniwersytet Warszawski, 2020 r., https://www.buw.uw.edu.pl//wp-content/uploads/2020/11/DANE-BADAWCZE-1.pdf.

• Nowocień T., Rogowska E., Data management plan (DMP) inthe academic library. New tasks and tools, DOI: 10.34738/MLF.0009,

http://mlf.wum.edu.pl/01-11-2018/0009.

• Plan zarządzania danymi – ogólne informacje o pojęciach oraz przykładowy plan – Biuro Obsługi Badań UW [na:] http://bob.uw.edu.pl/plan-zarzadzania-danymi-ogolne-informacje-o-pojeciach-oraz-przykladowy-plan/,

udostępniono 8 lutego 2021 r.

• Plan zarządzania danymi badawczymi - Biblioteka Uniwersytecka w Kielcach [na:] https://buk.ujk.edu.pl/plan-zarzadzania-danymi.html, udostępniono 8 lutego 2021 r.

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Tekst mający znaczenie dla EOG), [w:] OJ L, t. 119, 2016.

• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych [na:] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001000, udostępniono 15 lutego 2021 r.

• Wilkinson M.D., Dumontier M., Aalbersberg Ij.J., i in., The FAIR Guiding Principles for scientific data management and stewardship, „Scientific Data” t. 3 nr 1 (2016), DOI: 10.1038/sdata.2016.18.

Po ukończeniu przedmiotu student:

Wiedza

• posiada wiedzę w zakresie tworzenia planu zarządzania danymi DMP

(z ang. Data Management Plan);

• posiada wiedzę w zakresie systemów do zarządzania danymi np. DMPtool, DMPonline;

• posiada wiedzę z obszaru programów wspomagających zarządzanie kodami źródłowymi i danymi badawczymi;

• posiada wiedzę z obszaru rozwiązań IT wspomagających dokumentowanie projektów badawczych;

• posiada wiedzę z zakresu przestrzegania licencji i praw autorskich w zakresie danych badawczych i oprogramowania;

• posiada wiedzę w zakresie ochrony danych badawczych ze szczególnym uwzględnieniem danych osobowych.

Umiejętności

• Potrafi skonstruować plan zarządzania danymi DMP;

• potrafi w podstawowym zakresie korzystać z oprogramowania do wersjonowania typu GIT;

• potrafi w podstawowym zakresie korzystać z narzędzi do tworzenia dokumentacji projektowej typu Mediawiki, DokuWiki, Sphinx.

Inne kompetencje

Absolwent posiada kompetencje i praktyczne umiejętności z zakresu zarządzania danymi badawczymi w projektach badawczych.

Zaliczenie na ocenę.

Ocena końcowa stanowi średnią ważoną:

60% - zadania zlecone przez prowadzącego,

30% - aktywność na zajęciach,

10% - obecność.