Archeologia średniowiecza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	3101-DB239B
Kod Erasmus / ISCED:	08.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu:	Archeologia średniowiecza
Jednostka:	Instytut Archeologii
Grupy:	Zajęcia blokowe dla II roku
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	obowiązkowe
Założenia (opisowo):	Semestr zimowy (wczesne średniowiecze. Wykład jest przeznaczony dla studentów II oku studiów licencjackich. Jego zadaniem jest zapoznanie słuchaczy z kluczową problematyką archeologii okresu wczesnego średniowiecza Europy środkowo-wschodniej. W jego toku omawiane są zagadnienia dotyczące początku osadnictwa, faz i form jego rozwoju, procesy społeczno-gospodarcze, polityczne i religijne, najważniejsze stanowiska wczesnośredniowieczne i zabytki ruchome oraz źródła poza archeologiczne. Poruszana jest też problematyka głównych kręgów cywilizacyjnych i ich kontaktów z ziemiami słowiańskimi, w tym polskimi. Wykład jest bogato ilustrowany i oparty na najnowszej literaturze przedmiotu. Semestr letni W drugiej części wykładu zaprezentowana zostanie problematyka archeologii późnego średniowiecza i czasów nowożytnych Europy Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich. Podstawą zajęć będzie tzw. przełom późnośredniowieczny, któremu towarzyszyły przemiany społeczne, ekonomiczne oraz polityczne, mające kluczowy wpływ na transformację form osadnictwa i kultury materialnej w XIII wieku i później. Na wykładach omówione zostaną formy osadnictwa, założenia obronno- rezydencjonalne, architektura oraz wytwórczość rzemieślnicza w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych. Zaprezentowane zostaną także przemiany obserwowane w kulturze materialnej czasów nowożytnych.
Tryb prowadzenia:	w sali
Skrócony opis:	Wykład pomyślany jest jako wprowadzenie do studiów nad archeologią średniowiecza. W jego toku omawiana jest problematyka, stan i metodyka badań oraz zasób i klasyfikacja źródeł. W drugiej części wykładu (semestr letni) zaprezentowana zostanie problematyka archeologii późnego średniowiecza i czasów nowożytnych Europy Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich. Podstawą zajęć będzie tzw. przełom późnośredniowieczny, któremu towarzyszyły przemiany społeczne, ekonomiczne oraz polityczne, mające kluczowy wpływ na transformację form osadnictwa i kultury materialnej w XIII wieku i później. Na wykładach omówione zostaną formy osadnictwa, założenia obronno- rezydencjonalne, architektura oraz wytwórczość rzemieślnicza w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych. Zaprezentowane zostaną także przemiany obserwowane w kulturze materialnej czasów nowożytnych.
Pełny opis:	Wykład pomyślany jest jako wprowadzenie do studiów nad archeologią średniowiecza. W jego toku omawiana jest problematyka, stan i metodyka badań oraz zasób i klasyfikacja źródeł. W drugiej części wykładu (semestr letni) zaprezentowana zostanie problematyka archeologii późnego średniowiecza i czasów nowożytnych Europy Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich. Podstawą zajęć będzie tzw. przełom późnośredniowieczny, któremu towarzyszyły przemiany społeczne, ekonomiczne oraz polityczne, mające kluczowy wpływ na transformację form osadnictwa i kultury materialnej w XIII wieku i później. Tematy wykładów: - przełom późnośredniowieczny w Europie Środkowej - przemiany społeczne, ekonomiczne i polityczne na ziemiach polskich - warunki bytu, zdobywanie żywności i surowce w gospodarce późnego średniowiecza - lokacje miejskie, organizacja przestrzeni i warunki życia w miastach późnośredniowiecznych - siedziby rezydencjonalno-obronne w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych - architektura gotycka na ziemiach polskich w późnym średniowieczu i u progu czasów nowożytnych - kultura materialna ziem polskich w późnym średniowieczu - przemiany społeczne i ekonomiczne w czasach nowożytnych - wybrane zagadnienia z zakresu kultury materialnej ziem polskich w późnym średniowieczu
Literatura:	Semestr zimowy (wczesne średniowiecze) Literatura: 1.Buko A., Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej. Odkrycia – hipotezy - interpretacje, Warszawa 2006 (i bibliografia!) 2. Civitas Schinesghe cum pertinentis, Red. Chudziak W., Toruń 2003 3. Dąbrowska E., Szymański W., Awarzy-Węgrzy, Wocław 1979 4. Duczko W., Ruś Wikingów, Warszawa 2006 5. Dulinicz M., Kształtowanie się Słowiańszczyzny północno-zachodniej, Warszawa 2001 6. Godłowski K., Pierwotne siedziby Słowian, Kraków 2000 7. Jagodziński M., Truso. Miedzy Weonodlandem a Witlandem, Elbląg 2010 8. Kordala T., Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na Mazawszu, Łódź 2006. 9. Kraków w chrześcijańskiej Europie X-XIII w., Kraków 2006 10. Leciejewicz L., Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy, Wrocław 1989 11. Moździoch S., Człowiek, Sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, (red.)S. Moździoch, Wrocław 2000 12. Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego, Red. Buko A., Świechowski Z., Warszawa 2000 13. Parczewski M., Najstarsza faza kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce, Kraków 1988 14. Poleski J., Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków 2004 15. Sacrum pogańskie – sacrum chrześcijańskie. Kontynuacja miejsc kultu we wczesnośredniowiecznej Europie, (red.) K. Bracha, C. Hadamik, Warszawa 2010 16. Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później, Red. Chudziak W., Moździoch S., Toruń 2006 17. Spotkania Bytomskie za lata 2005-2009 18. Sztuka polska przedromańska i romańska, T. I, Red. Walicki Michał, Warszawa 19. Origines Polonorum t: I-VII 20. Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej Mapy Europy, Red. Samsonowicz H., Kraków 2000 21. Wielka Historia Polski,t. 1, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Kaczanowski P., Kozłowski J.K., Kraków 1998 22. Zoll-Adamikowa H., Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. II, Analiza, Kraków 1971 23. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, cz. II Analiza, Wrocław 1979 Semestr letni (późne średniowiecze) Literatura podawana będzie sukcesywnie na zajęciach
Efekty uczenia się:	Semestr zimowy (wczesne średniowiecze): K_W04 Semestr letni (późne średniowiecze) Znajomość problematyki badawczej, stanu zaawansowania studiów, rozeznanie w możliwościach badawczych źródeł archeologicznych i innych historycznych oraz w piśmiennictwie przedmiotu. Zdolność krytycznej oceny przydatności i odpowiedniego doboru różnorakich kategorii źródeł do rozwiązywania podjętych tematów badawczych.
Metody i kryteria oceniania:	Egzamin ustny na ocenę: łącznie blok wczesno- i późnośredniowieczny oraz nowożytny

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.