Bogowie, zięby i uczeni – powstanie człowieka. Krytyczna analiza teorii i tekstów

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	2800-C4-BOG
Kod Erasmus / ISCED:	08.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Bogowie, zięby i uczeni – powstanie człowieka. Krytyczna analiza teorii i tekstów
Jednostka:	Wydział Archeologii
Grupy:	Konwersatoria dla studiów II stopnia
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	uzupełniające
Założenia (opisowo):	Rozszerzony kurs z ewolucji człowieka. Prześledzona zostanie historia kształtowania się teorii ewolucji oraz współczesnego stanu wiedzy dotyczącego oddzielenia się linii ewolucyjnej Homo sapiens. Omówione zostaną poszczególne gatunki homininów oraz najnowsze odkrycia z zakresu paleoantropologii oraz archeologii paleolitu. Poruszony zostanie problem alternatywnych koncepcji powstania człowieka, m.in. koncepcji młodej i starej Ziemi czy Inteligent Design. Na zajęciach zaprezentowane zostaną debaty wokół teorii ewolucji, które staną się okazją do przedyskutowania i przeanalizowania zasad prowadzenia debaty naukowej. Stanie sie to punktem wyjścia do dyskusji nad przedstawianiem dawnych społeczności w popkulturze, tj. filmach, książkach, grach komputerowych i komiksach. W trakcie trwania zajęć studenci będą mogli zapoznać się i poddać krytyce różnorodne teksty dotyczące koncepcji powstania człowieka. Nie tylko naukowe, ale i popularnonaukowe oraz tzw. pseudonaukowe. Zastanowimy się nad strukturą dwóch pierwszych oraz popularnością tych ostatnich. Omówione zostaną cechy dobrego tj. wiarygodnego tekstu naukowego oraz kwestia dostępności nauki.
Tryb prowadzenia:	mieszany: w sali i zdalnie
Skrócony opis:	Zajęcia poszerzają wiedzę studenta na temat ewolucji człowieka, archeologii paleolitu, doskonalą jego warsztat badawczy w zakresie krytycznego czytania tekstów oraz uczestniczenia w debatach.
Pełny opis:	Zajęcia będą składały się z wykładów oraz części praktycznej. Duży nacisk położony zostanie na dyskusje wybranych zagadnień z zakresu ewolucji człowieka oraz grupowe jak i indywidualne ćwiczenia z krytycznego czytania tekstów oraz analizowania utworów popkultury 1. Wstęp do teorii ewolucji. Różnice morfologiczne między człowiekiem a innymi naczelnymi Kształtowanie się współczesnej teorii ewolucji. Jak tłumaczono powstanie człowieka od starożytności do czasów Darwina? Czym różni się budowa szkieletu małpy i człowieka? Jakie problemy wiążą się z badaniem wczesnych form homininów? Jakie są najważniejsze mechanizmy działania ewolucji? 2.„Genealogia” człowieka- od Ardipiteka do Homo sapiens Jak doszło do oddzielenia się linii Homo sapiens? Jakie gatunki homininów są wyróżniane, czy mogli to być nasi przodkowie? Kiedy pojawiły się pierwsze narzędzia, jak wyglądały? Czy jest tylko jeden gatunek Homo? Jakie odkrycia przyniosły nam ostatnie lata? 3. Krytyczne czytanie tekstów. Teksty naukowe a popularnonaukowe dotyczące ewolucji człowieka, “otwarta nauka”. 4. Paleoantropologia, małpy i człowiek- kilka słów o wydzielaniu nowych gatunków homininów. Jakie są założenia teorii ewolucji? Jakie są dowody potwierdzające ewolucje? 5. Krytyczne spojrzenie na rekonstrukcje wyglądu, życia i zachowania dawnych ludzi. Jak wiarygodne są dostępne metody rekonstrukcji twarzy? W jaki sposób rekonstruowany jest wygląd wczesnych homininów? Jak archeologia wpłynęła na ukształtowanie wizerunku neandertalczyka? 6. Krytyczna analiza wybranych tekstów Jakimi narzędziami można posłużyć się w celu oceny tekstu naukowego? Jakie cechy charakteryzują wiarygodny artykuł? 7. Krytyczne głosy wobec teorii ewolucji- koncepcje młodej oraz starej Ziemi, Inteligent Design, teistyczny ewolucjonizm Jakimi argumentami posługują się zwolennicy młodej oraz starej Ziemi? Jakie problemy dostrzegają w teorii ewolucji? 8. Debaty „ewolucjoniści vs. kreacjoniści”- krytyczne spojrzenie W jaki sposób budowana jest narracja obydwu stron konfliktu? Jakich technik używają? Jakie są cechy dobrej debaty? 9. Powstanie człowieka oraz jego najdawniejsze dzieje w popkulturze. Jak epoka paleolitu przedstawiana jest w popkulturze: literaturze pięknej, filmach, serialach, grach, komiksach czy animacjach? Czy w ostatnich latach nastąpiła zmiana? Skąd wzięła się moda na dinozaury? Czy naukowe przedstawienie historii człowieka jest nudne?
