Słowo i wypowiedź

obowiązkowe

Ukończenie studiów I stopnia na kierunku Filologia polska specjalność logopedia lub studiów I stopnia na kierunku Zdrowie publiczne specjalność audiofonologia.

w sali

Celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi budowy wypowiedzi oraz jednostek leksykalnych, a także usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na ten temat. Poruszone zostaną zagadnienia istotne zwłaszcza z punktu widzenia pracy zawodowej przyszłego logopedy. Podczas ćwiczeń studenci będą samodzielnie analizowali wypowiedź, dzielili ją na mniejsze segmenty, w tym jednostki leksykalne oraz morfemy, a także określali prymarne i sekundarne funkcje tych elementów.

Przedmiot składa się z konwersatorium i ćwiczeń, odbywa się w całości w pierwszym semestrze.

Celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi budowy wypowiedzi oraz jednostek leksykalnych, a także usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na ten temat. Szczególny nacisk zostanie położony na takie zagadnienia, jak intonacja wypowiedzi w języku polskim, struktura tematyczno-rematyczna wypowiedzi, właściwości konotacyjne jednostek leksykalnych, oddziaływania składniowe, dyskusyjne zagadnienia dotyczące kategorii gramatycznych polszczyzny, analiza i synteza morfologiczna leksemów, słowotwórstwo jako sposób poszerzania słownictwa, granice morfologiczne wewnątrz wyrazów.

Zagadnienia, które będą przedmiotem dyskusji podczas konwersatorium, stanowią podstawę konieczną do zrozumienia problematyki poruszanej na ćwiczeniach. Podczas ćwiczeń studenci będą samodzielnie analizowali wypowiedź, dzielili ją na mniejsze segmenty, w tym jednostki leksykalne oraz morfemy, a także określali prymarne i sekundarne funkcje tych elementów.

Bartmiński J., Nowosad-Bakalarczyk M., 2010, Prozodia, fonetyka, fonologia, Lublin.

Bednarek A., Grochowski M., 1993, Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń (rozdział poświęcony strukturze tematyczno-rematycznej wypowiedzi).

Bogusławski A., 1959, O zasadach analizy morfologicznej, „Biuletyn PTJ", nr 18, s. 87-95.

Bogusławski A., 2010, Dwa studia z teorii fleksji, Warszawa (wybrane rozdziały).

Dukiewicz L., 1978, Intonacja wypowiedzi polskich, Wrocław.

GWJP 1998: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego, H. Wróbla, Warszawa.

K. Kowalik, 1997, Struktura morfonologiczna współczesnej polszczyzny, Kraków.

Słowo i wypowiedź I. Ćwiczenia do nauki o języku polskim, 2010, pod red. P. Sobotki i Z. Zaron, Warszawa.

Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków.

Zaron Z., 2009, Problemy składni funkcjonalnej, Warszawa (rozdziały poświęcone strukturze wypowiedzi, oddziaływaniom składniowym, konotacji oraz różnicom między strukturami prostymi i złożonymi).

W wyniku zajęć student:

WIEDZA

- wie, jak zbudowana jest wypowiedź oraz w jaki sposób poszczególne elementy języka współgrają w jej powstawaniu,

- rozumie, że język jest strukturą hierarchiczną, zna poszczególne podsystemy języka oraz zależności między nimi,

- wie, jakie funkcje pełnią poszczególne składniki wypowiedzi,

- zna budowę morfologiczną jednostek leksykalnych oraz funkcje morfemów, które wchodzą w jej skład,

- zna i rozumie związek między poszczególnymi kategoriami fleksyjnymi i funkcjami (semantycznymi i pragmatycznymi), które pełnią one w wypowiedzi;

UMIEJĘTNOŚCI

- umie dostrzec i omówić problemy związane z budową morfologiczną wyrazów i ich funkcją składniową,

- objaśnia mechanizmy semantyczne, formalne i pragmatyczne decydujące o kształcie i treści wypowiedzi,

- wskazuje, które elementy w kształtowaniu wypowiedzi mogą sprawiać trudność użytkownikom języka; wyjaśnia, dlaczego tak się dzieje,

- stosuje wiedzę zdobytą podczas zajęć, pracując jako logopeda;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- jest świadom zależności między skutecznością działań logopedy a wiedzą o języku zdobytą podczas zajęć,

- rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego,

- samodzielnie podejmuje i inicjuje proste działania badawcze dotyczące problemów z pogranicza logopedii i językoznawstwa.

Egzamin, do którego student może przystąpić po zaliczeniu ćwiczeń i konwersatorium, przeprowadzony w formie pisemnej – elementy testu wyboru, zadania do rozwiązania, analiza przykładów językowych.