University of Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Archival science. The history of the chancellery

General data

Course ID: 3104-M3SA-HFK
Erasmus code / ISCED: 08.3 The subject classification code consists of three to five digits, where the first three represent the classification of the discipline according to the Discipline code list applicable to the Socrates/Erasmus program, the fourth (usually 0) - possible further specification of discipline information, the fifth - the degree of subject determined based on the year of study for which the subject is intended. / (0222) History and archaeology The ISCED (International Standard Classification of Education) code has been designed by UNESCO.
Course title: Archival science. The history of the chancellery
Name in Polish: Archiwistyka. Historia form kancelaryjnych
Organizational unit: Faculty of History
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Type of course:

elective courses

Prerequisites (description):

(in Polish) Wykazuje zainteresowanie archiwistyką i zarządzaniem dokumentacją.

Short description: (in Polish)

Treści kształcenia: kancelaria odbiorcy, kancelaria wystawcy, kancelaria okresu księgi wpisów – kancelaria królewska, miejska, sądowa, kościelna, kancelaria akt czynności, kancelaria akt spraw, systemy kancelaryjne na ziemiach polskich w XIX w., kancelaria bezdziennikowa, obieg dokumentacji, formularz dokumentu, rodzaje dokumentacji.

Full description: (in Polish)

Prof. dr hab. Alicja Kulecka

8. Dokument i akt w XIX w.

Analiza dokumentu.

Literatura: K.Konarski, Podstawowe pojęcia archiwistyki, „Archeion” t.19/20, s.19-104

Archeion zob. www.archiwa.gov.pl Archeion

9. Kancelaria polska w XIX w.

Problemy obiegu pism, czynności kancelaryjnych w instytucjach administracyjnych, komórek pełniących czynności kancelaryjne, formowania akt spraw, pomoce kancelaryjne, registraturalne, archiwalne.

Tekst źródłowy – Przepisy o kancelariach Rady Stanu Królestwa Polskiego z 12 II 1817, DPKP, t.3, 1817, analiza struktury zespołów z kancelarii polskiej.

Literatura (do wyboru): M.Osiecka, System kancelaryjny i archiwalny komisji rządowych w Królestwie Polskim w latach 1815-1867, Warszawa 2015, s.1161-188 lub 189-210 lub 211-250, A.Kulecka, Pomiędzy Francją, Prusami Rosją. Dokument w Królestwie Polskim (1815-1867), w: Belliculum Diplomaticum V Lublinense. Dokumenty, kancelarie i archiwa między wschodem a zachodem Europy, red. A.Górak, M.Szabaciuk, Lublin 2014, s.205-224; A.Kulecka, Wapno i alabaster, Biurokratyczna wizja rzeczywistości w raportach urzędowych Królestwa Polskiego (1815-1867), s.17-46

10. Kancelaria pruska.

Problemy jak przy kancelarii polskiej.

Analiza struktury zespołów akt z kancelarii pruskiej.

Literatura (do wyboru): Radtke Irena, Akta spraw w systemie kancelarii pruskiej, „Archeion” t.78, 1984, s.163-182, Stelmach Mieczysław, Kancelaria pruskich urzędów administracji państwowej na przykładzie rejencji w latach 1808-1945, Szczecin 1981, s.86-110, do 1910, s.152-161, pomoce kancelaryjne i registraturalne.

11. Kancelaria austriacka i rosyjska.

Problemy jak przy kancelarii polskiej.

Kancelaria austriacka.

Analiza struktury zespołów akt z kancelarii austriackiej.

Literatura (do wyboru): Wydawnictwo źródłowe: Kancelaria organów władzy w Galicji. Wybór źródeł, wstęp i opracowanie A.Górak, K.Latawiec, Lublin 2012, J.Szyposz, Dzieje kancelarii urzędów i instytucji na terenie Galicji od 1772 r. do 1918 r., „Krakowski Rocznik Archiwalny” t.1, 1995, s.36-45; J.Gaul, Registratura w austriackiej kancelarii wojskowej w XIX i początku XX wieku, „Krakowski Rocznik Archiwalny” t.3, 1997, s.64-72

Kancelaria rosyjska.

Problemy jak przy kancelarii polskiej.

Literatura (do wyboru): A.Kopiczyńska, Akta władz administracji gubernialnej Królestwa Polskiego w latach 1867-1915, Warszawa 2004, s.41-86; J.Zaborowska, Ustrój, dzieje i akta kancelarii gubernatora warszawskiego z lat 1866-1917, „Archeion” t.51, 1969, s.142-160; F.Ramotowska, Uwagi o księgach kancelaryjnych i archiwalnych urzędów polskich i rosyjskich XIX w., „Studia Źródłoznawcze” t.21, 1976, s.53-77

12. Kancelarie na ziemiach polskich w XIX w. – pokaz archiwalny.

13. Kancelaria notarialna i hipoteczna.

Akt notarialny, akta i pomoce notarialne, księgi hipoteczne.

Analiza aktu notarialnego.

Literatura (do wyboru): D.Malec, Dzieje notariatu polskiego, wyd.1, Kraków 2007, s.53-86; W.Wójcikiewicz, Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego, Wrocław 1967, s.117-149; T.Kubicki, Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego z 1825 r. i jego realizacja w powiecie brzezińskim do 1914 r., Łódź 2012, s.23-64, 75-91, W.Wójcikiewicz, Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego, Wrocław 1967, s.117-149

14. Kancelaria gospodarcza.

Obieg pism, czynności kancelaryjne, formowanie akt spraw, cechy specyficzne kancelarii gospodarczej.

Analiza akt zespołów instytucji tworzących akta przemysłowe.

Literatura: I.Ihnatowicz, Historia kancelarii przemysłowej w okręgu łódzkim, Wrocław 1967, s.87-149

15. Kancelaria bezdziennikowa w XX wieku.

Organizacja kancelarii, czynności kancelaryjne, komórki pełniące czynności kancelaryjne, rola wykazu, formowanie akt spraw.

Tekst – T.Manteuffel, Wykaz akt. Wskazówki praktyczne, Warszawa 1935, A.G.Dąbrowski, Kancelaria Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie w latach 1918-1939, s.212-271, I.Radtke, Kancelaria współczesna, „Archeion” t.100, 1999, s.28-50

Bibliography: (in Polish)

Literatura dołączona do poszczegolnych tematów.

Learning outcomes: (in Polish)

Efekty uczenia się :

I. WIEDZA

Absolwent zna i rozumie:

1. zna podstawowe systemy kancelaryjne,

2. zna zasady formowania akt w systemach kancelaryjnych,

3. zna zasady obiegu dokumentacji w systemach kancelaryjnych.

II. UMIEJĘTNOŚCI

Absolwent potrafi:

1. potrafi wskazać cechy charakterystyczne systemu kancelaryjnego,

2. potrafi wskazać cechy charakterystyczne sposobu formowania akt i obiegu dokumentacji.

III. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Absolwent jest gotów do:

1. wykazuje poszanowanie dla odmiennych modeli kancelaryjnych i sposobów formowania akt.

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

1.Udział w dyskusji.

2. Znajomość literatury przedmiotu.

3. Umiejętność tworzenia własnych udokumentowanych tez.

4.Odpowiednia frekwencja

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
contact accessibility statement site map USOSweb 7.1.2.0-8 (2025-07-09)