Proseminarium badawcze. Sztuka społeczna i partycypacyjna

proseminaria

Projekt badawczy jest efektem ścisłej, interdyscyplinarnej współpracy między Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, WZKW ASP i Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Naszym celem będzie śledzenie i mapowanie procesu powstawania i recepcji wystawy Daniela Rycharskiego, jednego z ciekawszych artystów społecznych młodego pokolenia, której otwarcie planowane jest na Luty 2019 w MSN. Celem badań jest wytworzenie i przetestowanie nowej metody mapowania hybrydycznych procesów społeczno-artystycznych, śledzenia ich nieprzewidywalnych skutków, potencjałów kulturotwórczych, nowych jakości artystycznych.

Pierwsza część zajęć będzie poświęcona zarysowaniu pola wspólnych poszukiwań pomiędzy etnografią, antropologią, socjologią i teorią sztuki współczesnej. Przyjrzymy się figurze artysty jako etnografa oraz koncepcji etnograficznego konceptualizmu. Pomyślimy o trzecim trybie wyłaniania się etnograficznych znaczeń i o konsekwencjach zwrotu społecznego w sztuce współczesnej. Przeanalizujemy założenia etnografii wielostanowiskowej oraz teorię praktyk postartystycznych.

Pogranicza sztuki i etnografii przeczeszemy w poszukiwaniu metodologicznych inspiracji. Naszym celem będzie wypracowanie zestawu narzędzi, które pozwolą nam uchwycić proces artystyczno-społeczny w całej jego rozciągłości. Z ich pomocą będziemy badać, jak treści kultury powstają w społecznościach lokalnych, podlegają artystycznej obróbce, akumulują się w projekcie wystawienniczym, są obiektem instytucjonalnej i dyskursywnej mediacji. Nawiązując do tradycji badań w działaniu (action research), zespół badawczy będzie działał we współpracy z uczestniczącymi w projekcie artystami, społecznościami, kuratorami, publicznością. Wspólnie postaramy się wytworzyć nowy rodzaj kulturowego cyklotronu, przestrzeni eksperymentu z konwencjami regulującymi przebieg procesów artystyczno-społecznych.

K. B. Alexander Etnografia performatywna. Odgrywanie i pobudzanie kultury, przeł. Ł. Marciniak, [w:] Metody badań jakościowych, t. 1, red. N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.

C. Bishop, Sztuczne piekła. Polityka widowni, Wyd. Bęc Zmiana, 2015.

N. Bourriaud, Estetyka relacyjna, przeł. Ł Białkowski, MOCAK, Kraków, 2011.

W. Carr, Filozofia, metodologia i badania w działaniu, [w:] Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, red. H. Červinkowá, B. D. Gołębniak, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2010.

J. Clifford, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, przeł. E. Dżurak i in., Warszawa, Wydawnictwo KR, 2000,.

M. Dobiasz, O łączeniu i animacji etnografii.[PDF] oraz Przybornik animatora kultury [PDF]

A. Estalella, T. Sanches Criado, Experimental Collaborations. Introduction. w: Experimental Collaborations. Ethnography Through Fieldwork Devices, red. A. Estalella, T. Sanches Criado, http://xcol.org/xcol-book/, dostęp 29.08.2016.

T. Ingold, „Człowieczyć” to czasownik. przeł. E. Klekot, w: w: Colloquia Anthropologica, red. M.Buchowski, A. Bentkowski, Warszawa, 2013.

E. Fisher-Lichte, Estetyka performatywności, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków, 2008, s. 225, 230-232.

H. Foster, Artysta jako etnograf, w: tegoż, Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Universitas, Kraków, 2012.

A. Gell, Vogel’s Net. Traps as Artworks and Artworks as Traps. „Journal of Material Culture” 1996, 1, s. 15-38, s. 27.

J. Halse, E. Brandt, B. Clark, and T. Binder (red.), Rehearsing the Future, The Danish Design School Press, Copenhagen 2010.

M. Holbraad, Three ontological turn-ons, https://www.youtube.com/watch?v=c-SQBe-V7Jw, dostęp 29.09.2016.

M. Krajewski, A. Skórzyńska (red.) , Diagnoza w kulturze, NCK, Warszawa 2017.

J. Kosuth, Artist as Anthropologist (extracts)[1975] w: The Everyday, Documents of Contemporary Art, S. Johnstone (red.), Cambridge, MIT Press, 2006.

D. Ogrodzka, Powracająca panna młoda. Performatywne (od)tworzenie tożsamości i przestrzeni w: Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego, red. T. Rakowski, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013.

W. Plińska, Rainbow in Flames, “Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej””, 2015, nr 9.

N. Rapport, Człowiek nieprzypisany, jakikolwiek, Anyone. O uznanie podmiotu postkulturowego i kosmopolitycznego, przeł. T. Rakowski, J. S. Wasilewski, w: Colloquia Anthropologica, red. M.Buchowski, A. Bentkowski, Warszawa, 2013.

T. Rakowski, Etnografia/animacja/sztuka. Wprowadzenie. w: Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego, red. T. Rakowski, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, 2013

T. Rakowski, Społeczna droga donikąd. Skup Łez jako zbiór „pytań właściwych”, w: Katalog z lat 2013.2014, Pracownia Sztuki Zaangażowanej Społecznie „Rewiry”, Lublin, 2014.

P. Reason, W. Torbet Zwrot działaniowy. Ku transformacyjnej nauce społecznej, [w:] Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, red. H. Červinkowá, B. D. Gołębniak, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2010,

R. Sansi, Anthropology, Art and the Gift, Bloomsbury, Oxford, 2013.

A. Skórzyńska, Kto potrzebuje współ-badań? (Participatory) action research jako projekt emancypacji (intelektualistów), Kultura Współczesna”, 2013, 2

N. Ssorin-Chaikov, Ethnographic Conceptualism. An Introduction, “Laboratorium”, 2013, 5 (2), s. 5-18.

Ch. Wright, A. Schneider, The Challenge of Practice, w: Ch. Wright, A. Schneider (red.), Contemporary Art and Anthropology, Berg, Oxford, 2006,

A. Żmijewski, Stosowane sztuki społeczne, „Krytyka Polityczna”, 2007, nr 11-12.

Czasopismo „Kultura Współczesna”: numery „Animacja kultury”, 4/2009 i „Diagnoza w kulturze” 5/2016.

Studenci poznają narzędzia badawcze stosowane we współczesnej antropologii sztuki partycypacyjnej, animacji kultury, sztuki społecznie stosowanej. Zapoznają się także ze specyfiką prowadzenia opisu i interpretacji tego typu procesów. Będą potrafili dokonać analizy dostępnych narzędzi badawczych i możliwości ich zastosowania w antropologicznych analizach projektów społeczno-artystycznych.

obecność na zajęciach, aktywność, przygotowanie do zajęć, przygotowanie i zrealizowanie projektu badawczo-interwencyjnego