Fonetyka języka angielskiego z elementami fonologii 1

obowiązkowe

Przedmiot obowiązkowy dla studentów I roku studiów. Kurs wymaga dobrej znajomości języka angielskiego (min. poziom B1) oraz podstawowych pojęć z zakresu gramatyki opisowej języka angielskiego.

Kurs przeznaczony jest dla studentów I roku z językiem angielskim jako pierwszym językiem specjalności (B). Kurs skupia się na opisowych aspektach wymowy angielskiej, stanowiąc podbudowę teoretyczną zajęć praktycznych z wymowy (Praktyczna Nauka Języka Angielskiego), ułatwiającą studentom świadomą nad nią kontrolę. Podstawowym celem dydaktycznym jest zapoznanie studentów z systemem fonetycznym języka angielskiego wraz z odniesieniami do wybranych aspektów analizy fonologicznej, jak również do systemów fonetycznych innych języków, w szczególności – polskiego. Wiedza ta pozwoli studentom doskonalić własną wymowę i świadomie unikać typowych błędów popełnianych przez Polaków, a także analizować i korygować błędy ich uczniów (w przypadku wyboru zawodu nauczyciela w przyszłości).

Kurs przeznaczony jest dla studentów I roku z językiem angielskim jako pierwszym językiem specjalności (B). Kurs skupia się na opisowych aspektach wymowy angielskiej, stanowiąc podbudowę teoretyczną zajęć praktycznych z wymowy (Praktyczna Nauka Języka Angielskiego), ułatwiającą studentom świadomą nad nią kontrolę. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z systemem fonetycznym języka angielskiego, zarówno na poziomie segmentalnym (klasyfikacja samogłosek, dwugłosek i spółgłosek), jak i suprasegmentalnym (akcent wyrazowy i zdaniowy, rytm, intonacja, procesy fonostylistyczne). Ponadto wprowadzone zostają elementy analizy fonologicznej (podstawowe pojęcia, ogólny opis współczesnych teorii fonologicznych). Studenci poznają również najważniejsze cechy podstawowych odmian języka angielskiego, ze szczególnym uwzględnieniem standardowej brytyjskiej i standardowej amerykańskiej oraz główne aspekty opisowe kontrastywnej fonetyki polsko-angielskiej. Wiedza ta pozwoli studentom doskonalić własną wymowę i świadomie unikać typowych błędów popełnianych przez Polaków, a także analizować i korygować błędy ich uczniów (w przypadku wyboru zawodu nauczyciela w przyszłości). Ponadto kurs kładzie nacisk na różnorodność stylistyczną systemu fonetycznego języka angielskiego, zmiany zachodzące w nim współcześnie oraz na pogłębianie wiedzy we własnym zakresie z użyciem nowoczesnych źródeł. W tym celu studenci zapoznawani są z rzetelnymi źródłami internetowymi dotyczącymi omawianej tematyki.

Program kursu obejmuje następujące zagadnienia:

1. Lingwistyka i jej dziedziny. Fonetyka a fonologia. Rodzaje fonetyki i fonologii.

2. Artykulacja: fizjologia i anatomia aparatu mowy.

3. Fonem: podejście dystrybucyjne i mentalistyczne. Rodzaje dystrybucji. Alofony fonemów angielskich.

4. Pisownia a wymowa. Transkrypcja i jej rodzaje.

5. Samogłoski, dwugłoski (dyftongi) i spółgłoski języka angielskiego: kryteria klasyfikacyjne.

6. Fonotaktyka. Struktura sylaby.

7. Rytm. Formy mocne i słabe. Akcent wyrazowy i zdaniowy.

8. Intonacja: rodzaje i funkcje głównych konturów intonacyjnych.

9. Procesy fonostylistyczne (mowa łączona).

10. Odmiany współczesnej angielszczyzny.

11. Kontrastywna fonetyka polsko-angielska.

12. Elementy analizy fonologicznej: głęboka i powierzchniowa struktura fonologiczna, derywacja, reguły fonologiczne. Przegląd teorii fonologicznych.

