Literatura Słowenii I

obowiązkowe

Zadostna jezikovna usposobljenost študentov za razumevanje govorjene standardne slovenščine (vsaj na stopnji B2).

Znajomość języka słoweńskiego co najmniej na poziomie B2.

w sali

Przedmiot prezentuje rozwój literatury słoweńskiej od oświecenia do pierwszej fazy modernizmu. Teksty przedoświeceniowe zostaną omówione na zakończeniu kursu i potraktowane jako teksty kulturowe, nie literackie. Szczególną uwagę poświęcimy strukturom długoterminowym, które od przełomu oświeceniowego za pośrednictwem tekstów literackich formowały kulturę słoweńską, w tym kształtowaniu kanonu oraz oddziaływaniu struktur paramitycznych i paradygmatu romantycznego.

Pri predmetu Slovenska književnost I bomo spremljali razvoj slovenske literature od razsvetljenstva do moderne (pomembnejša predrazsvetljenska besedila, vključno s protestantskimi, bodo obravnavana z vidika kasnejšega literarnega razvoja).

Ramowa lista tematów:

1) Oświecenie. Drogi dotarcia idei oświeceniowych do Słowenii i kształtowanie się struktur długoterminowych, trójpodział słoweńskiego Oświecenia, oświeceniowe programy literackie i społeczne, stosunek savants do tradycji protestanckiej, początki kultury popularnej, protonacjonalistyczne idee w literaturze Oświecenia.

2) Romantyzm. Dziedzictwo oświeceniowe w literaturze romantyzmu, europejskie źródła słoweńskiego romantyzmu – koncepcja Literatury Światowej, spory ideologiczne i światopoglądowe i ich znaczenie dla rozwoju kultury słoweńskiej. France Prešeren i paradygmat romantyczny.

3) Protorealizm in realizm, tożsamość narodowa w literaturze i przez literaturę, znaczenie programów literackich dla tych procesów, odzwierciedlenie nowoczesnego podziału politycznego w tekstach literackich i ich znaczenie dla kultury słoweńskiej, autorki okresu realizmu i ich miejsce w kanonie literackim.

Opis

Vaje vsebinsko dopolnjujejo in poglabljajo znanje pridobljeno med predavanji. Poudarek je na individualni analizi izbranih besedil in njihovi samostojni interpetaciji.

Okvirni seznam tem:

1) Razsvetljensko prebujenje: najpomembnejši predstavniki, pomen bukovnikov, odnos razsvetljenskih piscev do protestantske tradicije, začetki popularne literature, protonacionalistične ideje v razsvetljenski književnosti.

2) Klasično obdobje (najpomembnejši predstavniki, izvor slovenske romantike in njeno preoblikovanje na slovenskih tleh, najpomembnejši motivi in ideološki spori, ki zaznamujejo slovenski literarni razvoj tudi kasneje (npr. janzenizem), koncept svetovne literature in slovenska družba v drugi polovici XIX. stoletja.

3) Protorealizem in realizem (najpomembnejši predstavniki, literarno in jezikovno načrtovanje - pomen literarnih programov, oblikovanje literarnega kanona, odsevi moderne politične delitve družbe v slovenski literaturi - vloga meščanstva).

Ogólna bibliografia dotycząca zakresu przedmiotu.

Syntezy historycznoliterackie:

M. Jakóbiec, Literatury narodów Jugosławii, v: Dzieje literatur europejskich, uredil. W. Floryan, knj. 3, 2. del, Warszawa 1991.

M. Kmecl, Tisoč let slovenske literature, Ljubljana 2004.

J. Pogačnik, F. Zadravec, Zgodovina slovenskega slovstva, t. I–VIII, Maribor 1968–1972.

J. Pogačnik, S. Borovnik, D. Dolinar et al., Slovenska književnost III, Ljubljana 2001.

Zgodovina slovenskega slovstva, uredil L. Legiša, knj. I–IV, Ljubljana 1956–1963.

Antologie i wybory tekstów:

Cvetnik slovenskega umetnega pesništva do srede XIX. stoletja, knj. I–II, uredil A. Gspan, Ljubljana 1978–1979.

Iz roda v rod duh išče pot. Izbor slovenske umetne pesmi od začetkov do naših dni, uredil J. Menart, Ljubljana 1969.

Živi Orfej. Velika antologija slovenske poezije, uredili J. Kastelic, D. Šega, C. Vipotnik, Ljubljana 1970.

Sončnice poldneva. Antologija slovenske poezije, uredil D. Bajt, Ljubljana 1993.

Teksty literackie:

A. T. Linhart, Županova Micka, Ta veseli dan, ali Matiček se ženi

V. Vodnik, Pesmi za pokušino (izbrane pesmi)

P. Knobl, Štiri pare kratkočasnih pesmi (izbrane pesmi)

F. Dev (izbrane pesmi)

F. Prešeren, Poezije

L. Pesjak, Beatin dnevnik

S. Jenko (izbrane pesmi)

J. Trdina, Bajke in povesti o Gorjancih, Moje življenje

F. Levstik, Popotovanje iz Litije do Čateža, Martin Krpan z Vrha

J. Jurčič, Jurij Kozak, slovenski janičar, Deseti brat

S. Jenko, Tilka, Jeprški učitelj

J. Kersnik, Ciklamen, Jara gospoda

I. Tavčar, Visoška kronika

A. Aškerc, izbrane pesmi in potopisi

Student/ka po ukończeniu przedmiotu potrafi/zna:

procesy historycznoliterackie i ich historyczno-społeczne uwarunkowania w Słowenii

związki między kształtowaniem się i aktualnym stanem kultury słoweńskiej a kulturowym i instytucjonalnym kontekstem europejskim

przeprowadzić samodzielną analizę i interpretację wybranego zjawiska w kulturze słoweńskiej

posługiwać się terminami literackimi w opisie dzieła

opisać rolę kanonu dla definiowania tożsamości narodowej

objaśnić powiązania między praktyką literacką a innymi sferami komunikacji społecznej.

Absolvent/ka razume/pozna/:

- povezavo med umetnostjo, literaturo, jezikom ter politiko in zna posamezne kulturne elemente umestiti v zgodovinski kontekst,

- elemente, ki oblikujejo simbolno obzorje v slovenski kulturi,

- literarnozgodovinske procese in njihovo družbeno-zgodovinsko pogojenost,

- pozna proces oblikovanja slovenske kulture in zna povezati njeno sodobno podobo z evropskim kulturnim in institucionalnim kontekstom,

- samostojno analizirati in interpretirati izbrane elemente slovenske kulture.

Absolvent/ka obvlada sporočanjske vzorce, ki so značilni za slovensko kulturo.

Przewidywany jest pisemny test semestralny (samodzielna analiza literacka) oraz egzamin ustny z całości materiału na końcu roku akademickiego. Egzamin ustny na podstawie treści przekazanej na wykładach, znajomości tekstów literackich oraz tekstów, prezentacji i kart pracy zamieszczonych na platformie Kampus.

Możliwe dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.

Ustni izpit na osnovi gradiva s predavanj in poznavanja literarnih del.

Predstavitev rezultatov samostojne literarne analize.

Pisni izpit: analiza dveh zvrstno različnih literarnih del - po dogovoru .

Dovoljeni sta dve neopravičeni odsotnosti.

Nie dotyczy.