Literatura dla dzieci i młodzieży
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3007-N1A3LM |
Kod Erasmus / ISCED: |
05.2
|
Nazwa przedmiotu: | Literatura dla dzieci i młodzieży |
Jednostka: | Instytut Polonistyki Stosowanej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Ćwiczenia będą poświęcone lekturze tekstów adresowanych do dzieci i młodzieży, zarówno utworów należących do kanonu, jak i najnowszych. Celem zajęć jest ukazanie literatury dla dzieci i młodzieży w szerokiej perspektywie – kulturoznawczej, psychologicznej i literaturoznawczej, z uwzględnieniem miejsca tekstów dla młodych czytelników w historii literatury, genologii tych tekstów i ich związków z kulturą popularną. |
Pełny opis: |
Ćwiczenia będą poświęcone lekturze tekstów adresowanych do dzieci i młodzieży, zarówno utworów należących do kanonu, jak i najnowszych. Celem zajęć jest ukazanie literatury dla dzieci i młodzieży w szerokiej perspektywie – kulturoznawczej, psychologicznej i literaturoznawczej, z uwzględnieniem miejsca tekstów dla młodych czytelników w historii literatury, genologii tych tekstów i ich związków z kulturą popularną. Jako kontekst interpretacyjny pojawi się historia pedagogiki, a także intermedialne uwarunkowania literatury dla dzieci i młodzieży – różne formy sztuki adresowanej do najmłodszych odbiorców, w tym zwłaszcza: książki dla dzieci, filmowe adaptacje literatury dziecięcej, zjawiska związane z transmedialnym funkcjonowaniem tekstów kultury dziecięcej. Poszczególne zajęcia będą poświęcone interpretacji tekstów dla dzieci i młodzieży w perspektywie studiów genderowych i kognitywnych, pojawią się także zagadnienia związane z pamięcią i historią; przyjrzymy się ponadto proponowanym przez literaturę dziecięcą obrazom relacji człowieka i zwierząt, a także problemom związanym z cielesnością, chorobą czy samotnością. Większość zajęć poświęcimy tekstom narracyjnym, w szczególności utrzymanym w konwencji baśni i różnych odmian fantastyki, ale zajmiemy się także poezją dla dzieci, jej specyficzną metaforyką i melicznością. Stałym punktem odniesienia będzie rola literatury dla dzieci i młodzieży w pracy nauczyciela języka polskiego i strategie wykorzystania tej literatury w celu rozwijania kompetencji, z uwzględnieniem jej wpływu na postawy i emocje uczniów. |
Literatura: |
1. Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Red. Barbara Tylicka i Grzegorz Leszczyński. Wrocław 2002. 2. Philippe Ariès : Historia dzieciństwa: dziecko i rodzina w czasach ancien régime'u. Przekł. Maryna Ochab. Warszawa 2010. 3. Ryszard Waksmund: Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej: tematy, gatunki, konteksty. Wrocław 2000. 4. Bogdan Trocha: Degradacja mitu w literaturze fantasy. Zielona Góra 2009. 5. J. R. R. Tolkien: Opowieści z Niebezpiecznego Królestwa. Przekł. Agnieszka Sylwanowicz [et al.]. Warszawa 2010. 6. Literatura i podkultura dzieci i młodzieży. Antologia opracowań. Red. Jerzy Cieślikowski i Ryszard Waksmund. Wrocław 1983. 7. Antologia poezji dziecięcej. Wybrał i oprac. Jerzy Cieślikowski. Wrocław 1991. 8. Grzegorz Leszczyński, Michał Zając: Książka i młody czytelnik: zbliżenia, oddalenia, dialogi. Studia i szkice. Warszawa 2013. 9. Bruno Bettelheim: Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Przekł. Danuta Danek. Warszawa 1996. 10. Grzegorz Leszczyński: Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i XX w. Warszawa 2006. 11. Katarzyna Slany: Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana. Kraków 2016. 12. Grażyna Lasoń-Kochańska: Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny. Słupsk 2012. Teksty literackie: 1. Hans Christian Andersen: wybór baśni 2. Jan Brzechwa: wybór wierszy dla dzieci 3. Lewis Carroll: Przygody Alicji w Krainie Czarów 4. Józef Czechowicz: wybór wierszy dla dzieci 5. Roald Dahl: Matylda 6. Neil Gaiman: Koralina 7. Jacob i Wilhelm Grimm: wybór baśni 8. Tove Jansson: Opowiadania z Doliny Muminków 9. Janusz Korczak: Król Maciuś Pierwszy 10. Księga tysiąca i jednej nocy: wybór 11. Astrid Lindgren: Pippi Pończoszanka 12. Kornel Makuszyński: wybrana powieść 13. Alan Alexander Milne: Kubuś Puchatek i Chatka Puchatka 14. Lucy Maud Montgomery: Ania z Zielonego Wzgórza 15. Charles Perrault: Bajki Babci Gąski 16. J. K. Rowling: Harry Potter i kamień filozoficzny 17. Antoine de Saint-Exupery: Mały Książę 18. J. R. R. Tolkien: Hobbit 19. Julian Tuwim: wybór wierszy dla dzieci 20. Jules Verne: W osiemdziesiąt dni dookoła świata |
Efekty uczenia się: |
wiedza: - student zna teksty należące do kanonu literatury dla dzieci i młodzieży, - student rozpoznaje najważniejsze konwencje i tematy tej literatury, - student jest świadomy kulturowych i historycznych uwarunkowań literatury dla dzieci i młodzieży, - student ma orientację w najnowszych zjawiskach w polskiej literaturze dla najmłodszych. umiejętności: - student trafnie interpretuje teksty dla dzieci i młodzieży, - student planuje wykorzystanie tekstów dla dzieci i młodzieży w dydaktyce szkolnej. kompetencje społeczne: - student jest świadomy wpływu adresowanych do dzieci i młodzieży tekstów kultury na ich emocje i postawy. |
Metody i kryteria oceniania: |
Każdy student przygotowuje i przedstawia krótką (piętnastominutową) prezentację wybranego polskiego utworu dla dzieci należącego do literatury najnowszej (po roku 2000). Frekwencja nie podlega ocenie, nie ma kontroli obecności. Wymagana jest natomiast znajomość utworów literackich z listy lektur obowiązkowych oraz systematyczne wykonywanie realizowanych na zajęciach zadań (udział w pracy w grupach, punktowanych dyskusjach i quizach, rozwiązywanie kart pracy, recenzowanie tekstów literatury dziecięcej). Egzamin ma formę pisemną i jest złożony z dwóch części o równej wadze: 1. test wyboru 2. interpretacja krótkiego tekstu literackiego |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.