Czy można zobaczyć dźwięki mowy?

obowiązkowe

Student powinien zaliczyć wykład i ćwiczenia z gramatyki opisowej języka polskiego.

w sali

Zajęcia stanowią kurs wprowadzający do fonetyki akustycznej. Zaplanowane analizy akustyczne będą prowadzone z wykorzystaniem program PRAAT (www.praat,org.) i będą obejmowały podstawowe techniki badań akustycznych mowy.

Zajęcia stanowią kurs wprowadzający do akustycznej analizy mowy i obejmują 7 tematów. Każdy nowy temat będzie poprzedzony wstępem teoretycznym, następnie uczestnicy otrzymają ćwiczenia do samodzielnego wykonania na podstawie udostępnionych próbek mowy a także samodzielnie wykonanych nagrań.

● Tematyka spotkań

● 1/2. Metodologia badań fonetycznych (rejestracja dźwięku; odsłuch nagrań, transkrypcja; metoda akustyczna; kamera wideo; palatografia; elektropalatografia; badania aerodynamiczne; elektroartykulografia). Wstęp do obsługi programu PRAAT (nagrania, tworzenie spektrogramu i oscylogramu, segmentacja nagrań, komputerowy kod transkrypcji fonetycznej SAMPA).

● 3/4. Akustyczna teoria powstawania sygnału mowy (source/filter theory); związek między artykulacją i cechami akustycznymi dźwięków mowy; częstotliwość podstawowa F0, harmoniczne, formanty.

● 5/6/7. Właściwości akustyczne samogłosek (artykulacja samogłosek ustnych i ich cechy akustyczne: tworzenie widm FFT i LPC, częstotliwości formantowe, czworobok artykulacyjny (formant plot), iloczas; samogłoski w izolacji i w mowie ciągłej; wariantywność samogłosek (target undershoot) związana z wpływem kontekstu, akcentu, tempa mowy; wpływ mówcy na cechy samogłosek; normalizacja; teoria targetu (target model) i teoria dynamiczna (dynamic model).

● 8/9. Realizacja cech suprasegmentalnych mowy w płaszczyźnie akustycznej i ich opis; akcent, intonacja.

● 10/11. Spółgłoski zwarte.VOT

● 12/13. Spółgłoski półotwarte

● 14/15. Spółgłoski szczelinowe.

iteratura obowiązkowa:

1. Dukiewicz L., Fonetyka [w] Fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Gramatyka współczesnego języka polskiego, Kraków 1995;

2. Jassem W., Podstawy fonetyki akustycznej, PWN, Warszawa 1973.

3. Ladefoged P., Phonetic data analysis, Singapore 2011;

4. Ladefoged P., Johnson K., A Course in Phonetics, International Edition 2011;

5. Lawrence J. Raphael, Gloria J. Borden, Katherine S. Harris, Speech Science Primer: Physiology, Acoustics, and Perception of Speech, 5th Edition, Lippincott Williams & Wilkins, Baltimor 2007;

6. Machač P., Skarnitzl R., Principles of phonetic segmentation, Epocha, Praha 2009.

7. Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 1980;

8. Huckvale M., Acoustics of Speech&Hearing, http://www.phon.ucl.ac.uk/courses/spsci/b214/week.htm

Student, który zaliczył ćwiczenia potrafi:

a)objaśniać działanie i obsługiwać programy komputerowe do akustycznej analizy dźwięku,

b) nazywać i analizować wybrane cechy sygnału mowy w normie.

Konwersatorium zaliczane na podstawie łącznej liczby punktów za wykonane zadania domowe.