Descriptive grammar of the Slovak language (2)

Ćwiczenia, obejmujący krótki zarys historii języka, opis zróżnicowania społecznego i regionalnego języka słowackiego, wiadomości z zakresu gramatyki opisowej języka słowackiego (fonetyka, fonologia, morfologia, leksykografia, słowotwórstwo, składnia) oraz ewolucję metodologii badań językoznawczych na Słowacji; prezentację głównych opracowań z zakresu gramatyki opisowej i normatywnej języka oraz leksykografii; podstawy lingwistyki korpusowej.

Celem zajęć jest usystematyzowanie wiadomości z zakresu gramatyki opisowej współczesnego języka słowackiego, zdobytych przez studentów w toku lektoratu tego języka, a także innych zajęć językoznawczych, poprzez skonfrontowanie ich z najnowszymi osiągnięciami językoznawstwa teoretycznego (także polskiego). Przedstawiona zostanie również ewolucja metodologii badań językoznawczych na Słowacji, w tym zaprezentowane będą główne opracowania z zakresu gramatyki opisowej (szczególnie morfologii i składni) i normatywnej języka oraz leksykografii. Zagadnienia są prezentowane przy pomocy różnych ujęć językoznawczych, włącznie z metodologią używaną w lingwistyce korpusowej.

Zajęcia. pt.: Gramatyka opisowa języka słowackiego II, są częścią dwuletnich zajęć poświęconych gramatyce opisowej języka kierunkowego. Zagadnienia poruszane w ciągu drugiego roku to zajęcia z zakresu:

leksykografii, morfologii, składni, wykorzystania słowackiego korpusu narodowego do badań językoznawczych i translatologicznych.

Čermák, F. Korpus a korpusová lingvistika. Praha : Nakl. Karolinum, Univerzita Karlova, 2017.

Dolník, J. - Bajzíková, E. Textová lingvistika. Bratislava : STIMUL, 1998.

Findra, J. Expresívne syntaktické konštrukcie. Banská Bystrica : Univerzita Mateja Bela, Fakulta humanitných vied, 2004.

Ivanová, M. Syntax slovenského jazyka. 2., upravené a doplnené vydanie. Prešov : Prešovská univerzita v Prešove, 2020.

Ivanová, M. - Sokolová, M. - Kyseľová, M. - Perovská, V. Valenčný slovník slovenských slovies na korpusovom základe. Dostupné na: https://www.ff.unipo.sk/sloval/Slovnik/slovnik.html.

Kačala, Ján. Sloveso a sémantická štruktúra vety. Bratislava : VEDA, vyd. Slovenskej akadémie vied, 1989.

Mistrík, J. Slovosled a vetosled v slovenčine. Bratislava : Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, 1966.

Moško, G. Príručka vetného rozboru. Prešov : Náuka, 2006.

Nižníková, J. Vetné modely v slovenčine. Prešov : Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove, 2001.

Ološtiak, M. - Ološtiaková-Gianitsová, L. Deklinácia prevzatých substantív v slovenčine. Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove, 2007.

Ondrus, Pavel. Číslovky v súčasnej spisovnej slovenčine. Bratislava : Univerzita Komenského, 1969.

Oravec, J. - Bajzíková, E. Súčasný slovenský spisovný jazyk: Syntax. Bratislava : SPN, 1986.

Oravec, J. - Bajzíková, E. - Furdík, J. Súčasný slovenský spisovný jazyk: Morfológia. 2. vydanie. Bratislava : SPN, 1988.

Ružička, J. a kol. Morfológia slovenského jazyka. Bratislava : SAV, 1966.

Slovenský národný korpus. Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra. Dostupné na: https://korpus.sk/

Sokolová, M. Kapitolky zo slovenskej morfológie. Prešov : SLOVACONTACT, 1995.

Sokolová, M. Nový deklinačný systém slovenských substantív. Prešov : Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove, 2007.

Sokolová, M. - Moško, G. - Šimon, F. - Benko, V. Morfematický slovník slovenčiny. Prešov : Náuka, 1999.

Šimková, M. Korpusová lingvistika na Slovensku. In: Jazykovedný časopis, 59, 2008, 1 - 2, s. 11 - 24.

Šimková, M. (eds.) Tradícia a perspektívy gramatického výskumu na Slovensku. Bratislava : VEDA, vyd. Slovenskej akadémie vied, 2003.

Šimková, M. (eds.) Aktuálne otázky súčasnej syntaxe. Bratislava : VEDA, vyd. Slovenskej akadémie vied, 2005.

Turočeková, M. Zmena intenčnej hodnoty prefixáciou. Martin : Matica slovenská, 2012.

Wiedza: student/ka

a) zna i rozumie funkcjonowanie systemu językowego języka słowackiego oraz zależności między językiem a kulturą na obszarze tego języka.

b) rozumie współczesną sytuację językową na Słowacji w kontekście historii tego języka.

c) posiada wiedzę z zakresu zróżnicowania społecznego i regionalnego języka słowackiego.

d) potrafi posługiwać się terminologią z zakresu gramatyki współczesnego języka słowackiego.

e) umie wybierać, w zależności od wytyczonego celu, odpowiednie opracowania gramatyczne i leksykograficzne.

f) orientuje się w ewolucji metodologii badań językoznawczych.

g) ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.

Umiejętności: student/ka potrafi

a) komunikować się z zachowaniem zasad etykiety językowej i specyfiki zachowań komunikacyjnych w języku słowackim.

b) dokonać analizy tekstu słowackiego: wyodrębnienie środków gramatycznych, ocena leksemów z punktu widzenia formalnego, pragmatycznego i stylistycznego, wskazanie tendencji i procesów językowych zachodzących we współczesnym języku słowackim; praktyczna znajomość omawianych konstrukcji gramatycznych.

c) interpretować zjawiska współczesnego życia społecznego i politycznego w wybranym kraju słowiańskim w kontekście sytuacji w regionie, przy wykorzystaniu współczesnych teorii i badań lingwistycznych.

Zaliczenie:

Zaliczenie ćwiczeń wymaga obecności na zajęciach (możliwe dwie nieobecności w semestrze), aktywność podczas zajęć, zaliczenia testów śródsemestralnych, uzyskania pozytywnej oceny z pisemnego testu końcowego.