Moc rzeczy i obrazów. Relikwie i ikony
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3105-MRO-SP |
Kod Erasmus / ISCED: |
03.6
|
Nazwa przedmiotu: | Moc rzeczy i obrazów. Relikwie i ikony |
Jednostka: | Instytut Historii Sztuki |
Grupy: |
Specjalizacja |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Zajęcia specjalizacyjne, dotykające problemu znaczenia i sprawczości obiektów służących kultowi religijnemu w sztuce dawnej. |
Pełny opis: |
Zajęcia łączące formułę wykładu i konwersatorium, dotyczące kulturowych znaczeń przedmiotów świętych i obrazów sakralnych. Mają one na celu pogłębienie umiejętności analizowania zjawisk, które dotyczą funkcjonowania relikwii i obrazów (w szczególności ikon) na płaszczyźnie religijnej. Pokażą one szczególne związki między wizerunkami a relikwiami jako osobliwym rodzajem materii, który w pewnych kulturach otaczany jest czcią. Będziemy spoglądać na nie jako na obiekty sprawcze, funkcjonujące w określonej przestrzeni i kontekście społecznym i wchodzące w dialogi z otoczeniem. Na zajęciach zastanowimy się na charakterem owej czci, zajmiemy się zmianami stosunku do śmierci i zmarłych u schyłku antyku, wyobrażeniami o zmarłych i ich szczątkach w kulturze bizantyjskiej i zachodniej w średniowieczu. Przedstawiony zostanie ponadto rozwój kultu relikwii i ich związków z malarstwem ikonowym/obrazami kultowymi, a także roli relikwii oraz obrazów jako celu pielgrzymek i obiektów pożądania w kulturze bizantyjskiej i średniowiecznej. Osobno omówione zostaną zagadnienia związane z przekonaniami o cudotwórczym działaniu relikwii oraz ikon/obrazów kultowych, jako palladiów, obiektów przynoszących pomyślność, uzdrowienia i przedmiotów czyniących cuda, ale także wymierzających kary, obiektów „żyjących”, z których mogą wydobywać się krew, łzy, czy inne substancje. |
Literatura: |
Ch. Bakirtzis, Pilgrimage to Thessalonike: The Tomb of St. Demetrios, „Dumbarton Oaks Papers”, 56, 2002, s. 175-192. H. Belting, Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, przeł. T. Zatorski, Gdańsk 2010. P. Brown, Kult świętych. Narodziny i rola w chrześcijaństwie łacińskim, przeł. J. Partyka, Kraków 2007. D. Freedberg, Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, przeł. E. Klekot, Kraków 2005. Ch. Freeman, Holy Bones, Holy Dust. How Relics Shaped the History of Medieval Europe, New Haven-London 2011. H.A. Klein, Eastern Objects and western Desires: Relics and Reliquaries between Byzantium and the West, „Dumbarton Oaks Papers”, 58, 2004, s. 283-314. J. Kracik, Relikwie, Kraków 2002. G. Majeska, Russian Pilgrims to Constantinople, “Dumbarton Oaks Papers”, 56, 2003, s. 93-108. Реликвии в Византии и Древней Руси. Письменные источники, ред. А. М. Лидов, Москва 2006. S. Spain, The Translation of Relics Ivory, Trier, „Dumbarton Oaks Papers”, 31, 1977, s. 279-304. A.Sulikowska, Ciała, groby i ikony. Kult świętych w ruskiej tradycji literackiej i ikonograficznej, Warszawa 2013. The Blessings of Pilgrimage, red. R. Osterhout, Chicago 1990. J. Tokarska-Bakir, Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Wielkie opowieści, Kraków 2000. M. Vassilaki, Bleeding Icons, [w:] Icon and Word. The Power of Images in Byzantium, ed. by A. Eastmond, L. Jamez, Burlington 2003, s. 121-134. G. Vikan, Byzantine Pilgrimage Art, Dumbarton Oaks1982 Восточнохристианские реликвии, red. А. М. Лидов, Москва 2003. |
Efekty uczenia się: |
K2_W02; zna terminologię z zakresu historii sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej i średniowiecznej na poziomie rozszerzonym K2_W03; ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu historii sztuki i innych nauk historycznych K2_W04; ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej i średniowiecznej K2_W05; ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, szkołach badawczych, obejmującą wybrane obszary dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K2_W06; ma pogłębioną wiedzę o dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych powiązanych z historią sztuki, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych K2_W07; zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K2_U02; student potrafi wykorzystywać pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla historii sztuki K2_K04; student jest gotów do prawidłowego identyfikowania i rozstrzygania dylematów związane z wykonywaniem zawodu, rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych w pracy historyka sztuki i popularyzacji wiedzy z zakresu historii sztuki |
Metody i kryteria oceniania: |
Aktywny w udział w zajęciach i egzamin ustny. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN KON
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Aleksandra Sulikowska-Bełczowska | |
Prowadzący grup: | Aleksandra Sulikowska-Bełczowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.