Historia najnowsza

obowiązkowe

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami historii Polski w latach 1945 – 1989. Przedmiotem zajęć będzie przede wszystkim analiza dokumentów z epoki dotyczących kluczowych momentów historii PRL.

Ćwiczenia obejmują całość okresu Polski Ludowej. Ich celem jest pokazanie wybranych elementów sytuacji politycznej, społecznej i ekonomicznej Polski pod rządami komunistów, na podstawie różnego rodzaju przekazów źródłowych. Tematyka zajęć obejmie zarówno początki władzy ludowej, odwilż X 1956 r., politykę władz PZPR wobec protestów robotniczych w 1970, 1976 i 1980 r., a także wprowadzenie stranu wojennego i genezę „Okrągłego stołu”. Celem zajęć będzie ukazanie wybranych problemów w świetle przekazów źródłowych, ich analiza i interpretacja.

Zakres tematów:

1. Polityka PPR po Jałcie (1945)

„Protokół obrad KC PPR, maj 1945”, Warszawa 1992, s. 7 - 44;

Krystyna Kersten „Narodziny systemu władzy. Polska 1943 – 1948”, Lublin 1989, s. 97 – 128.

2. Polityka Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec komunistów (1945 – 1946)

„Kongres Polskiego Stronnictwa Ludowego 19 – 21 styczeń 1946 r. (stenogram)”, opr. J. Gmitruk, J. Mazurek, Warszawa 1999, s. 5 – 8, 13 – 17, 19 - 30, „Polskie Stronnictwo Ludowe w walce o demokracji 1945 – 1949”, Warszawa 1992, s. 102 – 128.

3. Przełom 1948

„Posiedzenie Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej 31 sierpnia – 3 września 1948 r. Stenogram”, red. A. Kochański, Pułtusk, Warszawa 1998 r., s. 18 – 45,

Andrzej Skrzypek „Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko – radzieckie 1944 – 1957”, Pułtusk 2002 r., s. 207 – 231 lub Marek Łatyński „Nie paść na kolana. Szkice o polskiej polityce lat powojennych”, Wrocław 2002, s. 921 – 984;

4. Przełom Października 1956 r.

„Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949 – 1970”, opr. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000, s. 192 – 220;

Aleksandra Codogni „Rok 1956”, Warszawa 2006, s. 238 – 273.

5. Zmiana władzy, grudzień 1970 r.

„Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970”, opr. Paweł Domański, Londyn 1991, s. 7 – 10, 86 – 107.

W. Roszkowski „Najnowsza historii Polski 1945 – 1980”, Warszawa 2003, s. 559 – 592.

6. Kryzys 1976 r.

„Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1956 – 1989”, t. VI, część I, wyb. Adam Koseski, Józef R. Szaflik, Romuald Turkowski, Pułtusk 2004, s. 465 – 483; „Czerwiec 1976 w materiałach archiwalnych”, wstęp, wyb. i opr. J. Eisler, Warszawa 2001, s. 11 – 60.

7. Władze PRL wobec strajków na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r.

„PZPR a Solidarność 1980 – 1981. Tajne dokumenty Biura Politycznego”, Warszawa 2013, s. 83 – 94, 146 – 162;

Wojciech Roszkowski „Najnowsza historia Polski 1945 – 1980”, Warszawa 2003, s. 750 – 765.

8. Geneza stanu wojennego

„Przed i po 13 grudnia. Państwa bloku wschodniego wobec kryzysu w PRL 1980 – 1982, tom 2 (kwiecień 1981 – grudzień 1982), wyb. i opr. Ł. Kamiński, Warszawa 2007, s. 398 – 411, „Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a „Solidarność 1980 – 1981”, opr. Z. Włodek, Londyn 1992, s.549 – 569;

A. Paczkowski „Droga do mniejszego dnia. Strategia i taktyka obozu władzy lipiec 1980 – styczeń 1982”, Kraków 2002.

9. U źródeł Okrągłego Stołu

„Okrągły stół. Dokumenty i materiały. Tom 1 wrzesień 1986 – luty 1989”, red. W. Borodziej, A. Garlicki, Warszawa 2004, s. 55 – 65, 71 – 79, 146 – 150; Wojciech Roszkowski „Najnowsza historia Polski 1980 – 2002”, Warszawa 2003, s. 80 – 103.

Por. rubryka: zakres tematów.

Po zaliczeniu zajęć student posiada wiedzę w zakresie wybranych problemów historii PRL w latach 1945 – 1989. Potrafi analizować różne rodzaje źródeł charakterystycznych dla epoki i je poprawnie interpretować.

Metody dydaktyczne:

Wspólna analiza źródeł i opracowań oraz dyskusja nad nimi w zakresie tematyki ćwiczeń.

Podstawą zaliczenia ćwiczeń, oprócz obecności, jest aktywność na zajęciach. W przypadku wątpliwości prowadzącego, co do orientacji grupy w tematyce zajęć możliwe jest kolokwium na zakończenie ćwiczeń. Dopuszczalna jest jedna nieobecność na zajęciach, pozostałe należy zaliczyć ustnie na dyżurze.