Podstawy metodologii historii

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z kluczowymi obszarami metodologii historii i głównymi kierunkami jej rozwoju w XX i XXI w.

Przedmiot kierunkowy, studia stacjonarne, II rok.

3 ECTS (bilans pracy studenta: 30 godz. kontaktowych, 60 godz. przygotowanie do zajęć i testu/pracy pisemnej).

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi:

1. formułowanych w mijających dekadach przez historyków, teoretyków historii, a także filozofów koncepcji:

– możliwości poznania historycznego;

– istoty tworzonej przez historyka opowieści o przeszłości;

2. relacji między współczesnymi nurtami w filozofii a refleksją historyków;

3. relacji nauki historycznej XX i XXI i innych dyscyplin naukowych (geografia, ekonomia, kulturoznawstwo, językoznawstwo, socjologia i in.);

4. obszarów badawczego zainteresowania historyków w XX–XXI w.;

5. przedmiotu (przedmiotów) refleksji historyków XX–XXI w.;

6. oddziaływania doświadczeń, szczególnie XX w., na kształt zainteresowań badawczych współczesnych historyków.

Spis lektur podany jest odrębnie dla każdej grupy zajęciowej.

– Anzerbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków 2003 (i inne wydania).

– Burke P., Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000.

– Burke P., Historia kulturowa. Wprowadzenie, tłum. J. Hunia, Kraków 2012.

– Iggers G.G., Historiografia XX wieku. Przegląd kierunków badawczych, tłum. A. Gadzała, Warszawa 2010.

– Pomorski J. Homo metahistoricus. Studium sześciu kultur poznajacych historię, Lublin 2019.

– Miś A., Filozofia współczesna: główne nurty, wyd. 5., Warszawa 2006.

– Stanford M., An Introduction to the Philosophy of History, Blackwell Publishers, Oxford 1998.

– Swianiewicz J., Możliwość makrohistorii. Braudel, Wallerstein, Deleuze, Toruń-Warszawa 2014.

– Topolski J., Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa 1998.

Po zakończeniu zajęć student:

– potrafi prawidłowo posługiwać się pojęciami: metodologia historii, historiografia, mit historiograficzny, historiografia klasyczna, historiografia nieklasyczna, historia socjologizująca, historia kulturowa, historia strukturalna, historia totalna, historia globalna, „historia przeplątana” (entangled history), „wielka narracja” (grand narrative), makrohistoria, mikrohistoria, materializm historyczny, metodologia marksistowska, marksizm sowiecki, modernizm, postmodernizm, metahistoria, perspektywa postkolonialna, narratywizm, historia narracyjna, historia organizacyjna, psychohistoria, gender, perspektywa konstruktywistyczna, paradygmat, relatywizm, semiotyka;

– rozumie przyczyny narodzin na przełomie XIX i XX w. dyskusji nad istotą poznania historycznego i zna kluczowe dla nauki historycznej XX–XXI w. ujęcia zagadnienia prawdy;

– zna istotne nurty myśli historycznej XX–XXI w.;

– wskazuje nowe obszary badań nad przeszłością i narzędzia ich prowadzenia;

– potrafi objaśnić związek między nowymi ujęciami metodologicznymi w nauce historycznej i przemianami zachodzącymi w naukach humanistycznych i społecznych;

– dostrzega wpływ rzeczywistości politycznej, społecznej, ekonomicznej na kształt refleksji historycznej.

W trakcie semestru dopuszczalne są dwie nieobecności, w tym jedna nieusprawiedliwiona. Druga wymaga zaliczenia na dyżurze, trzecia – o ile nie będzie następstwem poświadczonych problemów zdrowotnych – automatycznie powoduje niezaliczenie zajęć.

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny ze sprawdzianu zaliczeniowego, który zostanie przeprowadzony podczas ostatnich zajęć. Poza tym wymagana jest aktywność w częściach wykładu przeznaczonych na dyskusję.