Nakład pracy studenta:

Łączna wartość punktów ECTS = 3

Godziny kontaktowe (w sali): 30h = 1 ECTS

Samodzielna praca studenta poza salą zajęciową:

Bieżące przygotowanie do zajęć (zapoznanie się z literaturą przedmiotu, wykonywanie prac domowych, w tym transkrypcji) = 50h

Przygotowanie do testów zaliczeniowych: 10h

50h + 10h = 60h = 2 ECTS

Literatura podstawowa:

Roach, P. 2001. English Phonetics and Phonology (3rd edition). Cambridge: Cambridge University Press.

Sobkowiak, W. 2004. English Phonetics for Poles (3rd edition). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Szpyra-Kozłowska, J., W. Sobkowiak, 2005. Workbook in English Phonetics. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Literatura uzupełniająca:

Ashby, M., Maidment J. 2005. Introducing phonetic science. Cambridge: Cambridge University Press.

Bałutowa, B. 1965. Wymowa angielska dla wszystkich. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Cruttenden, A. 2014. Gimson’s pronunciation of English (8th edition). London: Routledge.

Janicki, K. 1977. Elements of British and American English. Warszawa: PWN.

Jones, D. 2006. Cambridge English Pronouncing Dictionary. Cambridge: Cambridge University Press.

Ladefoged, P. 2001. A Course in Phonetics (4th edition). Boston: Heinle & Heinle.

Reszkiewicz, A. 1982. Correct Your English Pronunciation. Warszawa: PWN.

Rubach, J. 1982. Analysis of Phonological Structures. Warszawa: PWN.

Rubach, J. 1986. The Sound System: Phonology [w:] A. Kaznowski (red.), Introduction to Linguistics. Warszawa: University of Warsaw Press, 57-75.

Wells, J. C. 1990. Pronunciation Dictionary. Harlow: Longman.

Źródła dodatkowe:

http://accent.gmu.edu/

http://www.bbc.co.uk/voices/recordings/index.shtml

http://cubedictionary.org/

http://www.phonetics.ucla.edu/course/contents.html

http://soundsofspeech.uiowa.edu/index.html#english

WIEDZA

Po ukończeniu kursu student:

- zna charakterystykę systemu fonetycznego języka angielskiego: kryteria klasyfikacji jego elementów fonemicznych oraz główne aspekty suprasegmentalne (S_W05)

- rozumie podstawową terminologię językoznawczą z dziedziny fonetyki (S_W08)

- zna i rozumie związki pomiędzy fonetyką i fonologią a innymi działami lingwistyki (S_W01)

- zna różnice pomiędzy systemami fonetycznymi standardowej brytyjskiej i standardowej amerykańskiej odmiany angielszczyzny (S_W11)

UMIEJĘTNOŚCI

Po ukończeniu kursu student:

- potrafi rozpoznać i opisać specyfikę typowych dla polskiego ucznia błędów w wymowie j. angielskiego (K_U04, S_U06)

- potrafi rozróżnić podstawowe odmiany j. angielskiego (brytyjską i amerykańską) w wymowie (K_U05)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Po ukończeniu kursu student:

- rozumie i docenia wagę prawidłowej wymowy w komunikacji i pracy zawodowej (K_K03)

- demonstruje świadomość istnienia różnic w systemach dźwiękowych różnych języków, w szczególności polskim i angielskim (K_K04)

- rozumie potrzebę dalszego doskonalenia wymowy i jest do tego przygotowany (S_K01, S_K05)

Metody oceniania:

- końcowy test pisemny

- aktywność na zajęciach (aktywny udział w zajęciach może skutkować podniesieniem oceny o pół stopnia)

Kryteria oceniania:

Testy pisemne ocenia się na podstawie: stopnia opanowania materiału z zakresu omawianego działu lingwistyki, tj. fonetyki i fonologii j. angielskiego, znajomości terminologii i reguł fonologicznych, umiejętności odczytywania i posługiwania się alfabetem fonemicznym j. angielskiego, podstawowej wiedzy dotyczącej odmian angielszczyzny oraz głównych różnic między polskim a angielskim systemem fonetycznym.

Stosowana punktacja w ocenie testów pisemnych:

55-69% = 3

70-74% = 3+

75-84% = 4

85-89% = 4+

90-100% = 5

Nieobecności:

Dopuszczalne są trzy nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.