Metodyka badań etnograficznych

obowiązkowe

Metodyka badań etnograficznych to ćwiczenia, dzięki którym student wkracza w problematykę badań etnograficznych  kluczowego elementu pracy etnologa i antropologa kulturowego. Przedmiot nie stanowi całościowego kursu, ale jest obowiązkowym wprowadzeniem do „Laboratorium etnograficznego”

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią i specyfiką badań etnograficznych. Główny nacisk jest położony na rolę „terenu” i empirii jako wyróżników szczególnych antropologii, pozwalających odróżnić ją od innych dyscyplin zajmujących się kulturą i społeczeństwem. Podczas zajęć omawiane są metody badawcze (wywiad, obserwacja uczestnicząca i nieuczestnicząca, metoda wizualnej dokumentacji) oraz istotne problemy, z którymi styka się każdy antropolog pracujący w terenie. Duży nacisk jest położony na zdobywane umiejętności. W trakcie zajęć, studenci podzieleni na grupy realizują micro projekt badawczy, którego wyniki są następnie przedstawiane na przedostatnich zajęciach.

Literatura podstawowa (wybór):

Barley N., Niewinny antropolog, Warszawa 1997.

Barley N., Plaga Gąsienic, Warszawa 1998.

Barley N., Bezpieczny sport, Warszawa 2000.

Hammerslay M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Poznań 2000.

Kopczyńska-Jaworska B., Wywiad etnograficzny, [w:] Metodyka etnograficznych badań terenowych, Warszawa 1971, s.59-82.

Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańsk 2002.

Olędzki J., Murzynowo. Znaki istnienia i tożsamości kulturalnej mieszkańców wioski nadwiślańskiej XVII-XX, Warszawa 1991.

Sztumski J., Badania terenowe [w:] Wstęp do metod i technik badań społecznych, 1999, s. 105-111.

Turnbull C., Ikowie. Ludzie gór, Warszawa 1980.

Wasilewski J.S., Pokaż mi swoje notatki..., „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 3-4, r. 1995, s. 32-33.

Zawistowicz-Adamska K., Społeczność wiejska: wspomnienia i materiały z badań terenowych: Zaborów, 1937-38, Warszawa 1958.

Po ukończeniu przedmiotu student:

- umie stworzyć projekt badań etnograficznych, sformułować pytania problem badawczy/pytania badawcze;

- jest świadom elastyczności projekty badań i potrafi dostosować go do „specyfiki terenu” badań;

- zna podstawowe metody prowadzenia badań etnograficznych;

- potrafi przeprowadzić wywiad etnograficzny i ocenić popełnione przez siebie błędy;

- potrafi przeprowadzić obserwację, sporządzić notatkę terenową;

- dostrzega potencjał i zagrożenia związane ze stosowaniem metod wizualnych w badaniach;

- potrafi ocenić przydatność poszczególnych metod badawczych do konkretnego tematu badań;

 potrafi uporządkować i zaprezentować wyniki badań;

- jest świadom złożonej natury relacji badacz-badany w terenie;

- dostrzega problemy etyczne związane z badaniami etnograficznymi.

Ocena jest wynikiem pisemnego zaliczenia (sprawdzana będzie znajomość lektur oraz zrozumienie roli badacza w terenie, uwarunkowań i specyfiki etnograficznych badań terenowych, wyczulenie na kwestie etyczne związane z badaniami etnograficznymi), a także prowadzonego w grupach projektu badawczego i przedstawionej na jego podstawie prezentacji oraz aktywności studenta na zajęciach. Warunkiem zaliczenia będzie także oddanie kilku prac domowych (wywiad, notatka terenowa).

Zaliczenie pisemne pod koniec semestru (55%), projekt badawczy i prezentacja (35%), aktywność na zajęciach (10%).