Archeologia podwodna

uzupełniające

Zajęcia prezentują specyfikę archeologicznych badań podwodnych, z uwzględnieniem historii badań, najważniejszych odkryć i zmian metod badawczych. Omawiane są odkrycia z obszarów Polski, strefy Bałtyku i północnej Europy, Śródziemnomorza, Azji, Afryki i Ameryk. Uwzględniona zostanie także specyfika badań głębinowych (stanowiska położone na głębokości ponad 100 m).

w sali

Celem zajęć jest przedstawienie specyfiki, historii i najważniejszych odkryć w archeologii podwodnej.

Na zajęciach prezentowana jest specyfika archeologicznych badań podwodnych, z uwzględnieniem nietypowych metod, w ujęciu historycznym: omawiane są zmiany w metodyce badań i najważniejsze odkrycia archeologii podwodnej. Omawiane są stanowiska z obszarów Polski (w tym śródlądzia - m.in. średniowieczne przeprawy mostowe z Jeziora Lednickiego), strefy Bałtyku (m.in. wraki W-5, W-6, "General Carleton"), północnej Europy (m.in. wraki "Wasa", "Kronan"), Brytanii (m.in. wrak "Mary Rose"), Śródziemnomorza (m.in. wraki z Uluburun, Cape Gelidonya, Mahdia, Anikithera, Kyrenia, Yassi Ada I i II), Azji (m.in. wrak Nanhai 1), Afryki i Ameryk. Zwracana jest przy tym uwaga na różne aspekty techniczne, związane z metodami budowy łodzi i statków, architekturą portów, transportowanymi na statkach ładunkami, morskimi szlakami handlowymi etc. Uwzględniona została także specyfika badań głębinowych (stanowiska położone na głębokościach ponad 100 m) w różnych rejonach świata.

Wybrana literatura:

Archaeologia Historica Polona, t. 12, 2002.

Ballard, R. D., Tajemnice podwodnego świata, Warszawa 2002.

Ballard, R. D., Poszukiwania, Warszawa 2000.

Bass, G., Archeologia pod wodą. Wczesne lata, Warszawa-Londyn 2008.

Blot, J.-Y., Underwater Archaeology, 1996.

Bockius, R., Schifffahrt und Schiffbau in der Antike, Stuttgart 2007.

Crumlin Pedersen O., Trakadas A., Hjortspring. A Pre-Roman Iron-Age Warship in Context, Ships and Boats of the North 5, Roskilde 2003.

Dean, M., Guidelines on acceptable standards in underwater archaeology, St. Andrews 1988.

Ford B., Hamilton D.L., Catsambis A. (red.), The Oxford Handbook of Maritime Archaeology, Oxford 2013.

Grobicki, A., Skarby na dnie mórz, Gdańsk 1990.

Jundziłł, J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991.

Kola, A. (red.)., Archeologia podwodna jezior Niżu Polskiego, Toruń 1995.

Kola, A., Wilke, G., Archeologia podwodna, część I: Badania w akwenach śródlądowych Europy Środkowej i Wschodniej, Toruń 1985

Kola, A., Wilke, G., Mosty sprzed tysiąca lat, Toruń 2000.

Koperkiewicz, A., Solen, Gdańsk 1986.

Krzyżak, J., Medycyna nurkowa, Poznań 2006.

Kurnatowska, Z. (red.), Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim, t. I: Mosty traktu gnieźnieńskiego, Lednica-Toruń.

Myhre, B., Boathouses and naval organisation, w: Military Aspects of

Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Norgard Jorgensen, B.L. Clausen eds., Copenhagen 1997, s. 169-183.

Norgard Jorgensen, A., Sea defence in Denmark AD 200-1300, w: Military Aspects of Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Norgard Jorgensen, B.L. Clausen eds., Copenhagen 1997, s. 200-209.

Norgard Jorgensen, A., Sea defence in the Roman Iron Age, w: Military Aspects of the Aristocracy in Barbaricum in the Roman and Early Migration Periods, B. Storgaard (red.), Copenhagen 2001, s. 67-82.

Norgard Jorgensen, A., Naval Bases in Southern Scandinavia, 7th to 12th Centuries, w: Maritime Warfare in Northern Europe. Technology, organization, logistics and administration 500 BC-1500 AD, A. Norgard Jorgensen et al. (red)., Copenhagen 2002, s. 125-152.

Ossowski, W., Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski, Gdańsk 1999.

Ossowski, W. (red.), Wrak statku General Carleton, 1785, Gdańsk 2008.

Ossowski W. (red), Miedziowiec wrak średniowiecznego statku i jego ładunek. Gdańsk: Narodowe Muzeum Morskie, Gdańsk 2014.

Pedersen, O. C., Trakadas A, Hjortspring. A Pre-Roman Iron-Age Warship in Context, Ships and Boats of the North 5, Roskilde 2003

Skrok, Z., Archeologia mórz, Gdańsk 1982.

Skrok, Z., Archeologia podwodna, Warszawa 1991.

Smolarek, P., Dawne żaglowce, Gdańsk 1963.

Smolarek, P., Zabytki szkutnictwa skandynawskiego, Gdańsk 1963.

Smolarek, P., Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X-XIII wieku, Gdańsk 1969.

Sorensen, A. C., Ladby. A Danish Ship-Grave from the Viking Age, Ships and Boats of the North 3, Roskilde 2001.

Stone, D. L., Przewodnik nurka po wraku XIX-wiecznego żaglowca,

Warszawa-Londyn 2008.

Treasures of the Baltic Sera, red. U. Djerw, J. Rönnby, Sandviken 2003.

Opanowanie wiedzy na temat archeologii podwodnej.

Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii podwodnej w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej; zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowaną w archeologii podwodnej; ma podstawową wiedzę w zakresie analizy, opisu i interpretacji źródeł archeologicznych, właściwych dla archeologii podwodnej; ma szczegółową wiedzę o dawnych społecznościach, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii; ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie archeologii, zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwych dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie archeologii; ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka oraz jego głównych strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych; potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami badawczymi i ujęciami teoretycznymi właściwymi dla archeologii; wykrywa proste zależności między artefaktami, a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi,

rozumie problematykę etyczną związaną z rzetelnością i uczciwością naukową oraz z odpowiedzialnością za trafność podejmowanych decyzji w trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych, w zgodzie z obowiązującym prawem państwa, na terenie którego prowadzone są badania; rozumie problemy związane z interpretacją źródeł archeologicznych i historycznych, jest świadomy wieloaspektowości interpretacji.

Egzamin obejmujący zagadnienia poruszane na zajęciach:

-pisemny (1 termin)

-ustny (2 termin).

Ocena bardzo dobra: uzyskanie 91-100% punktów

Ocena dobra plus: uzyskanie 81-90% punktów

Ocena dobra: uzyskanie 71-80% punktów

Ocena dostateczna plus: uzyskanie 61-70% punktów

Ocena dostateczna: uzyskanie 51-60% punktów

Ocena niedostateczna: uzyskanie 0-50% punktów