Literatura:	Praca na zajęciach opierać się będzie na krótkich artykułach naukowych oraz popularnonaukowych. Będą one sukcesywnie przesyłane w trakcie trwania semestru. Literatura dodatkowa dla zainteresowanych: M. Ryszkiewicz, 2014, Okruchy ewolucji. Tajemnice historii naturalnej, Warszawa. S.J. Gould, 2002, The structure of evolutionary theory, Harvard University Press. E. R. Lai, 2011, Critical Thinking: A Literature Review. Research Report, Pearson. L. Spencer et al., 2004, Quality in qualitative evaluation: a framework for assessing research evidence. London Cabinet Office, London. R. Lewin, 2002, Wprowadzenie do ewolucji człowieka, Warszawa. F.de Waal, 2016, Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, Copernicus Center Press. R.Dunbar, 2014, Nowa historia ewolucji człowieka, Copernicus Center Press. J. Moreland, J. Reynolds, 2008, Stworzenie a ewolucja. Trzy ujęcia z perspektywy chrześcijańskiej, Katowice. A. Phy-Osen, 2010, Evolution, Creationism, and Intelligent Design. Historical Guides to Controversial Issues in America, Santa Barbara, California.
Efekty uczenia się:	1) Wiedza K_W02 - Zna podstawowe terminy dotyczące ewolucji w języku polskim i angielskim K_W08 - Wie, czym charakteryzowały się poszczególne gatunki człowieka oraz kiedy i gdzie występowały K_W04 - Zna różne teorie dotyczące powstania człowieka, potrafi wymienić ajważniejsze argumenty, którymi posługują się ich zwolennicy K_W12 - Zna mechanizmy ewolucji 2) Umiejętności K_U01 - Potrafi wyszukiwać i analizować krytycznie literaturę dotyczącą ewolucji w języku polskim i angielskim K_U05 - Potrafi samodzielnie formułować wnioski, argumentować i tworzyć syntetyczne podsumowania z uwzględnieniem różnych teorii powstania człowieka K_U016 - Potrafi samodzielnie analizować i interpretować odkrycia związane z filogenezą człowieka z uwzględnieniem ich kontekstu 3) Postawy K_K03 - Rozumie potrzebę dyskusji nad teorią ewolucji i innymi funkcjonującymi w społeczeństwie koncepcjami stworzenia świata K_K01 - Rozumie potrzebę znajomości podstaw terminologicznych, a także tła historycznego K_K13 - Student przejawia chęć do samodzielnej pracy nad tekstami K_K01 - Rozumie problem pseudonaukowych publikacji na listach bestsellerów
Metody i kryteria oceniania:	Dopuszczona jest trzykrotna nieusprawiedliwiona nieobecność na zajęciach. Zajęcia zaliczane są na podstawie: przesłanych zadań domowych (planowane jest przynajmniej jedno), przygotowania i wygłoszenia na zajęciach jednej kilkuminutowej prezentacji dotyczącej wybranego przedstawienia ewolucji/paleolitu w popkulturze oraz złożenia na koniec semestru krótkiej (2-3 strony) pracy pisemnej na wybrany temat związany z tematem zajęć. Aktywność na zajęciach wpływa pozytywnie na ocenę końcową.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.