Paryż i Bruksela w Warszawie. Nad przekładami z literatury frankofońskiej w Polsce. Translatorium (j. francuski B2+)

ogólnouniwersyteckie
translatoria

Wymagania formalne:

1. Złożenie egzaminów i zaliczeń przewidzianych w programie nauczania studiów I i II stopnia na kierunku filologia polska.

Założenia wstępne:

1. Wiedza o historii przekładów literatury polskiej XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem tłumaczeń literatury francuskiej i francuskojęzycznej.

2. Znajomość języka francuskiego jako drugiego języka wykładowego na poziomie B2 (w szczególności ważna jest znajomość bierna, która umożliwia czytanie i analizę tekstu ze zrozumieniem).

3. Zainteresowanie twórczością translatorską, w szczególności potrzeba dokonywania własnych przekładów.

4. Potrzeba funkcjonalnego podejścia do języka obcego – język francuski jako narzędzie działania twórczego.

w sali

Zajęcia teoretyczno-warsztatowe poświęcone problematyce tłumaczenia artystycznego, krytyce przekładu oraz tworzeniu translacji utworów użytkowych i artystycznych z literatury francuskiej i belgijskiej języka francuskiego.

Przedmiot realizowany w formie translatorium w wymiarze 30 godzin jako substytut zajęć lektorskich z języka francuskiego OGUN oraz jako przedmiot „ścieżki belgistycznej” dyplomu Polsko-Belgijskie Studia Stosowane UW-ULB / Master en Langues et Cultures de l’Europe Centrale.

Zajęcia dotyczą tworzenia przekładów krótkich dzieł literackich z literatury francuskiej i belgijskiej języka francuskiego (littérature belge d’expression française) w postaci pojedynczych wierszy, krótkich opowiadań, fragmentów powieści, a także tekstów użytkowych (głównie publicystycznych). Przedmiotem działań translatorskich są utwory w języku oryginalnym, przyswajane na drodze tłumaczenia dokładnego i/lub wolnego. Studenci – pod kierunkiem prowadzącego – przygotowują samodzielne lub rewidują historyczne przekłady wybranych tekstów. Obok rozwijania umiejętności translatorskich na zajęciach omawiane są narzędzia współczesnej translatologii polskiej (tzw. poznańska szkoła traduktologiczna) i zagranicznej (funkcjonalizm szkoły lowańskiej i koncepcje Itamara Evena-Zohara), jak również dokonywana jest krytyka tłumaczenia polskojęzycznych przekładów kanonicznych dzieł literatury francuskiej.

Zajęcia wchodzą w skład „ścieżki belgistycznej” dyplomu polsko-belgijskiego „Master en Langues et Cultures de l’Europe Centrale” – jedynych w Polsce i Belgii wspólnych humanistycznych studiów magisterskich – rozwijanych we współpracy Wydziału Polonistyki UW z Faculté de Philosophie et Lettres de l’Université libre de Bruxelles. Są jednak otwarte dla wszystkich francuskojęzycznych studentów polonistyki warszawskiej oraz studentów pozawydziałowych z Uniwersytetu Warszawskiego, zainteresowanych praktyką przekładu literacko-użytkowego.

Rachunek godzinowy:

ćwiczenia = 30 godzin (1 grupa)

przygotowania do ćwiczeń = 1,5 godz. x tydz. = 45 godzin

przygotowania do zaliczenia końcowego = 30 godzin

RAZEM: 105 godzin.

Wybrane opracowania:

Henry Remak, Literatura porównawcza – jej definicja i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. Halina Janaszek-Ivanićkova, Warszawa 1997 / Henryk Markiewicz, Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] tegoż, Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, Warszawa 1976 / Kwiryna Ziemba, Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005.

Maria Krysztofiak, Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999 (wyd. II) [fragmenty] / Urszula Dąmbska-Prokop, Dokąd zmierza przekładoznawstwo: najnowsze tendencje. Kilka uwag, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22-25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński in., Kraków 2005.

Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Piotr Bukowski i Magda Heydel, Kraków 2009.

Edward Balcerzan, Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki, Poznań 2010.

Tomasz Bilczewski, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.

Terminologia tłumaczenia, red. Jean Delisle, Hannelore Lee-Jahnke i Monique C. Cormier, przeł. Teresa Tomaszkiewicz, Poznań 2006.

Przekład literacki. Teoria – Historia – Współczesność, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Danuta Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.

O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław 1955.

M. Maeterlinck, Poésies complètes, La Reanissance du Livre, éd. Joseph Hanse, Bruxelles 1965.

Ça rime, ça rame. Anthologie poétique, par Liliane Wouters, Bruxelles, Labor 1985.

R. Burniaux, R. Frickx, La Littérature belge d’expression française, Presses Universitaires de France, Paris 1973.

G. Rodenbach, Bruges-la-Morte, éd. Par Jean-Pierre Bertrand et Daniel Grojnowski, Paris, Flammarion 1998.

Student w trakcie zajęć poznaje podstawy współczesnej świadomości translatorskiej oraz zdobywa minimalne umiejętności translacyjne w zakresie przekładu modernistycznej literatury francuskiej Belgii. Rozwija sprawność czytania obcojęzycznego tekstu artystycznego (poezja, proza, esej), analizy i interpretacji oryginału oraz ekwiwalencji lingwistycznej w porównywaniu dwóch różnych etnicznych systemów językowych. Rozwija umiejętność głośnej lektury tekstu źródłowego, a także formułuje własne komentarze filologiczne i translatorskie w języku wyjściowym i języku docelowym.

Zaliczenie, do którego student dopuszczany jest na podstawie:

1. obecności,

2. aktywności na ćwiczeniach,

3. pracy końcowej.

Zaliczenie zajęć na ocenę na podstawie pracy pisemnej (tłumaczenie dzieła literackiego).

Nie.