Seminarium magisterskie I

seminaria magisterskie

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu wskazane jest powtórzenie wiadomości nabytych w poprzednich latach, dotyczących wiedzy o rozwoju języka białoruskiego, o strukturze dialektów białoruskich oraz o procesach interferencyjnych występujących na pograniczach językowych.

Na seminarium omawiana jest problematyka dotycząca roli języka białoruskiego w kształtowaniu białoruskiej świadomości narodowej na tle innych narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Rozpatrywane są także przyczyny wyrzekania się przez Białorusinów języka ojczystego.

Podczas seminarium omawiany jest skład narodowościowy ludności Białorusi w różnych okresach historycznych, ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości polskiej. Zwracana jest uwaga na częste utożsamianie narodowości z wyznaniem: katolik - Polak, prawosławny - ruski.

Ukazywana jest pozytywna rola procesów białorutenizacyjnych (w latach 20. i 90. XX w.) w kształtowaniu świadomości narodowej Białorusinów oraz destrukcyjna rola procesów rusyfikacyjnych, zarówno historycznych, jak i obecnego. Historia białoruska świadczy o tym, że ze wszystkich elementów określenia narodowości - terytorium, gospodarki, kultury, psychiki itd. - język był podstawowym czynnikiem. Miał priorytet nad terytorium, ponieważ to na podstawie języka było określane terytorium, a nie odwrotnie. To właśnie język stał się ważnym czynnikiem jeśli nie prawnego, to rzeczywistego uznania Białorusinów jako narodu przez carat w 1897 roku, podczas spisu ludności imperium rosyjskiego. Zwracana jest uwaga na aktualność stwierdzenia językoznawcy białoruskiego Jazepa Losika, który w latach 20. XX w. powtarzał swoim studentom, że w przypadku Białorusi język określa politykę, gospodarkę i system społeczny. Rezygnacja z języka białoruskiego przyczynia się do szybszej asymilacji Białorusinów i unifikacji z Rosjanami.

Obecna polityka językowa na Białorusi nie sprzyja rozwojowi języka białoruskiego. Oficjalne uznanie języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego doprowadziło do niewątpliwej przewagi języka rosyjskiego nad białoruskim, jeśli chodzi o sfery użycia.

Na zajęciach omawiane są czynniki wpływające na świadomość narodową, tożsamość (lokalną i ponadlokalną) i tolerancję na Białorusi oraz znaczenie historii i pamięci historycznej na pograniczach Białorusi. Mieszkańcy pogranicza zdają sobie sprawę z procesów interferencyjnych, dlatego często mówią o swoim języku jako "mieszanym", a nawet o "mieszanym" świecie. W świadomości mieszkańców wiejskich terenów pograniczy Białorusi zakorzeniona jest swojskość i lokalność, dlatego dzielą ludzi na "swoich" i "obcych".

Szczególna uwaga poświęcana jest językowi i świadomości językowej na pograniczach Białorusi. Przedstawiana jest sytuacja socjolingwistyczna na pograniczach: białorusko-polskim, polsko-białorusko-bałtyckim, polsko-białorusko-ukraińskim oraz białorusko-rosyjskim.

NAKŁAD PRACY STUDENTA – BILANS PUNKTÓW ECTS

Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli

akademickich: 30 godz. ECTS: 2, w tym:

Udział w zajęciach 30 godz. - 1 ECTS

Obciążenie studenta związane z nauką samodzielną (w tym przygotowanie do zajęć)

: godz. i przygotowanie do zaliczenia końcowego 30 godz. - 1 ECTS

1. Barszczewska N., Chaustowicz M., Timoszuk M. (red.), Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia, t. 1-3, Warszawa 2016.

2. Bednarczuk L., Stosunki etnolingwistyczne na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. VI. Lublin 1992.

3. Lycz L., Belaruskaja nacyja i mova, Mińsk 1994.

4. Sabalenka E., Nacyjanal’ny sklad nasel’nictva Belarusi, w: Pytanni bilinhvizmu i uzaemadzejannja mou, Mińsk 1982.

5. Smułkowa E., Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Warszawa 2002.

6. Smułkowa E. (red.), Język a tożsamość na pograniczu kultur, Białystok 2000.

7. Smułkowa E., Engelking A. (red.), Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszaa 2007.

8. Snapkouskaja S., Szlachi vychavannja nacyjanal’naj samasvjadomasci u pedahahicznaj spadczyne Vaclava Lastouskaha, w: Belarusika – Albaruthenica 4, Mińsk 1995.

9. Sjańkevicz V., Da pytańnja pol’skae mjanszyni na Belarusi, w: “Zapisy” 14, New York 1976.

Student zna i rozumie

K2_W01 w pogłębionym stopniu specyfikę przedmiotową i metodologiczną badań językoznawczych

K2_W03 w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej

K2_W05 w pogłębionym stopniu funkcjonowanie języka w różnych kontekstach, m.in. literatury, kultury, religii, historii, sztuki, polityki, gospodarki oraz mediów w pogłębionym stopniu terminologię językoznawczą, także z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej

K2_W07w pogłębionym stopniu właściwe różnym szkołom badawczym zasady interpretacji wytworów kultury

K2_W08 w pogłębionym stopniu główne kierunki rozwoju badań językoznawczych

i najważniejsze współczesne problemy oraz wyzwania

K2_W12 pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej, w tym w szczególności prawa autorskiego

Student potrafi:

K2_U01 wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje

z wykorzystaniem źródeł różnojęzycznych, w tym źródeł internetowych,

w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U02 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu językoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze, w tym zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne, oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U03 dokonać krytycznej analizy wybranych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych, oraz zaproponować inne obszary ich zastosowań

K2_U04 formułować i analizować problemy badawcze z zakresu literaturoznawstwa, dobierać innowacyjne metody i narzędzia badawcze oraz opracowywać i prezentować wyniki, także w nieprzewidywalnych warunkach

K2_U05 formułować i testować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi

z zakresu językoznawstwa

K2_U07 posługiwać się ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla językoznawstwa w czasie prowadzonych debat i dyskusji

ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców

K2_U10 rozpoznać rodzaje tekstów specjalistycznych oraz przeprowadzić ich analizę językową

K2_U11 rozpoznać związki językoznawstwa z innymi dyscyplinami oraz wskazać implikacje praktyczne K2_U13 przygotować poprawne, rozbudowane, klarowne i spójne prace pisemne w języku obcym na wybrane tematy, także w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U14 przygotować wystąpienia ustne w języku obcym dotyczące zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem różnych źródeł, także w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U15 posługiwać się językiem obcym na poziomie wskazanym w opisie przedmiotu, także

w ramach komunikacji specjalistycznej

K2_U16 kierować pracą w zespole oraz współdziałać w ramach prac zespołowych

K2_U17 samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie

oraz ukierunkować innych w tym zakresie

Student jest gotów do:

K2_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści

K2_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych

i praktycznych oraz sięgania po opinie ekspertów

K2_K04 prawidłowej identyfikacji i rozstrzygania dylematów zawodowych z zachowaniem tradycji i zasad etyki zawodowej oraz rozwijania własnych kompetencji zawodowych

- bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność (w tym przygotowanie pisemnego opracowania wybranej pozycji naukowej);

- przygotowanie konspektu pracy magisterskiej;

- opracowanie bibliografii pracy magisterskiej.