University of Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Religious culture and social change

General data

Course ID: 3102-MKRS
Erasmus code / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Sociology and cultural studies The ISCED (International Standard Classification of Education) code has been designed by UNESCO.
Course title: Religious culture and social change
Name in Polish: Kultura religijna wobec zmian społecznych
Organizational unit: Institute of Ethnology and Cultural Anthropology
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Type of course:

optional courses

Short description: (in Polish)

Kulturę religijną będziemy postrzegać jako pojęcie do pewnego stopnia autonomiczne, ale skorelowane ze zmianami społecznymi. Celem konwersatorium jest analiza splotu czynników społecznych i religijnych w ich wzajemnych relacjach, w opisach konkretnych zjawisk religijnych w Polsce w latach 1989-2016, oraz przegląd pojęć z zakresu antropologii i socjologii religii, użytecznych w ich opisie. Tematem przewodnim będą konfrontacje tendencji globalnych i lokalnych w kulturze religijnej polskich katolików ostatniego ćwierćwiecza.

Full description: (in Polish)

Tematy zajęć:

1. Definicje: religia, kultura religijna, zmiana społeczna

Władysław Piwowarski, Socjologiczna definicja religii [w:] Władysław Piwowarski, Socjologia religii, Red. Wydawnictw KUL, Lublin 1996, s. 25-44

2. Problem komparatystyki w badaniach kultury religijnej. Przykład klasyka:

Malinowski między Trobriandami a Bolseną

Bronisław Malinowski, Podstawy wiary i moralności. Antropologiczna analiza pierwotnych wierzeń i zachowań ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych problemów religii i etyki. Mit, magia, religia. Dzieła t. 7. Przeł. B. Leś, D. Praszałowicz. Red. Naukowa A. Paluch. PWN, Warszawa 1990, s. 461-519.

3. Wielowymiarowość religii (Ninian Smart, Glock i Stark)

4. Rytuał; performans, rekonstrukcja. Czy liturgia to performans?

Władysław Piwowarski, Rytuał religijny, cywilny i laicki, [w:] Władysław Piwowarski, Socjologia religii, Red. Wydawnictw KUL, Lublin 1996, s. 197-239

Richard Schechner, Wymiary performansu [w:] Antropologia doświadczenia. Red. V.W. Turner, E. M. Bruner, Wyd. UJ, Kraków 2011, s. 364-389.

5. Charakterystyki katolicyzmu w Polsce a jego zróżnicowanie

6. Kościół wśród innych instytucji (Peter Berger); autorytet księdza

Peter L. Berger, Modernizacja jako uniwersalizacja herezji, w: Religia a życie codzienne, red. H. Grzymała-Moszczyńska, Kraków 1990, s. 22. 9 Tenże, Między relatywizmem a fundamentalizmem, „W drodze”, 2007, nr 9, s. 7.

7. Niewidzialna religia, sekularyzacja, ateizm

Thomas Luckmann, Niewidzialna religia, Kraków s. 113-155 [Religia a tożsamość jednostki; Współczesne tematy religijne; Postscriptum]

8. Religia, tożsamość i pamięć

Daniele Hervieu-Léger; pamięć Holokaustu w Polsce i żołnierze wyklęci; Co to znaczy religia smoleńska? Problem nacjonalizacji religii.

9. Czy ekumenizm jest grzechem? Stosunek chrześcijan do Żydów.

Judasz, judaszki i Żyd z pieniążkiem.

10. Co się stało z religijnością ludową? Katolicyzm, liberalizm i kultura popularna Przypadek ks. Piotra Natanka. Rok Miłosierdzia i koronowanie Chrystusa na Króla.

11. Religia a sacrum. New Age w Polsce

Materiały Doroty Hall w pracy: New Age w Polsce. Lokalny wymiar globalnego zjawiska. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007

10. Kobiety w Kościele. Kult maryjny i sprawczość zakonnic

11. Doświadczenie religijne. Przykład polski: „Dni czuwania” (2008)

Tadeusz Doktór, Doświadczenie religijne, pluralizm i fundamentalizm [w:] Doświadczenie religijne, oprac. T. Doktór, Verbinum, Warszawa 2007, s. 6-18.

M. Zowczak, Zbiorowe doświadczenie religijne a współczesne praktyki kulturowe. „Tydzień Czuwania” (1-8 IV 2008), jw., s. 19-40.

12. Religijne ucieleśnienie a „katolicki sensualizm”

Thomas Csordas i moda na egzorcyzmy.

13. Ekspresja i estetyka religijna naszych czasów. Co objawia monumentalizm architektury i sztuki sakralnej?

14. Zmiany kultury religijnej w Polsce – podsumowanie

Bibliography:

Irena Borowik, Religijność w Polsce okresu transformacji – na tropach zmian, w: Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne , PAN, 2012

Dorota Hall, New Age w Polsce. Lokalny wymiar globalnego zjawiska. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007

Władysław Piwowarski, Socjologia religii, Red. Wydawnictw KUL, Lublin 1996

Piotr Sztompka, Socjologia zmian społecznych, Wyd. ZNAK, Kraków 2005

Thomas Luckmann, Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 1996.

D. Hervieux-Léger, Religia jako pamięć. Tłum. M. Bielawska. Zakł. Wydawniczy „Nomos”, Kraków 1999

Magdalena Zowczak, Religijność na pograniczach. Eseje apokryficzne. Wyd. DiG, Warszawa 2015

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

esej na temat współczesnego fenomenu religijnego z wykorzystaniem omówionych na konwersatorium pojęć i terminów, do 15 s.

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)